________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir = == == ==== == == ==== પંજાબ કેસરી લાલા લજપતરાય. - 86 રાજકીય રણાંગણમાં સદા શહીદના સાહસ, શાય" આવેશ અને નિર્ભય R તાથી ઝઝુમનાર લાલાજીના જીવનની બીજી બાજુએ પણ એટલી જ જવેલ ત To છે. દેશહિતની પ્રત્યેક પ્રવૃતિમાં એ નરવીર સદા અગ્રેસર હતો. એ રાજકીય આ લડવૈયા, શિક્ષણશાસ્ત્રી, ઇતિહાસકાર, સમાજસુધારક, દલિતોદ્ધારક અખબાર II નવેશ—અને શું શું ન હતું. એ નરપુંગવનું જીવન સંપૂર્ણ હતું. એનું હૃદય Sત ચોદ્ધાનું અને એનો આત્મા સના હતો, અને જીહા વાલાનાં તત્વોની I બનેલી હતી. દેશને કાજે ભોગ ધરવાની એની શકિત અજોડ હતી. એણે સ, એનું દેશકાર્ય એનાં મૃત્યુ પછીયે અવિરત ચાલુ રહે એટલા માટે ગેખ તે લેજીની હિંદ સેવક સમાજ જેવી હિંદ લોક સેવક સમાજ સ્થાપી; એણે || હિંદુ સમાજમાં નવ પ્રાણ પૂરવાને હિંદુ સંગઠ્ઠનની પ્રવૃતિની સરદારી લીધી; કે એણે હિંદુને તાકાત જમાવવાના મંત્ર શિખવ્યા; એણે લાહારની દયાનંદ છે It કોલેજ જેવી સંખ્યાબંધ શિક્ષણ સંસ્થાઓ સ્થાપવામાં હિસસે પુર્યો; અને || . છેલ્લે છેલ્લે પિતાની મિલકતની પાઈએ પાઈનું દાન કરી દઈ લાહારમાં પોતાનાં જ આ માતાનાં નામથી મહિલાઓ માટે એક ઇસ્પીતાલ સ્થાપીને અને પોતાના વતન માં || પિતાના નામથી એક હાઈકુલ સ્થાપીને એ આમાએ તૃપ્તિ અનુભવી લાલાજીએ ઇતિહાસ રચે છે. સદી પછી લેકે માનતાં અચકાશે એવા અદ્દભુત ઇતિહાસ I ર છે. લાલાજી, આ લીટીઓ લખનારને મન, અને કદાચ બીજા ઘણાયને કે મન, તિલક અને ચિત્તરંજનથી એ મહાન વિભૂતિ હતા. સ્વના, ચાજનાએ, ને It સિદ્ધિઓમાં એ પંજાબ કેસરી લજપતનું સ્થાન લેનીનની હરોળમાં છે. છે " મહાન લજપત તેના દેશબંધુઓની વચ્ચેથી ચાલ્યા ગયા; માનવામાં tri જન્મ અને મૃત્યુ ઉપર શાસના કરતા દેવતાઓએ તેને ઉચકી લીધા. આજે જ જાણે અરધી સદી સુધી, કોઈ ગિરિગ ઉપર ઉભી રણભેરી બજાવનાર એ આમ 1 ગની પાછળ અદશ્ય બની જાય છે. ઘડીભર લાગે છે કે એ રણભેરીનું રણ- ગાન પુરૂ થયું છે. પણ ના, એ રણગાનના પ્રેરકસૂરના દિગન્તવ્યાપી પડઘા ગિ- ii રિઓને ગેહુરા, અરણ્યા ને વનરાઇઓ, નદી તીરે અને જનપદોની મધ્યે હજી | આ ગાઈજ રહ્યા છે. અને જ્યાં સુધી ભારત સ્વાધીન નહિ બને ત્યાં સુધી ગાયા કરશે. એ તા લજપતની રણભેરી બન્યા જ કરશે. એ રણભેરી અમર છે ?" શ્રી કક્કલભાઈ કોઠારી. ======== = ============== v=EYESYESYESYESYESYESY For Private And Personal Use Only
