________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વૈશાલી-લિચ્છવીઓની રાજધાની.
કુટાગારશાળા.
લિચ્છવિઓએ ગૌતમ બુધ્ધ અને એમના સંઘના ભિક્ષુઓની સગવડ માટે, મહાવનમાં એક કુટાગારશાળા બંધાવી હતી. બુદ્ધદેવે એ સ્થાનમાં વસવા ભિક્ષુઓને ભલામણ પણ કરી હતી. એક વાર લિચ્છવિઓએ મહાવનમાં જઈ તપાસ કરી તે તે દિવસે બુધ્ધદેવ ચાપાલ-ચૈત્યમાં જ આખા દિવસ રહ્યા હતા એમ સાંભળ્યુ. લિવિઓ ત્યાં ગયા અને બુધ્ધદેવ તેમ જ બૌધ્ધ સઘના ભિક્ષુઓ માટે કુટાગારશાળા અર્પણ કરી.
૧૩૫
એ ઉપરાંત જે જે ચૈત્યમાં બુદ્ધદેવ રહ્યા હતા તે બધાં ચૈત્યા-સપ્તામ્ર ચૈત્ય, બહુપુત્ર ચૈત્ય, ગૌતમ ચૈત્ય, કપિનહ્ય ચૈત્ય, મટ ુદ-તીર ચૈત્ય લિચ્છવિઓએ બુધ્ધદેવને સમર્યાં. એ પછી ગણિકા આમ્રપાલીએ પણ પેાતાના મ્હોટા આમ્રકુંજ ઐાધ્ધ સંઘને નામે ચડાવી દીધા. બાલિકાઓએ પણ માલિકા-છબિ અથવા આલિકા-રામ ઔધ્ધ સંઘને સુપ્રત કર્યાં.
ઃઃ
રાજગૃહની જેમ વૈશાલીમાં ઔધ્ધ ધર્મના ખૂબ પ્રચાર કરવાની બુધ્ધદેવની ઇચ્છા હતી, તેથી તેઓ વખતેાવખત વૈશાલીમાં આવી લેાકેાને ધના ઉપદેશ આપતા. મુઘાષે રત્તન સૂત્ત”માં જે ટીકા ઉમેરી છે તેમાં પણ લગભગ એવી જ જાતનું વર્ણન છે. એ કહે છે તેમ વૈશાલીમાં એકલા રોગચાળા જ ન હતા. લેાકેા દુભિક્ષ અને ભૂતના ભચથી વ્યાકુળ
અન્યા હતા.
બૈદ્ધ સાધુઓની શિધિલતા.
બુધ્ધદેવની પેાતાની હૈયાતીમાં જ સંઘના સાધુઓમાં વખતેાવખત શિથિલતા આવતી હાય એમ ‘મહાવર્ગ'ના વિવેચન પરથી જણાય છે. દાખલા તરિકે એક વાર બુધ્ધદેવ રાજગૃહથી વૈશાલી આવતા હતા. ગેાતમક-ચૈત્યમાં રાત્રે ઉતર્યાં. એ વખતે સાધુઓએ, જોઇએ તે કરતાં પણ વધારે અને સુશાભિત કપડાં સંઘરેલાં એમણે જોયા.
એક તા શિયાળાના સમય હતા અને રાત્રે હિમ પણ પડતું હતું. ઓછામાં ઓછા કેટલાં કપડાંથી ચલાવી શકાય એ બુધ્ધદેવે પાતે આચરી બતાવ્યું અને એ પછી એ પ્રકારના ભિક્ષુઆને ઉપદેશ આપ્યું.
For Private And Personal Use Only
કુટાગાર-શાલામાં એક વાર પીવાનુ પાણી બગડી ગયું. ભિક્ષુએ તે એ પાણી જ વાપરતા. બુદેવે સાને ખેાલાવીને, પાણી ગળ્યા વિના-શુધ્ધ કર્યા વિના ન વાપરવું એવી મતલબના ઉપદેશ આપ્યા.
