________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૩૦૨
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ,
પણ તમે સાથે જ રહેનારીઓ છે. વૃથા વાયુદ્ધ કરશે નહીં. તમારા આ સહવાસીઓ જૂદા જૂદા દેખાય છે, પરંતુ વરતુતાએ તેઓ પણ એક જ છે.”
મહાત્માના આ વચન સાંભળી બંને ચકિત થઈ ગઈ. સંપત્તિના હૃદયમાં વિશેષ અપશેષ થઈ આવ્યું. પિતાને વિપત્તિની સમાન ગણી એ તેને જરા પણ રૂચિકર લાગ્યું નહીં, આથી તેણીએ ખિન્નવદને વિનયથી જણાવ્યું.
મહાત્મન ! હું સંપત્તિ કે જેને માટે આખું વિશ્વ સદા ઉત્સુક રહે છે અને જેને મેળવવાને અનેક જાતના સત્કર્મો કરે છે, તેને આપે વિપત્તિની સમાન ગણી, એ શું? આપ મહાત્માના મુખમાંથી આવા શબ્દો નીકળે તે પછી મારી પ્રશંસા કેણ કરશે?” સંપત્તિના આ વચને સાંભળી મહાત્મા બોલ્યા“ભદ્ર ! જે કહ્યું છે તે સત્ય છે. તું તારા હૃદયમાં જરા પણ અપશેષ કરીશ નહીં. જે લેકે મહિના પાશમાં સપડાએલા છે, તે લોકો જ તારી પ્રશંસા કરે છે, પરંતુ જેમના હૃદયને મેહને એક અંશ પણ સ્પર્યો નથી, તેવા મહાત્માઓ કદિપણ તારી પ્રશંસા કરશે નહીં. મહાત્માઓને તે સંપત્તિ અને વિપત્તિ સમાન છે, કારણ કે તેઓ તમારા બંનેના સ્વરૂપને યથાર્થ રીતે સમજે છે. જે માર્ગે જનસમાજનું કલ્યાણ થાય તે માગને જ તેઓ પસંદ કરે છે, છતાં પણ તમારામાં રહેલા ગુણેને તેઓ વર્ણવે છે. તમે બંને તદ્દન નિરૂપગી નથી, ભદ્ર! સંપત્તિ, તારામાં એક મહાન ગુણ રહેલું છે, તે એ છે કે તારી પ્રાપ્તિ થતાં મનુષ્ય તારો સદુપયોગ કરે જેઈએ. તારામાં મેહ કે આસક્તિ રાખ્યા વગર જે તારે સદુપયોગ કરે છે, તે તારા સહવાસમાં રહીને પણ કલ્યાણને પાત્ર બને છે. આ વિશ્વમાં તારાથી અનેક કલ્યાણ સધાય છે, પરંતુ તારે પ્રસંગ એ ભયંકર છે કે જેથી અલ્પમતિ મનુષ્ય ઉન્માર્ગે ચડી જાય છે અને આખરે તેમને તારા મધુર ફલને વિપરીત સ્વાદ લેવો પડે છે.”
- મહાત્માના આ વચનથી સંપત્તિના હૃદયને જરા આશ્વાસન મળ્યું, પણ વિપત્તિ ગ્લાનમુખી અને ચિંતામગ્ન થઈ ઉભી રહી. ક્ષણવારે તેણીએ નમ્રતાથી જણાવ્યું. “ભગવન્! આપે સંપત્તિના ગુણ કહ્યાં, તેવા મારા ગુણ પણ કહેવાની કૃપા કરશે. આ૫ નિષ્પક્ષપાતી મહાત્મા છો, એટલે આપને વિશેષ કહેવાની જરૂર નથી.”
વિપત્તિની પ્રાર્થના સાંભળી, સમદષ્ટિ મહાત્મા ગંભીર સ્વરથી બેલ્યા— “વિપત્તિ ! તું કોઈ પણ માણસને પ્રિય નથી. તારે યોગ ઘણે ભયંકર છે, છતાં તારામાં પણ કેટલાએક ગુણ રહેલા છે. આ વિશ્વ ઊપર શ્રદ્ધા, દઢતા અને ધૈર્યની પરીક્ષા તારા વેગથી જ થાય છે, તેમજ વૈરાગ્ય જે અદ્ભુત
For Private And Personal Use Only
