________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
લેખક ચોકસી.
આ હિંસાની અદ્ભુત શકિત.
વર્તનમાકાળમાં નજર નાખતાં સહજ નથી. બરાબર રીતે સમજાય છે એ જ માનવભમાલુમ પડશે કે દુનિયાના મોટા ભાગ પર વનું મુખ્ય ધ્યેય છે અને એમાં જ જીવનની સાચી હિંસાનું પ્રચંડ તાંડવનૃત્ય ચાલી રહ્યું છે. સોરભ સમાયેલી છે; અને એ સર્વને મૂળ ભારતવર્ષને મર્યાદિત પ્રદેશ બાદ કરીએ તે પાયે કેવલ અહિંસા ઉપર જ નિર્ભર છે. બાકીનામાં દિન ઊગ્યે જે પ્રકારની કલેઆમ અહિંસાની શક્તિ અદ્ભુત છે. એ ગહન વાત પ્રવતી રહી છે અથવા તે એ જાતની વૃત્તિ- સમજવા સારુ “અહિંસેચા વિજય” નામની ને ઉશ્કેરે કિંવા વધુ જોરદાર બનાવે એવા મરાઠી પુસ્તિકા કે જે “આપ્યા ભાઉ મગદ્દમસાધને ઉત્પન્ન કરવાની પ્રવૃત્તિ વિદ્યતવેગે તરફથી પ્રગટ કરવામાં આવી છે તેમાંનો સાર ચાલી રહી છે એથી પુરવાર થાય છે કે માનવ- નિમ્ન પ્રકારે રજૂ કરવો ઉચિત જણાય છે. ગણને માટે સમુદાય અહિંસામાં છુપાયેલી એ આખા કથાનક પાછળ ઇતિહાસના કેટલાય અમોઘ શત વીસરી ગમે છે. એની નજ- પ્રમાણભૂત આધાર છે તે કહેવા કરતાં એટલું ૨માં મહાત્મા ગાંધીજી જે અહિંસાની વાત કહેવું પર્યાપ્ત થશે કે એમાં જે પ્રકારનું ઉચ્ચારે છે તે હાસ્યાસ્પદ જણાય છે. પર- ચિત્રણ આલેખાયું છે તે આજે પણ બનતું માત્મા મહાવીર દેવે જે મહાન તત્વ જગતની દૃષ્ટિગોચર થાય છે અને ચાલુ સમયને બંધ ચક્ષુ સામે પચીસ વર્ષ પૂર્વે અવતાર્યું અર્થાત બેસતું છે તેથી ચાલુ યુગની જનતા માટે દેશકાળની પરિસ્થિતિનો તાગ કાઢી, એને અવલંબનરૂપ છે. અનુરૂપ આવે તે સ્વાંગ સજાવી રજૂ કર્યું “અહિંસા” અને સત્ય” જેવા મહાન તે આજે સરંક્ષણ કે શાંતિ માટે અપૂર્ણ ભાસે તનું સંપૂર્ણપણે અવગાહન કરવા સારુ છે. અરે, કેવળ અધ્યાત્મ જીવન પૂરતું ઉપ- પ્રખર બુદ્ધિ, પ્રચુર અભ્યાસ અને પ્રવીણ યેગી જણાય છે! આ જાતની સમજ ધરા- તત્ત્વજ્ઞની હાય આવશ્યક ગણાય. ઉપરછલ્લા વનાર જનતાનો વિશાળ વગ ઉપરછલી અવકન માત્રથી કે ઈધરઉધરની આડીમેડી માન્યતા ત્યજી દઈ, બારિકાઈથી વસ્તુસ્થિતિનું દલીલે વાંચી લેવાથી એનું હાઈ હરગીજ ન અવલોકન કરશે તે જણાશે કે સાચું સુખ સમજી શકાય. હવે જ્યારે આમ જનસઆત્મિક દશાની પ્રગતિમાં સમાયેલું છે અને મૂહને અતિ વિશાલ વર્ગ ઉપર આંકેલી આત્માની સ્વતંત્રતા સિવાયની અન્ય પૌગલિક મર્યાદામાં આવી શકતું ન હોય ત્યારે ઉક્ત લાલસાઓ કિંવા કલ્પી લીધેલી સુખ-વાસ- તત્વબેલડીને સાર આ વિશાલ ગણના હુદના સત્ય સ્વરૂપે હરગીજ ઉપયોગી નથી જ. યમાં અંક્તિ કરવા સારૂ ઉદાહરણ કિંવા એટલે અધ્યાત્મ જીવન એ હસવા જેવી ચીજ નાનકડા કથાનક દ્વારા કામ લેવું એ વધારે
For Private And Personal Use Only
