________________
અહિંસા અને અરિ
[ ૪૬૫
ફરજ તેમનુ પાણુ અટકાવવાની ઊભી થાય છે. એમ કરી તેમને સેવાનુ અને પોતાની જવાબદારીનું ભાન કરાવવુ એ જ આ કડવી ગાળીનેા ઉદ્દેશ હાવા જોઈ એ. જ્યારે તેઓ પોતાને મળતા પોષણના બદલામાં પ્રાણ પાથરવાની જવાબદારી સમજી લે, તેમની બધી જ શક્તિએ દેશ માટે ખરચાય, દેશનું ઉત્થાન—સામાન્ય જનતાની જાગૃતિ—તેમને શાપરૂપ ન લાગે, તે પોતે જ આપણા આગેવાન થઈ દેશને સાથ આપે, ત્યારે તે આપણા માનપાન, દાન અને ભેટના અધિકારી થાય. એમ ન થાય ત્યાં સુધી એવા એદીવને પોષવામાં તેમની અને આપણી બન્નેની હિંસા છે. હિંસાથી બચવું તે આજના અમારિધમ શીખવે છે.
:
ધમ માત્રની એ બાજુ છે એક સહકારની અને બીજી અસહકારની. અમારિધમ ની પણ એ જ બાજુ છે : જ્યાં જ્યાં પરિણામ સારું આવતું ઢાય ત્યાં ત્યાં બધી જાતની મદ્ આપવી એ અનારિધમની સહકાર ખજુ છે, અને જ્યાં મદદ આપવાથી ઊલ્ટુ મદદ લેનારને નુકસાન થતું હોય અને મને દુરુપયોગ થતા હાય ત્યાં મદદ ન આપવામાં જ અારિધમ ની ખીજી બાજુ આવે છે. મેં જે સેવા નહિ કરનાર, ખલે નહિ આપનાર અને સમાજ તેમ જ રાષ્ટ્રની પ્રગતિમાં આડે આવનાર વર્ગોને મદદ ન આપ વાની વાત કહી છે તે અમારિધમની બીજી બાજુ છે. એના ઉદ્દેશ એવા વર્ગોમાં ચૈતન્ય આણવાના છે, એ વસ્તુ ભુલાવી ન જોઈ એ, કારણ એ વર્ગ પણ રાષ્ટ્રનું અંગ છે, તેને જતું કરી શકાય નહિ. તેતે ઉપયોગી બના
વવાની જ વાત છે.
હેમ'દ્ર અને હીર્રાલય કેમ થવાય ?
આજના જૈન સામે અભારિધમના ખરા ઉદ્યોતકર તરીકે એ મહાન આચાર્યો છે: એક હેમચંદ્ર અને ખીજા હીરવિજય, આ એ આચાર્યાંના આદ ઍટલા બધા આકર્ષક છે કે તેનું અનુકરણ કરવા ઘણા ગુરુએ અને ગૃહસ્થા મથે છે. એ દિશામાં તેઓ ઘણા પ્રયત્ન કરે છે. જગાએ જગાએ કુંડા થાય છે, પશુ અને પખીએ છેડાવાય છે, હિંસા અટકાવવાનાં કમાનો કઢાવાય છે. લેકામાં પણ હિંસાની ધૃષ્ણાના સસ્કારી પુષ્કળ છે. આ બધું છતાં આજના હેમચંદ્ર અને આજના હીરવિજય થવા માટે જે દિશા લેવાવી જોઈ એ તે દિશાના વિચાર સુધ્ધાં કાઈ જૈન ગૃહસ્થે કે ત્યાગીએ કર્યો હોય તેમ દેખાતું નથી. તેથી જ લાખા રૂપિયાના ફડા ખર્ચાવા છતાં અને બીજા અનેક પ્રયત્ન જારી હાવા છતાં હિંસાના મૂળ ઉપર કુઠાર પડ્યો નથી. જેમ શ્રી, વાલજી ગાવિજી દેસાઈ એ અત્યારે ચોમેર ચાલતી કતલના ઊઁડા અભ્યાસ કર્યો,. તેનાં કારણે શાં અને તેના નિવારણના ઉપાયે સૂચવ્યા તેમ કાઈ
30
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
