________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ગૃહસ્થાવાસમાં કેવળ જ્ઞાની..
૨૨૯ જુઓ–બહુ સુખ અનુભવું છું " એ અન્ય વિવિક્ત જ્ઞાતા સાય અને જ્ઞાનને ઉંલલેખ કરનાર પ્રતિ પ્રાણીને જાતે પ્રત્યય થાય છે. માટે શરીરથી જૂદે કે ઈ એ પ્રત્યયને જ્ઞાનવાન આશ્રય છે એમ માનવું જોઈએ, કારણ કે તેને જ જ્ઞાતપણું સંભવે છે તેથી તેજ જીવ છે અને દેહથી જૂદ છે એમ સંભવે છે.
એમ પ્રત્યક્ષ પ્રમાણથી સિદ્ધ થયું. વળી બીજા અનુમાન પ્રમાણથી પણ આત્મા અને દેહ જુદા છે એમ સિદ્ધ થાય છે. એ અનુમાન આ પ્રમાણે છે.
૧ જીવતું શરીર પ્રયત્નવાનથી અધિષ્ઠિત છે. કેમકે ઈછાને અનુકૂળ ક્રિયાને આશ્રય છે. શ્રેતાદિ જે જ્ઞાન સાધન છે તે કેઈ કૉંથી પ્રયુક્ત છે. કેમકે તે કરણ છે, દેહને ઇંદ્ધિ ને અધિષ્ઠાતા છે કેમકે તે પણ કરણ છે, શરીર વિદ્યમાન ભકતાવાળું છે. કેમકે મેં ગ્ય છે જેથી બેંકતા તેજ જીવ છે, વિગેરે અનુમાન પ્રમાણથી પણ આમાં દેહથી જૂદે છે એમ સિદ્ધ થાય છે. વળી સ્વર્ગ, નરક, પરલોકગમન, પુણ્ય, પાપ વિગેરે નથી એમ જે તમે કહે છે તે પણ એગ્ય નથી. કારણ કે આ તમાં પરલેક મી છે અને તે પ કગમન (સ્વર્ગ, નરક, મનુબ, તિર્યંચ વિગેરે) પુણ્ય પાપથીજ થાય છે. તેનું સાધક અનુમાન એ પ્રમાણે છે કે તે દિવસ તરતજના જન્મેલા બાળકને પ્રથમ સ્તના ભિલાષા થઈ તેનું કારણ પૂર્વની અભિલાષા છે. કારણ કે તરતના જન્મેલા બાળકને પૂર્વને અભિલાષ હોવા જોઈએ, કેમકે આ જન્મમાં તરતજ તેને બોજ અભિલાષ થયેલ હોવાનું સંભવ નથી. જેથી પરલોકગામિત્વ સિદ્ધ થાય છે.
વળી જગના જેમાં એક રંક, એક રાજા, એક સુખી, એક દુઃખી, એક રેગી, એક નિરોગી, પિગેરે દેખાય છે તે પણ પુણ્ય, પાપનું ફળ છે. જેથી પુણ, પાપ પણ સિદ્ધ થાય છે.
રાઈના આવા બુદ્ધિ બળ અને તર્ક શક્તિ છે કે ગર્ભમાં આવેલ ઉત્તમ જીવનો પ્રભાવ છે એમ માની રાજા અત્યંત હર્ષ પામવા લાગ્યું. અને તેને પૂર્ણ સંતોષ થયે.
For Private And Personal Use Only
