________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માન પ્રકાશ. બીજું કારણ બાળલગ્ન છે. સમાજ વિનાના બાળકોનાં લગ્નોમાં અને પુતળા પુતળીનાં લગ્નમાં નહિ જેવો ફેર છે એમ કહેવું કાંઈ ખોટું નથી. માબાપ હા લેવાની ખાતર પિતાનાં કુમળાં અને નાજુક બાળકોનું ભાવિ જીવન ખારૂં બનાવે છે. સને ૧૯૧૧ ના વસ્તિપત્રકમાં રજુ થયેલા નીચેના આંકડાઓ તરફ ધ્યાન ખેંચવાની જરૂર છે.
આખા હિંદની ૧૩ લાખ જેની વસતીમાં પંદર વરસની અંદરની ૮૦૬ વિધવાઓ છે. હિંદુ કેમમાં પાંચ વર્ષની અંદરની ૧૪;૭૭૫; ૫ થી ૧૦ વર્ષની અંદરની ૭૭૫૮૫ અને ૧૦ થી ૧૫ વર્ષની અંદરની ૧૮૧૫૭ વિધવાઓ છે. એકલા મુંબાઈ ઇલાકામાં ૧૦ વર્ષની અંદરની ૧૭૫૮૩ વિધવાઓ છે.
વિશેષમાં આપણું સ્ત્રીઓની શારિરિક સ્થિતિ ઘણું કડી થઈ ગઈ છે. બાર વર્ષની કાચી વયે જે બાલિકાઓ માતા બને છે તે કે જીદગી ભેગવી
મરી જાય છે;” અને તેથી સ્ત્રીઓનું મરણ પ્રમાણ વિશેષ"થતું જાય છે માટે લગ્નની વયમાં ફેરફાર કરવાની ઘણું અગત્ય છે. દરેક જ્ઞાતિએ લગ્નની લાયકાત માટેની ઉમર વધારવી જોઈએ. અને બાળલગ્ન થતાં અટકાવવા દરેક જાતના પ્રયાસ કરવા જરરના છે. . દેખાદેખીથી લગ્ન અને મરણ પ્રસંગે શકિત વિના ફરજીયાત જમણવાર કરવામાં મોટાં ખર્ચ કરવામાં આવે છે. તે બંધ કરાવાં જોઈએ. હાલમાં ચાલતી સત મેંઘવારીમાં પણ જમણવાર કર્યા વિના છુટકે થતું નથી. જે જ્ઞાતિમાં આવાં બંધને હોય તે દૂર કરવાં જોઈએ. અમદાવાદ શ્રીમાળીની જ્ઞાતિએ એ બાબતમાં ઘણું શુભ પગલું લીધું છે અને શકિત હોવા છતાં પણ અમુક સંખ્યાના માણસે કરતાં વધુને જમણુ આપવું નહિ. આને બીજી વાત એ ધડો લેવો જોઈએ, વળી જમણવારની પદ્ધતિમાં પણ કેટલાક ફેરફાર કરવાની જરૂર છે. ખાદ્ય પદાર્થોને હદપારને બિગાડ અને ગેરવ્યવસ્થા જ્ઞાતિજનની મીઠાશ ખેંચી લે છે, અને તેમને પ્રત્યે તિરસ્કાર પેદા કરાવે છે.
કેટલીક વાતોમાં એટલો હદપારનો રડવા કુટવાને અને છાતી કુટવાનો રિવાજ છે કે કેટલીક સ્ત્રીઓ તો ત્યારપછી કેટલીક વખત માંદગી ભોગવે છે. કાઠિયાવાડમાં આ રિવાજ ઘણો પ્રચલિત છે તે તેમાં સુધારો કરવાની જરૂર છે. રોજ એ પ્રમાણે રડવા કુટવા કરતાં ધર્મ કથાઓ વંચાય તો ઘણે સારો બાધ થશે અને તે સ્ત્રીઓને સુધારવામાં પણ કાંઈક મદદગાર થઈ પડશે.
આ પછી લેખક મહાશય અમદાવાદની પોતાની વિશાઓશવાળ જ્ઞાતિના સં ૧૯૧૮ ના રિપોર્ટમાં વસતી પત્રક ઉપર ટીકા કરતા જણાવે છે કે ૮૩૭ પુરૂ
For Private And Personal Use Only
