________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૭૮
શ્રી આત્માનેદ પ્રકાશ.
અહિ તહિં ભટકયા કરે છે. તેથી જરૂર એ કઈ છે જે મનને પ્રેરક છે. એ કેણ છે? તે મનસ્પતિ અંતર્યામી છે..
જે તમારા મનમાં વાસના ન હોય તે બહારના કોઈ પણ વિષય માટે ઉત્તેજના અથવા આકર્ષણ નહિ થઈ શકે. એ તો વાસના જ છે જે તમારી બધી વિપત્તિઓ તથા દુઃખનું મૂળ કારણ છે. દેવી સુષ્ટિ તે કઈને કષ્ટ નથી આપતી. જળ તમારી તરસ છીપાવે છે. મન્દ મન્દ પવન તમને સુખ આપે છે સૂર્ય તમને પ્રકાશ અને જીવન આપે છે. અગ્નિથી ગરમી મળે છે. મનુષ્યને બંધનમાં નાખનાર તો જીવસૃષ્ટિ જ છે. અહંકાર, કેષ, અભિમાન અને રાગ એ સર્વ જીવસૃષ્ટિના અંતર્ગત છે. નિરંતર વિચાર અને 8 ના વિચાર તથા અર્થ યુકત ધ્યાનથી વાસના નિર્મૂળ થઈ જશે. સાત્વિક મનમાંથી નિરંતર તદાકારવૃત્તિ ઉત્પન્ન થયા કરે છે. તે અલિષ્ટ વિષષ્મ ઓષધિ છે. તેને તમારી પાસે સુરક્ષિત રાખો. જ્યારે અહંકાર, મિથ્યા હુંપણું તમારી ઉપર આક્રમણ કરે, તમને દબાવવા ઈચછે અને તમારે સર્વ નાશ કરવા ઈચ્છે ત્યારે તુરત એ ઓષધિને પ્રવેગ કરજો.
સ્વાર્થકામનાથી મતિ ઢંકાઈ જાય છે. સ્વાર્થ જીવનના વિનાશને હેતુ છે આત્મજિજ્ઞાસા માટે તીક્ષણ, સૂક્ષ્મ અને એકાગ્ર શુદ્ધ ચિત્તની જરૂર છે.
સુખમાં પણ મનમાં ક્ષેભ થાય છે. એ ફેલાય છે અને હૃદય તથા અંતરાત્માની તરફ આગળ વધે છે.
અભિમાન બીજાના પ્રત્યે પિતાની મહાનતાના વિચારથી થાય છે. એ નવ પ્રકારનું છે.
(૧) શારીરિક અભિમાન–વધારે શારીરિક બળ હેવાનું અભિમાન કરવું તે. (૨) બુદ્ધિનું અભિમાન–વધારે સમજુ હેવાનું અભિમાન કરવું તે. (૩) સદાચારનું અભિમાન–સુંદર–આચારવાન હોવાનું અભિમાન કરવું તે. (૪) ચિત્તશકિતનું અભિમાન–મહાન સિદ્ધિઓ હોવાનું અભિમાન કરવું તે. (૫) આધ્યાત્મિક અભિમાન. (૬) કુલીનતાનું અભિમાન. (૭) શકિત, ધન અને બીજી વસ્તુઓના અધિકારનું અભિમાન. (૮) સુંદરતાનું અભિમાન.
(૯) રાજમદ-રાજા હેવાનું અભિમાન. આ સર્વ પ્રકારના અભિમાન એકદમ નિર્મૂળ કરી દેવી જોઇએ.
For Private And Personal Use Only
