________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મનુષ્યમાં મહાવીરપણાની પ્રતીતિ.
ર૮૦ ૨ રહેતી નથી, તેવી જ રીતે મનુષ્યના આત્માને જગતની નૈતિક સુંદરતા અને એક્યતા જે પરમાત્માના વચનથી જણાય છે તેમાં એટલે બધે ગુઢ અને સત્ય વ્યવહાર રહેલો છે કે આંતર ચક્ષુઓ જે દૂષિત ન હોય તો સ્વાભાવિક ખાત્રી અને પ્રમાણુથી એકદમ દેવીક સત્ય પદાર્થના સ્વરૂપને અનુભવી શકે છે. આત્માના મૂળ બંધારણમાં વગર લખેલા એવા સત્ય સિદ્ધાંત છે કે જે બહારના લખેલા શાસ્ત્રરૂપે પરિણામને પામે છે. કહેવાનું તાત્પર્ય એવું છે કે શાસ્ત્રીય સિદ્ધાંતનું મૂળ આત્મામાં છે. અંતઃકરણના ઉંડાણમાં એવું જ્ઞાન રહેલું છે કે મહાવીર પરમાત્માના જ્ઞાનનો પ્રતિબિંબિત અવાજ છેક ત્યાં જઈ અથડાય છે અને બધી જાતના આડા આવતા અજ્ઞાન શલ્યને તે દૂર કરી શકે છે. ટૂંકામાં સરળ અંત:કરણવાળા મનુષ્યમાં મહાવીર પણાનું તાત્કાલિક દઢ અને સીધું પ્રતિબિંબ પડે છે. ઉપરના સિદ્ધાંતને ફુટ કરવાની હજુ અગત્ય છે.
જે સત્ય વિષે મનુષ્યને સ્વાભાવિક પ્રતીતિ થાય છે તે સત્ય પોતાના અંત:કરણને કેળવ્યા વગર તે શેધી કાઢે છે તેવું નથી. મહાવીરના સત્ય વચને પ્રતિષિ ત થવાથી કે હૃદયમાં ઉંડા ઉતરવાથી તે વચનના સિદ્ધાંતનું મૂળ શોધવાની મનુ ષ્યમાં યોગ્યતા હોય છે એમ કહી શકાય નહિ, જે તેમ હોય તો વિવેક બુદ્ધિના અને અંત:કરણના નિયમથી કેઈની પણ મદદ વગર શાસ્ત્રીય સિદ્ધાંત મનુષ્ય આપેઆપ શોધી શકત; પરંતુ તેજ સ્થળે મહાવીર અને મનુષ્ય વચ્ચેનો તફાવત વ્યક્ત થાય છે, મનુષ્યમાં જ્યારે મહાવીરપણું આવે ત્યારે જ તેમાં તેવી શક્તિ ઉત્પન્ન થાય છે, મહાવીર પ્રભુમાં તેવી સ્વાભાવિક શક્તિ હતી, અને તેથી તે બીજાની ગુપ્ત રહેલી શક્તિઓને પણ જાગૃત કરી શકવાને સમર્થ થતા.
સત્યને ઓળખવાની શક્તિ જ્યારે પ્રાપ્ત થાય છે, ત્યારે તેની સાથેજ તેજ સત્યના મૂળને શોધી કાઢવાની શક્તિ હોતી નથી, ધારણા શક્તિને અનુક્રમ જે વિચારો જાણવાને અને નક્કી કરવાને મનુષ્યને શક્તિમાન કરે છે, તે અનુક્રમ જે શક્તિથી વિચાર ઉત્પન્ન કરી શકાય છે, તેના કરતાં ઘણોજ હલકા પ્રકારનો હોય છે, આપણે જે શોધી શકીએ નહિ તે સમજી શકીએ, જેમકે કુદરતનો કોઇપણ મહાન કાનુન શોધી કાઢવાને અને તે વિજ્ઞાન શાસ્ત્રના નિયમને લાગુ કરવાને શોધ કરનારની માનસિક શક્તિઓ ઘણીજ તીક્ષ્ય અને અસાધારણ હોય છે, પરંતુ જ્યારે તે નિયમની શોધ કરી એક વખત જાહેરમાં મુકવામાં આવે છે ત્યારે સેંકડે બુદ્ધિશાળી મનુષ્યો તેને સહેજ વારમાં સમજી લે છે કે જેની અંદગી સુધી શોધ કરવાથી પણ તેઓ ફતેહ મેળવી શકતા નહિ. દ્રવ્યગુણ પર્યાયના જે ભેદ મહાવીરના સિદ્ધાંતમાં મળી આવે છે, અને દરેક પદાર્થને લાગુ કરી શકાય છે, તેવી જ રીતે સપ્તભંગી
For Private And Personal Use Only
