________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૦૨
ગિરિવર દરિસણ
વિરલા પાવે
જાત્રા જઈએ છીએ.” “કાર્તિકી પુનમ ઉપર અકસ્માત નથી.–ખૂબ વિચારપૂર્વક એ રોજના પાલીતાણું જવું છે. આવા શબ્દ આજકાલ કાને થયેલી હોય એમ જણાય છે. જગતના શ્રમથી થાકેલે પડે છે અને મારા મગજમાં અનેક તર્કવિતર્કો ઊઠે જંજાળી મનુષ્ય સંસારની અનેક વિટંબણુઓમાંથી છે, અનેક ભાવો જાગૃત થાય છે, અનેક દ્રશ્યો નજર મુકિત મેળવવા ઇચ્છતા હોય તે તેને માટે એકદમ સમક્ષ ઉપસી આવે છે. પવિત્ર અને ભાવવાળા યાત્રિ, પવિત્ર, શાન્ત, ભવ્ય અને મનોહર સ્થાન હોવું જોઈએ. કોની ઘડિભર ઈર્ષ્યા આવે છે અને “ગિરિવર દરિ. સંસારથી ઘવાયેલો આત્મા છૂટકારાનો દમ ખેંચવા સન વિરલા પા” એ કડી ગોખતાં ગેખતાં એ તદ્દન નિર્જન અને ચિન્તા યુક્ત સ્થાન ઈચ્છે છે. વિરલાઓના ભાગ્યની અદેખાઈ થાય છે.
કૃત્રિમ જી વન જીવતો માનવ કુદરતને ખોળે હાલવા પૂર્ણિમા ઉપર યાત્રા કરવાનું અહોભાગ્ય મારા ઝંખે છે, તેથી કુદરતના મધ્યમાં કુદરતના એક ભાગ નસીબમાં નથી એનું મને દુઃખ થાય છે. સાથે સમી ઉન્નત ગિરિમાળાઓ ઉપર લાખાને ખર્ચ
દેવવિમાન સમાં મંદિરો બાંધવામાં આવ્યા છે. જગકલાએ ખીલી રહેલે ચંદ્ર, તેનાં ધવલ કિરણોથી રસાયેલાં રૂપેરી ગિરિશિખરે અને એ શિખર
તના મનુષ્યને જે જોઈએ તે શાતિ-આનંદ-આત્મઉપર ઊભેલી શિખરના કળશ સમી પવિત્ર મંદિર
સાક્ષાતકાર અહિં મળી શકે છે. માલા-અને એ સૌની વચ્ચે ઉભેલો નાનકડો પરંતુ આપણે તો તીર્થની અને યાત્રાની આ બાજુ
હું ' એ દશ્ય કેટલું અદૂભૂત, માંચક અને પ્રત્યે સાવ ઉદાસીન છીએ. તીર્થયાત્રાનું ખરૂ: રહ. અપાર્થિવ લાગે છે. નિસર્ગ દેવની આ મધુર ગોદમાં સ્ય આપણે વિચારતા જ નથી. આપણું ગામ કે શહેઆમા કેટલો સ્વતંત્ર, કેટલો હળવો અને કેટલો રનો મેંદિર છોડી મોટા ખર્ચા કરી અટલે દૂર આપણે ભવ્ય જણાય છે!
શા માટે આવ્યા છીએ તે વિચારવાની આપણે તદી પૂર્ણિમાના આ દેવી દશ્યનો લાભ મારાથી નથી જ
જ લેતા નથી. રમણીય કુદરતી વનપ્રદેશ, ખી લેવાતો તેનું મને જેટલું દુઃખ છે તેટલો જ મને
છે ખળ નિનાદ કરી વહેતાં ઝરણાંઓથી પ્રક્ષાલિત ગિરિ
એ સંતોષ છે કે અનેક, જેઓ પૂર્ણિમાના પવિત્ર દિવસોમાં
પ્રદેશ, મનોહર વનશ્રી, ભવ્ય એકાત કે વિરાટનાં ગિરિવરનાં દર્શને જાય છે તેઓ, પૂર્ણિમાને સાચો
દર્શન આપણને આકર્ષી શકતાં નથી. આપણું મગ
જને આ બધું સમજવાની અને આપણાં નયનને રસ લૂંટથી સિવાય પાછા આવે છે અને મારા દુ:ખમાં સમભાગી થાય છે. પૂર્ણિમાની ખરી યાત્રા
એ બધું નિહાળવાની આપણે તકલીફ આપતા નથી રાત્રે સંભવે છે. દિવસે કરવામાં આવતી પૂજા અને પરિણામે આપણે યાત્રાશ્રમ નિષ્ફળ થાય છે. અર્ચના બીજા દિવસે કરતાં જુદી હોઈ શકતી અકેલું ડગલું ભરે, ગિરિ સન્મુખ ઉજમાળ નથી-તેમજ પૂર્ણિમાને દિવસ પણ બીજા દિવસે કેડિ સહસ ભવનાં કર્યા, પાપખપે તત્કાળ કરતાં જુદા હેત નથી. આમ છતાં આપણે આપણાં શાસ્ત્રો આવું કહે છે. તીર્થો ભણે પૂર્ણિમાની યાત્રા દિવસના વિધિવિધાનમાં જ ભરાતું એક એક ડગલું માનવીને ઉદ્ધારવાને પૂરી કરી આપણે સંતોષ માની લઈએ છીએ સમર્થ છે. આપણે અનેક વખત તીર્થે ભણી અનેક અને તેની ખરી લ્હાણ અનુભવી શકતા નથી. યાત્રા કરી સંખ્યાબંધ ડગલાં દઈએ છીએ સરોવરને કાંઠે જઈ જલ પીધા વિના પાછા આવવા છતાં આપણે આગળ વધતા નથી. કવિ રેલેતા જેવી આ કમનસીબ બીના છે.
શબ્દોમાં “ શાશ્વત: તૃપ્તિનું પાન કરી શકતા નથી. આપણા તીર્થો-યાત્રાધામો મોટે ભાગે પર્વતીય શાસ્ત્રો અને અનુભવ વચ્ચે આટલે મોટે ભેદ શાથી? પ્રદેશ ઉપર આવેલાં છે એ કઈ અર્થવિહીન કાં તો શાસ્ત્રો ખોટા, કાં તે અનુભવ છે; પણ નહિ
For Private And Personal Use Only
