________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સ્ત્રી વિભાગ-સ્ત્રીઓનું શિક્ષણ વાંચન કેવું હોવું જોઇએ? ૧૩૧ નાવે છે, કોઈ વાંચન મનુષ્યને તરંગી બનાવે છે. વળી એકજ જાતનું વાંચન અધિ કાર ભેદ-વ્યકિત ભેદે ઓછું વધારે ઉપયોગી, નકામું કે અવળે માર્ગે દોરનારૂં પણ બને છે. આપણું માનસ ઉપર હરકોઈ વાંચનના સંસ્કાર પડયા વગર રહેતા નથી, માટે સ્ત્રીઓનું એવું હોવું જોઈએ કે તેની જાતને નુકશાન પહોંચાડી શકે નહિં વળી સ્ત્રીઓની અવસ્થાને લક્ષમાં રાખીને તેના વાંચનનો વિચાર અને નિર્ણય કરવા જોઈએ. પ્રથમ શાળામાં ભણતી કન્યાઓને શાળામાં શિક્ષણ અપાય છે, છતાં વાંચનની બાબતમાં શાળા અને ઘર બંનેને વિચારવાનું છે. ઘણે સ્થળે શાળા
માંઘરમાં કન્યાઓને માત્ર ધર્મનું વાંચન મનન વધારે અથવા ખાસ એકલું કરાવવામાં આવે છે અને વ્યવહારિક જીવન કેમ જીવવું જોઈએ તેને લગતા વાંચનથી દૂર રાખવામાં આવે છે, તે ભૂલ છે. ગૃહસ્થાશ્રમમાં ધર્મ સાથે વ્યવહાર બંનેનું પાલન કરવાનું છે, જેથી કન્યા અવસ્થાથી જ-માં જ ભવિષ્યની તે માટે તૈયારી કરવા કન્યાઓ માટે બંને પ્રકારનું જેટલું સમય, કેમ અને પોતપોતાના વ્યયહારને અનુચિત હોય તેવું અને તેટલું શિક્ષણ અને વાંચન આપવું જોઈએ.
પરણેલી સ્ત્રીઓનું વાંચન પણ જુદી જાતનું છે. આજની નવવધુ–પરિણીત સ્ત્રીઓ જીવનના વ્યવહારના અનેક પ્રદેશમાં અજ્ઞાત દેખાય છે અને તેથી પોતાના ગૃહમાં પિતાનું ગૃહિણી તરીકેનું કર્તવ્ય બરાબર બજાવી શકતી નથી. ગૃહની અને નેક ફરજો બજાવવા, જવાબદારી સંભાળવા, ગૃહને સ્વર્ગ સમાન કરવા, પવિત્ર પ્રેમ મંદિર રચવા, બાળવૃક્ષને ઉછેરવા વગેરે માટે શરૂઆતમાં કેવા શિક્ષણ અને લગ્ન થયાં પછી કેવાં વાંચનની જરૂર છે તે આટલા ઉપરથી જણાશે.
વાંચન સંબંધી આટલી ટુંક હકીકત જણાવ્યા બાદ હવે શિક્ષણ સંબંધી કાંઈ જણાવીયે છીએ.
પુરૂષના શિક્ષણ કરતાં સ્ત્રીઓનું શિક્ષણ ભિન્ન છે. અને આ દેશમાં તેમ નથી. સ્ત્રીઓને આરંભમાં અત્યંત સરળ ભાષામાં લખેલ પુસ્તક ચલાવવા જોઈએ. પ્રથમ લખવા વાંચવાનું થોડું જ્ઞાન આવ્યા પછી. સ્ત્રી ઉપાગી કાર્યોનું શિક્ષણ શરૂ કરવું જોઈએ, કારણ કે જેમ પુરૂષને ઘરની બાહેર રહી ધનોપાર્જન કરી પિતાના આશ્રિત પરિવારની રક્ષા અને ભરણ પોષણ કરવાનું છે, તેમ સ્ત્રીને ઘરની અંદર રહી કુટુંબને સુખ આપી શાંતિ અને સુરક્ષિત બનાવવાનું છે. વળી પુરૂષ જેમ ધન કમાય છે પરંતુ એકલું કમાવાથી ગૃહસુખ શાંતિપૂર્વક ચાલતું નથી. કારણ કે ઘરની સ્ત્રી તેમ તે પ્રાપ્ત થયેલ ધનનો સદ્વ્યય ન કરે, યાચિત રીતે વ્યવસ્થા પૂર્વક ન રાખતાં અને પિતાને સ્વભાવ હાથમાં ન રહેતાં ઉછુંખળ બને તો ગૃહસંસાર નષ્ટ થઈ જાય.
તેજ ઘરની વૃદ્ધિ આબાદિ દિનદિન વૃદ્ધિ પામે છે કે જે ઘરમાં સ્ત્રીઓના મુખ મંડળ ઉપર પ્રસન્નતા, દયા, ઉદારતા. વાત્સલ્યતા, વિનીતપણું, સદાચારતા વિગેરે
For Private And Personal Use Only
