________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
७२
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ. ઉપાડે છે ત્યારે વિચારણા કરે છે કે આ એક જ મુખીપ્રહારથી વડિલ બ્રાતા મરણને શરણ થશે, માટે તેમ કરવું તે તે યોગ્ય નથી જ. ત્યારે મુઠી ઉપાડેલી પાછી પણ ન કરવી જોઈએ આમ વિચારી સંસારથી નિર્વેદ પામી તેઓ તે જ મુઠ્ઠીવતી સ્વમસ્તક પરના વાળનું લંચન કરી ઉગ્ર તપસ્યામાં કાર્યોત્સર્ગ ધ્યાને ખડા રહે છે. બીજી તરફ તેમના અઠ્ઠાણું લઘુ બધુઓએ ભગવાન શ્રી રૂષભદેવ પ્રભુ પાસે દીક્ષા ગ્રહણ કરી કેવળજ્ઞાનને પ્રાપ્ત કરેલ છે. અહીં કાર્યોત્સર્ગથાને રહેલા શ્રીમાન બાહુબલીને વિચાર થાય છે કે પિતાની પર્ષદામાં અત્યારે જવું એગ્ય નથી, કેમકે મારાથી નાના એવા ૯૮ ભાઈઓ કે જેઓને કેવળજ્ઞાન ઉત્પન્ન થયું છે તેમને મારે વંદન કરવું પડશે. માટે હું અહીં જ કેવળશ્રીને પ્રગટાવીને પછી જ ત્યાં જઈશ. જેથી બંધુવંદનથી મૂકત થઈ શકાય. આવા વિચારથી તેઓ ત્યાં એક વર્ષ પયત ઉગ્રધ્યાનમાં રહ્યા અને તેમના શરીરની આસપાસ રાફડાઓ બંધાયા અને પક્ષીઓએ માળા બાંધ્યા. એટલી ઉગ્ર અને અડોલ તપસ્યા છ ાં તે મહર્ષિને એક માત્ર માનના કારણે કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત ન જ થયું. પ્રાંતે કાળની પરિપકવતા થયેલી જોઈને તેમ જ નિમિનની આવશ્યક્તા છે તેમ જાણીને શ્રી રૂષભદેવ ભગવાન બ્રાહ્મી સુંદરીને તેમને પ્રતિબોધવા મોકલે છે. “ માનહસ્તિ પર બેઠે થકે કેવળ પ્રાપ્ત ન થાય તેવા તેમના વચનો સાંભળી નિર્માની થઈ પ્રભુના સમવસરણમાં જવા માટે જ્યાં પગ ઉપાડે છે તે જ ક્ષણે તેમના ચાર ઘાતી કર્મોનો ક્ષય થાય છે. અને ઉજવળ એવું લેાકાલેક પ્રકાશક કેવળજ્ઞાન અને કેવળદશન તેમને પ્રગટે છે. આ પ્રમાણે માન એ આત્માના ગુણેને રોકનાર શત્રુ છે. આત્માની પ્રગતિને રાધ થાય છે, વિનય, વિવેક તેથી નષ્ટ થાય છે. વળી તે થિી સ્વ અવગુણ જોઈ શકાતા નથી. એવા અનેક પ્રકારના અનિષ્ટકારક એવા માનને શ્રીમાન ઉદયરત્નજી મહારાજના શબ્દોમાં કહીએ તે–
સૂકા લાકડા સારીખ, દુ:ખદાયી એ ભૂડે રે; ઉદયરતન કહે માનને, દેજે દેશવટો રે
રે જવ ! માન ન કીજીયે.
માયા વ્યવહારમાં માયા એ દ્રવ્યના અર્થમાં ગણાય છે, પરંતુ અત્રે દર્શાવેલ માયા તે કપટના અર્થમાં કહેલ છે. જ્યાં મૈત્રી હોય ત્યાં માયાકપટ યાને ભિન્નતા રાખવી તે એગ્ય નથી. તેમ કરવાથી મૈત્રિભાવ જળવાતો નથી તેમ જ માયા સેવનારને આત્મિક હાનિ થાય છે તે તો અલગ. માયાને માટે શ્રી મલ્લીનાથ ભગવાનનું દ્રષ્ટાંત સુપ્રસિદ્ધ જ છે. પૂર્વભવમાં મિત્રોની સાથે કોઈ સાંસારિક કાર્યને અંગે નહીં પણ આમિક સુખને અથે થતી તપસ્યામાં શ્રી મલ્લીનાથજીના જીવે મિત્ર કરતાં આગામી ભવમાં કંઈક વિશેષ પ્રાપ્ત કરવાની ભાવનાથી માયાવીપણે-ગુપ્તપણે વિશેષ તપસ્યા કરેલી. પરિણામે
For Private And Personal Use Only
