________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૫૩
પ્રતિબિંબ. ભયે એમનાં અંતર હચમચાવી મૂકયાં. આ બન્ને કારણોને લીધે ભિક્ષણસંઘમાં ઘણી સ્ત્રીઓ સામેલ થઈ. જે રાજાઓ બૌદ્ધધર્મના કે જૈનધર્મના અનુયાયીઓ હતા તેઓ ગમે તેવી દુરાચારી સ્ત્રીનાં પણ અપરાધ કે પાપની ઉપેક્ષા કરતા એટલે કે સાધ્વીસંઘમાં ભળ્યા પછી, એમના પૂર્વ જીવનનાં પાપ ક્ષેતવ્ય ગણાતા.
થોડા વખત તો આ બધું ઠીક ઠીક ચાલ્યું, પણ સંઘના એ કાચા પાયા જોતજોતામાં હલી ઉઠ્યા. અનુકૂળતાએ ઉપજાવેલો વૈરાગ્યદીપક રોજરોજ ઝંખવાતો ચાલ્યું. સમર્થ ધામધુરંધરના અભાવે ભિક્ષુઓમાં પણ સડે પેઠે. ભિક્ષુણીઓનો કેટલોક ભાગ અનાચારિણી સ્ત્રીઓને જ બનેલ હતું. એમણે ભિક્ષુઓની નબળાઈને લાભ લીધો.
વિકારો અથવા નબળાઈઓનું શોધન જ્યાં નથી થતું, વિકારોને બળરીથી દબાવી દેવાનો આગ્રહ રાખવામાં આવે છે ત્યાં એનો પ્રત્યાઘાત થયા વિના નથી રહેતો. કમાન દબાયેલી રહે ત્યાં સુધી તે ઠીક છે, પણ જેવી એ ઉછળે કે તે જ ક્ષણે બમણું બળથી આઘાત કરે. અહીં પણ એવું જ બન્યું. સૂતેલા વિકારો જાગૃત થયા–બમણું બળથી એમણે બળવો જગા. તપસ્વીઓના તપોબળ ડગમગ્યાં. સાધ્વીઓની જેમ સંઘના કેટલાક સાધુઓ પણ એવા હતા કે જેમણે રાજદંડથી બચવા અથવા તો એવા જ કોઈ ક્ષણિક આવેશથી પ્રેરાઈ સાધુવેશનું શરણું સ્વીકાર્યું હતું. આ બધાના પરિણામે ગુમ અનાચારનાં મૂળ મજબૂત બન્યાં.
- સંઘના સંસ્થાપકોએ સંઘની સુદઢતા જાળવવા બંધારણ તે બહુ સારી રીતે પેર્યું હતું. ભિક્ષ અને શિક્ષણ પરસ્પરના આકર્ષણથી અલગ રહે એવી ગોઠવણ કરી હતી. પણ મનુષ્યપ્રકૃતિ ઘણી વિચિત્ર હોય છે. ખુલ્લા દરવાજા નથી હોતાં ત્યાં પણ તે ન્હાનાં-ન્હાનાં બારી બારણાને આશ્રય લઈ પિતાની વૃત્તિને સંતોષે છે. બંધારણમાં પણ એવી બારીઓ રહી જવા પામી હતી.
એક તો ભિસુણીને ભિક્ષુ કરતાં બહુ નીચું સ્થાન મળતું. એક દિવસને દીક્ષિત ભિg, સો વર્ષની દીક્ષિતા સાધવી કરતાં વિશેષ સન્માનનીય ગણતે. દરેક ભિક્ષુ, ભિક્ષુણીને માટે વંદનીય હતો. બીજું ભિક્ષુણને ભિક્ષુ પાસે પોતાનાં પાપાની કબુલાત કરવી પડતી. પાપની આલોચના--પ્રાયશ્ચિત કરવું પડતું.
For Private And Personal Use Only
