________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આત્માની ત્રણ અવસ્થાની સમજ.
૩૯ તે માટે નવકલ્પી વિહારે પ્રતિબંધ રહિત વિચરવું. નિદ્રા, તંદ્રા, આલસ્ય, વિષાદ (ખેદ) અને પ્રમાદને અવકાશ ન આપો. અનુકૂળ ઇન્દ્રિય વિષયમાં આસકત ન થવું અને પ્રતિકૂળમાં ઉજિત ન થવું. સદા સંતોષી બનવું. દરેક ક્ષણે વિશુદ્ધ પરિણામ વડે કમમેલ ધોયા કરે. વિવિધ તપશ્ચર્યા કરવી. પાંચ પ્રકારે સ્વાધ્યાય કરે. પાંચ સમિતિ અને ત્રણ ગુપ્તિવાળા પવિત્ર માર્ગમાં અંતઃકરણને જોડવું. સુધા તૃષાદિક પરિષહે સહન કરવા. ધૃતિ, બુદ્ધિ અને મૃતિ વધે એ અભ્યાસ સેવ. મનને આત્મા તરફ વાળવું અને પરમાત્મસ્વરૂપમાં એકાગ્રતા વધારવી. આ પ્રમાણે વર્તન કરવાથી આત્મિક રાજ્યમાં પ્રવેશ થઈ શકે છે. અધિકારી જીવે તેમ કરવું ઉચિત છે.
અભ્યાસ અને વૈરાગ્ય.” વૈરાગ્યની મદદથી વિશ્વના તમામ પદાર્થોમાંથી વિરક્ત થવાય છે. જે વૈરાગ્ય ન હોય તે જીવ પોતાનો માર્ગ મૂકીને કોઈને કોઈ વિષયમાં આસક્ત થઈ જઈ આગળ વધતું અટકી પડે છે. માટે આત્મરાજય મેળવવામાં વૈરાગ્યની બહુ જરૂર છે. સામાન્ય વૈભવથી માંડી દેવલોક સુધીનો વૈભવ કાગડાની વિટ્ટ જે લાગવો જોઈએ. આત્મમાર્ગના પ્રમાણમાં મદદગાર થાય એવાં સાધન સેવવાને સતત-૯૮થાયી અભ્યાસ પ્રેમપૂર્વક વધારવો જોઈએ. મનની ચંચળવૃત્તિઓ રોકાય અને શુદ્ધ બને તે અભ્યાસ બહુ ઉપયોગી છે. અભ્યાસ અને વૈરાગ્ય આ બંને આત્મરાજ્યમાં પ્રવેશવા સહાયકરૂપે ગ્રહણ કરવા. ઇતિશમૂ.
( સંગ્રહીત ) સદ્દગુણાનુરાગી કપૂરવિજયજી.
આત્માની ત્રણ અવસ્થાની સમજ.
જૈન શાસ્ત્રમાં સંખ્યાતિત અવસ્થાઓનું બહુ જ સંક્ષેપમાં વગિકરણ કરીને દેહધારી આત્માઓની ફકત ત્રણ અવસ્થા વર્ણવવામાં આવી છે.
૧ બહીરાત્મ અવસ્થા–૨ અંતરાત્મ અવસ્થા–૩ પરમાત્મ અવસ્થા. ૧ બહીરાત્મ અવસ્થામાં આત્માનું વાસ્તવીક વિશુદ્ધરૂપ અત્યંત ઢંકાયેલું હોય
છે, તેને લીધે આત્મા મિથ્યા અધ્યાયવશ થઈને પદગલીક વિલાસ સર્વસ્વ
માની લે છે. અને તેની પ્રાપ્તિ માટે પિતાની બધી શકિત ખર્ચી નાખે છે. ૨ અંતરાત્મ અવસ્થામાં–આત્માનું વાતવીક સ્વરૂપ પૂર્ણ રીતે પ્રગટ થતું
નથી. પરંતુ તેના ઉપરનું આવરણે ગાઢ ન રહેતાં શિથિલ-શિથિલતર–
For Private And Personal Use Only
