________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ જૈન સમાજમાં લેવાતી કેળવણી સંબંધી ભાષણ.
તા. ૧૮-૩-૩૨ ના રોજ શ્રી પાલીતાણે શ્રી યશોવિજયજી જૈન ગુરૂકુળમાં મી. નરેતમદાસ બી. શાહે વિદ્યાર્થીઓ સમક્ષ આપેલ ભાષણની સમાલોચના,
મી. નરોતમદાસ બી. શાહ, મુંબઈમાં પિતાના ફુરસદના વખતમાં જૈનોની સેવા સારી કરે છે. જેના કામની કેળવણી અને આરોગ્યતા એ એ વિષયના જાણવા પ્રમાણે તેઓ ખાસ અભ્યાસી છે. આ ભાષણ જેનોમાં શિક્ષણ સંબંધી વર્તમાન સ્થિતિ કેવી તે ઉપર છે. સરકારે કરેલા છેલ્લા વસ્તીપત્રક ઉપરથી જેનામાં કેળવણી સંબંધી સ્થિતિ આંકડાઓ ટાંકી બતાવી આપ્યું છે કે મુંબઈ ઇલાકામાં જૈન સમાજને કેળવણી આપવાની નેમ ગમે તે પ્રમાણમાં યોગ્ય ગણાતી હોય છતાં સેંકડે ૯૨ ટકા જેટલી વસ્તી બીલકુલ લખી વાંચી શકતી નથી. તેથી સરકારની તે પ્રમાણે બેદરકારીપણું જણાય તે સ્વાભાવિક છે. હવે જૈનની કેળવણીની સ્થિતિ સંબંધે છેલ્લા વસ્તીપત્રકના આં. રજી કરતાં તેઓશ્રીએ જણાવ્યું કે માધ્યમિક કેળવણી પ્રાપ્ત કરવા માટે કેટલી બધી બેદરકારી જૈને તરફથી બતાવવામાં આવે છે તેનું સ્પષ્ટીકરણ કરેલ છે અને જણાવ્યું કે આવી શિક્ષણશાળાના કાર્યમાં રસ લેનારાઓએ ખાસ ધ્યાન આપવા જરૂર છે. કેળવણીથી મનુ રફતે રફતે આગળ વધે છે અને તેઓની શકિત ખીલે તો તે મહાન પુરૂષ બને છે, ગાંધીજી, ગોખલે, ફીરોજશાહ વગેરેના દાખલા આપી તે વસ્તુ સિદ્ધ કરી છે. વળી શિક્ષણ લીધાથી આચાર, વિચાર અને રહેણી કરણી અને ચારિત્ર કેટલું સુધરે છે તે પણ આ ભાષણમાં બતાવી આપ્યું છે. આ મનની કેળવણી સાથે તનની કેળવણી પણ કેટલી ઉપયોગી અને જરૂરીવાળી છે તે જણાવી આ ગુરૂકુળમાં તેના ઉપર લક્ષ આપવામાં આવતું હોવાથી પિતે આનંદ જાહેર કરે છે. વળી જૈન કેમના બાળકોને માથમિક કેળવણી આપવા માટે જોઇતી જોગવાઇઓ, સામગ્રીઓ તૈયાર કરવા સાથે કેળવણીની રૂઢીમાં સમાયેલી ખામીને જે દોષ હોય તે આવી સંસ્થા મારફતે દર થઈ શકતો હોવાથી આંખ આગળથી અંધકારને પડદો કેમે દૂર કરી અને આવી જાતના ગુરૂકુળ દરેક પ્રાંતવાર થાય તેવી આકાંક્ષા માધ્યમિક શિક્ષણ લેવાની જરૂરીયાતને હું હિમાયત કરનારો હોવાથી રાખું છું. જૈનકોલેજ કરતાં મીડલ અને હાઈસ્કુલોની જૈનકોમમાં વિશેષ જરૂરીયાત હું જેતે હોવાથી જૈનોએ પિતાની સખાવતનો ઝરો આ તરફ મુખ્યત્વે વહેવડાવવાની જરૂર છે અને માધ્યમિક શિક્ષણ કામમાં ફરજીયાત થવું જોઈએ અને પદાર્થને છોડી પડછાયાને પકડવામાં અને સંગીનતાને છોડી તકલાદી બહારની ટાપટીપ તરફ મહીની બતાવવાના પ્રયત્નમાં કોઈ સરસમાં સરસ યોજનાને સહન કરવું પડે છે તે વસ્તુને જૈન સમાજે છોડી જૈન સમાજે આવા સાર્વજનિક ખાતાને શિક્ષણની સંસ્થાને કોમના હિતના સવાલ માટે એક અવાજે દરેક જૈન ભાઈઓએ ટેકે આપી પિતાની બનતી શકિત અને ફરજ બજાવવા પાછા હઠવું નહિં જોઈએ.
For Private And Personal Use Only
