________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જૈન ધર્મ.
૩૧૧ નયન પથમાં આવે છે છતાં સંપૂર્ણતા ત્યાં પણ નહતી એમ ઉપસ્થિત થતાં વિરોધી વાથી પૂરવાર થાય છે. એમના અનુયાયીના જીવને એમના મૂળ સિદ્ધાંતથી કેટલા વેગળા ગયા છે તે ઉંડા ઉતરતાં સહજ સમજાય તેમ છે. એમાં તની નબળાઈ માનવી કે અર્થનો અનર્થ થયાને આરોપ લાદ એ એક જૂદેજ પ્રશ્ન છે.
આ સાથે એટલું કહેવું આવશ્યક છે કે ઉક્ત દરેક માગેમાંથી થોડું વધતું ગ્રહણ કરવા જેવું જરૂર છે. તેથી જ આનંદઘનજી જેવા આધ્યાત્મિક તત્ત્વવેત્તા ષ દર્શન જીન અંગ ભણજે, ન્યાય ષડંગ જે સાધેરે,” એમ કહેવા લલચાયા છે. ઉક્ત ધર્મો અકેક નય પ્રમાણે સાચા ઠરી શકે છે, પણ સત્ય કેવળ એક નયામાં નથી રમતું એ વાતને લોખંડના ટાંકણે કોતરી રાખવાની છે. સાત નય કિંવા વ્યવહાર નિશ્ચયરૂપ બે નયથી કસોટી કર્યા બાદ જે વચને સો ટચના સેના બરેબર તવાઈ મૂળરૂપમાં બહાર આવે છે તે જ ખરાં છે. સ્યાદ્વાદની ખૂબીજ ત્યાં રહેલી છે એટલે જ અત્રે કહેવું પડે છે કે, ઉક્ત માર્ગમાં પૂર્ણપણે ધર્મ રહેલ નથી આત્મધર્મ વિષે ત્યાં જુજ કહેવાયું છે, એની પૂર્ણતાના ઈચ્છકે શ્રી અરિહંતના વચનપર લક્ષ આપેજ છુટકે છે. આમ છતાં એ પંથેની કે તેના પ્રણેતાઓની લેશ માત્ર નિંદા કરવાની સખત મનાઈ કરેલી છે. આવી ઉદારતા એજ સત્યધમની કેટલીક વિલક્ષણતાઓમાંની એક છે. સત્ય એવી વસ્તુ છે કે તેને વિજય નિઃશંક રીતે સજાવેલ જ છે. તેને સામાની વંચનાનું જેમ પ્રયજન નથી તેમ પિતાપરની ટીકાથી ગભરાવાપણું પણ નથી. સર્વજ્ઞ પ્રભુને ધર્મ યાને જૈન ધર્મ એ એકજ એવો માર્ગ છે કે જ્યાં દેવની મૂર્તિ પ્રત્યે નજર નાંખતાં કેવળ શાંત દશા કે વીતરાગ દશાના ખ્યાલ સિવાય બીજુ કંઈ દેખાવાનું જ નહીંઅને દેવના ચરિત્રમાં ઉંડા ઉતરતાં નિશત્રે બહારના શત્રુઓને મિત્ર માની માત્ર આત્માના ખરા શત્રુઓ જે છે તેમના સામુંજ યુદ્ધ છેડાયલું નજરે પડશે. ન તે બાળચેષ્ટા દેખાશે કે ન તો અભિમાન કે ગર્વના પ્રસંગે જોવા મળશે. નમ્રતા–સરળતા-સહનશીલતા-દઢતા અને આત્મકલ્યાણ અભિમુખતા આદિ ગુણે સબંધે જ વાતો હશે. શ્રી અરિહંતની મૂર્તિ તરફ એકાદ નજર ફેંક, એટલે જ એમાં રહેલી રાગદ્વેષાદિ દોષ વગરની શાંતદશા, તેજસ્વી સામ્યતા, અલોકિક સમભાવ, પ્રસન્ન વદન, ગંભીર મુદ્રા, જ્ઞાનપૂર્ણતારૂપ ઉત્કૃષ્ટ ગુણ ઉડીને આંખે વળગશે. પવાસન આકૃતિમાં વિરાજતી એ મૂર્તિમાં રાગ કે દ્વેષનું એક બિંદુ પણ તમને નહીં જડે. ચરિત્રમાં અવેલેકતાં પણ એજ વાતની પુષ્ટિ થવાની.
રાગાદિ અઢાર દૂષણે રૂપ કર્મશત્રુઓને પરાસ્ત કરવા માટે સંસારના સુખને ઠેકરે મારી, રાજ્ય મહાલયના વૈભવને ત્યાગ કરી, લાવણ્યવતી લલના
For Private And Personal Use Only
