________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૫૦
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ અને સ્યાદ્વાદના પણ જે જે નિયમે પદાર્થને બંધબેસ્તા થઈ જાય છે, અને વસ્તુ સ્થિતિ સમજાય છે, તે શોધ ગમે તેવા તીક્ષ્ણ બુદ્ધિના મનુષ્યથી પણ થઈ શકે તેવું કહી શકાશે નહિ, મહાવીરુપણું ખરા સ્વરૂપમાં તે ફક્ત મહાવીરમાંજ મળી આવે છે, અને મહાવીરના આલંબનથોજ-મદદથી જ મનુષ્ય મહાવીરપણાને પહોંચી શકે છે, દરેક મનુષ્યમાં મહાવરપણું રહેલું છે, અને તે શક્તિને વિચારથી, જવાથી અને ભેદ જ્ઞાનથી અંતઃકરણના ઉંડા ભાગમાં ઉથલપાથલ કરીને સત્ય સમજવાને શક્તિવાળા થવાય છે, પછી તે છતાં સત્યના મૂળ શેધક થવાનું અને જગતના મનુષ્યના હૃદયમાંથી સત્યની પ્રતીતિ કરાવવાનું મહાવીર જેવું ભાગ્ય કેઈ વીરલાનેજ માટે નિર્માણ થયેલું હોય છે. એક મહાન કવિ માણસના મનને પ્રફુલ્લિત કરવાને અને ધ્રુજાવવાને શક્તિવાન હોય છે, તેમાં ગમે તે ગુપ્ત ભેદ હેય પણ એટલું તો નકકી છે કે તે માત્ર પિતાના વિચાર અને પોતાની લાગણીઓને શબ્દદ્વારા બહાર લાવે છે. કે જે વિચારો અને લાગણીઓ ઘણા થોડાજ માણસો દર્શાવી શકે તે છતાં સામાન્ય સમજવાળા મનુષ્યો તે વિચારેને પિતાના વિચાર તરીકે ગ્રહણ કરી લે છે. કેમકે તેજ લાગણી અને વિચારો ગુપ્તપણે દરેક મનુષ્યમાં રહેલા હોય છે તે અમુક કારણ પામીને જાગૃત થાય છે. મહાન ગ્રંથકારેના લેખની સત્યતા સમજવાના શકત ધરાવનારા મનુષ્ય લાખ ગમે હાય છે, પણ તેઓ પિતાથી તેવા લેખો કંપન્ન કરવાનું કદિ બની શકતું નથી. સુંદરતાના અને સત્યતાના ઝાંખા, અસ્વચ્છ અને આચ્છાદનવાળા વિચારે ઘણા માણસના મનમાં ઉદભવે છે અને જેનામાં વિચાર ઉત્પન્ન કરવાનું શુદ્ધજ્ઞાન હોય તેજ સત્યને ખરા સ્વરૂપમાં અને ખરી સુંદરતામાં પ્રગટ કરી શકે છે, અને સત્ય તે પોતે પોતાને સમજાવવાથી અનુક્રમે મનુવ્યનું અંત:કરણ મહાવીરની દ્રષ્ટિમાં મહાવીરપણું અનુભવે છે.
હવે આ સિદ્ધાંતમાં હજુ જરા આગળ વધીશું તો એટલું તે સ્પષ્ટ છે કે શાસ્ત્રીય સિદ્ધાંતો જે મનુષ્યની વિવેક બુદ્ધિ અને અંત:કરણ સમજી શકે છે, તે સિદાતે મનુષ્યની વિવેક બુધિમાં કોઈની પણ સહાયતા વગર દેવીક સત્ય શોધી કાઢવાને ગ્યતા લાવી શકતા નથી. શાસ્ત્રોથી જે બાબતે માણસ ધી ન શકે તે સારી રીતે સમજવાને તે શકિતવાન થાય છે. જોકે આમામાં ગુપ્ત શ્રદ્ધા, ઝાંખી લાગણીઓ, ન સમજાય તેવી આશાઓ અને ઊંડી ઈચ્છાઓ રહેલી છે તે પણ જ્યાં સુધી દૈવીક સત્યને બહારને પ્રકાશ તેને અજવાળામાં લાવતે નથી ત્યાં સુધી તે મનુષ્યને પિતાને જણાતું નથી તેમ તેનાથી તેને અનુભવ થઈ શકતું નથી. વળી મનુષ્યના હૃદય અને મનપર એક અજાણી ભાષાના એવા અક્ષરા લખાયેલા છે કે જેને સ્કુટ કરવાની ચાવી ફક્ત કુદર
For Private And Personal Use Only
