________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૨૮
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
ઉત્તમ વસ્તુ માટે વર્તમાનમાં અનેક વિટંબણું, પરસ્પર કલેશ ઉભા થતાં હોય તેવું વખતે દરેક ગામના શ્રી સંઘે એ પ્રમાદ છોડી પિતાના શાસનને યોગ્ય ઉપયોગ કરવો જોઈએ. અને દીક્ષા લેનારાઓના તેની પાછળના તેના આપ્તજનોના વ્યવહારિક હિતને નાશ થતું હોય તે તેના સંરક્ષણ માટે દીક્ષા આપવાની બાબતમાં ધર્મદષ્ટિ રાખી દેશકાળને વિચાર કરી જલદીથી યોગ્ય નિયમન થવું અત્યંત જરૂરી છે કે જેથી બીજા રાજ્યને ધર્મમાં હસ્તક્ષેપ કરવાને વખત ન આવે. ધર્મમાં રાજ્યની દખલગીરી જેમ બીલકુલ ઈચ્છવા યોગ્ય નથી અને તેને અટકાવવા માટે જેમ યોગ્ય પ્રયત્ન થવા જરૂર છે એમ આ લેખક માને છે. શ્રી સંઘના પ્રમાદપણને લઈ રાજ્યોનો હસ્તક્ષેપ ભવિષ્યમાં વિશેષ થતાં ધર્મની અનેક બાબતમાં સ્વતંત્રતા ચાલી જવાને વખત આવી લાગશે. ઓછામાં ઓછા કાળ દીક્ષા લેવાને શાસ્ત્રકારોએ આઠ વર્ષને બતાવ્યું છે તે બરાબર છે; પરંતુ દરેક માટે તે વસ્તુ ધોરીમાર્ગ તરીકે ન જણાવાય. કારણ પ્રથમ તો આઠ વર્ષની સગીર વયના દીક્ષીત કરતાં) મોટી ઉમ્મરના દીક્ષિતેની સંખ્યા દરેક કાળમાં વધારે જોવાય છે ચરિત્ર ગ્રંથમાં તેવા દાખલા કઈ કઈ જણાય છે તેમાં પણ કોઈ કાઈ મહાપુરૂષ, જ્ઞાની ગુરૂ એ, જર્યોતિષ, દેવસાધિત, કે સામુદ્રિક શાસ્ત્રવડે ભવિયકાળના જ્ઞાનવડે કોઈ બાળકને દીક્ષા આપેલ હોય છે તે તેવા દાખલા આ કાળમાં અને તેવા જ્ઞાનના અભાવે આપી અનુકરણ કરવાનું શી રીતે બની શકે ? કારણ કે તે માગને વર્તમાનમાં ધારી ગણી નાની ઉમરનાને સંમત્તિ વગર દીક્ષા આપવાથી કેવા કલેશે, સાધુઓ ઉપર વારંવાર ફરીયાદો થવાના અનેક પ્રસંગ બન્યા છે અને તે વધતાં વધતાં ભવિષ્યમાં શાસન માલિન્યતા થઈ જતાં અન્ય ધમઓમાં હેલના કરાવનારું વિશેષ થઈ પડશે. અત્યારે દેશ, કાળ, મનુષ્યપ્રકૃતિ, વગેરેનો વિચાર કરી સંસારનું જેને ભાન થયું હોય, વાસ્તવિક રીતે જેને વૈરાગ્ય પ્રકટ થયો હોય મોક્ષની અભિલાષા જાગી હોય તેનેજ દીક્ષાની પ્રાપ્તિ થાય છે તે વિચારી દીક્ષા આપવામાં આવે તેની સામે કોઇને વાંધે હાઈ શકે જ નહિ. સામાન્ય રીતે સમજી શકાય છે કે દીક્ષા માટે ઓછામાં ઓછી વયને આઠ વર્ષ પ્રભુએ જણાવી છે તે દીક્ષાના વેષ સાથે સંબંધ ધરાવતી નથી પરંતુ તત્ત્વદષ્ટિએ સર્વ વિરતિ પરિણામના લાભ સાથે સંબંધ ધરાવે છે તેથી જ તે વય ધોરીમાર્ગ તરીકે વર્તમાન કાળમાં બધા માટે ગણવી તે અસ્થાને છે. કદાચ સગીરના માબાપે કે તેની ઈચ્છાથી તે ગામને શ્રી સંધ સંમત્તિ બાળવય માટે આપે તો તે વસ્તુ બરાબર છે; પરંતુ સિવાય અત્યારની પરિસ્થિતિ ચલાવી લેવા જેવી નથી. વગેરે વગેરે બાબતે વિચારતાં હાલ એ સમય આવી લાગે છે કે હિંદના દરેક ગામના જૈન સંઘેએ દીક્ષા આપવાના સંબંધમાં એક વ્યવસ્થિત બંધારણ ( દીક્ષાને માર્ગ સરળ રીતે ચાલ્યો જાય ) ઘડી કાઢે કે જેથી સમાજમાં લાગેલી ઝગડાની અગ્નિ શાંત થાય અને રાજ્યોને આજે અને ભવિષ્યમાં હસ્તક્ષેપ દખલગીરી કરવાનો વખત ન આવે, આ માટે જૈન સમાજ જે પ્રમાદ સેવશે તે પિતાના શાસનની સ્વતંત્રતા મેવાનો ભવિષ્યમાં વખત આવી લાગશે તેમ વિદ્વાન, બુદ્ધિશાળી, ધર્મશ્રદ્ધાવાન પુરૂષોને માનવાનું કારણ મળે છે.
I A.
For Private And Personal Use Only
