________________
June-2003
121
योहरि अकहः थोरन
अने 'घूणाक्षर', 'पोतमा एटला बधा की
आवे. आ सज्झायो महदंशे जैन परंपरा अने सिद्धान्तना विषयोने लईने रचायेल होई तेना ज्ञाता एवा कोईनी नजर जो आ समग्र संकलन पर फरी होत तो घणी भूलोनुं मार्जन अनायास थयुं ज होत. दा.त.
___ 'अहो भवाभिनंदी च निष्कलारम्भासाधकः' (पृ. ७) छे त्यां, 'अज्ञो भवाभिनंदी च निष्फलारम्भसाधकः' होत तो घणो अनर्थ अटकी जाय. तो पृ. ४५मां 'पणि भवा भिष्वंगइथी' ने बदले 'पणि भवाभिष्वंगइथी' तथा 'आसनसिद्धिता'ने बदले 'आसन्नसिद्धिता' होवू जोईए. पाछळ मूकेल नानकडो शब्दकोश पण पृष्ठ-पंक्ति-निर्देशरहित होवा उपरांत क्षतिग्रस्त जणाय छे. दा.त. 'अंगधन' छे त्यां 'अगंधन' होय, 'उपलः माटी', त्यां 'उपल:पत्थर'; 'थोहरि अक्कहः थोरनुं दूध', त्यां 'थोहरि अक्कहः थोर तथा आकडामुं, 'धूक' अने धूणाक्षर', त्यां 'घूक' अने 'घूणाक्षर', 'पोत: काफलो', त्यां 'पोत:वहाण' होय, वगेरे. खरेखर तो आ पुस्तकनी रचनाओमां एटला बधा कठिन अने परंपरामां ज प्रचलित शब्दो छे, के तेनो एक सरस विस्तृत कोश अहीं आपी शकायो होत तो मजार्नु थात. परन्तु बे पृष्ठनो अपूरतो कोश वास्तवमां अप्रस्तुत ज बने.
बीजो महत्त्वनो मुद्दो ए के केटलीक, अन्य संप्रदायोना कविओकृत रचनाओ, तेमनी लोकप्रियताने कारणे, ज्ञानविमलजीना नामे चडी गई होवानुं जोवा मळे छे. दरेक प्रसिद्ध कवि परत्वे आq थाय ज छे. परंतु तेवी रचनाओनी शोध तथा नोंध करीने 'आ ज्ञानविमलकृत नथी' एवी जाणकारी आवा संपादनमां आपी शकाई होत तो ते प्रासंगिक बनत. जेमके - 'तुं प्रभु मारो, हुं प्रभु त्हारो' - ए रचना आजे जैनोमां अतिप्रिय-प्रचलित छे, अने तेमां नामाचरण 'ज्ञानविमल' ज छे. परंतु ते ढाल तथा रचनानुं शैथिल्य तथा नावीन्य जोतां ज ख्याल आवे के आ तेमनी रचना नथी ज. प्रस्तुत प्रकाशनमां ज एक 'सत्संगनी सझाय' (पृ. ७८) छे, जे अन्यत्र 'कबीरा' ना नामाचरण साथे प्रसिद्ध छे. अने खरेखर तो आ कृति ज्ञानविमलकृत होवाने बदले, अजैन कृति पसंद पडी जवाथी, अमुक फेरफार साथे जैन आकार आपवापूर्वक, कोईके तेने 'ज्ञानविमल'ना नामे चलणी बनावी होय, ते वधु संगत लागे छे. आ थई शक्युं होत आमां.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
