Book Title: Ahimsa Mimansa
Author(s): Kanubhai Sheth, Gunvant Barvalia
Publisher: SKPG Jain Philosophical and Literary Research Centre
View full book text
________________
અહિંસામીમાંસા પરસ્પરાવલંબન સમાજની તાતી જરૂરિયાત છે. આજકાલ પારિવારિક હિંસામાં પણ વૃદ્ધિ થતી રહી છે. તેના પર સંશોધન પણ થાય છે. હિંસાનો ભોગ બનેલ કુટુંબીજન અન્ય પ્રત્યે તેનાથી તીવ્રરીતે, પ્રબળપણે હિંસા આચરતો જોવામાં આવે છે. સંયુક્ત કુટુંબમાં વહુની વિવિધ કારણોસર થતી સતામણી કુટુંબીજનની હિંસક્વત્તિનું ઉત્તમ ઉદાહરણ છે. બાળક હિંસાના પાઠ પોતાના કુટુંબમાંથી શીખે છે. વડીલો પુત્ર પ્રત્યે શારીરિક કે માનસિક હિંસા આચરે છે તેનું જ પુનરાવર્તન પુત્ર મોટા થાય અને વડીલો માતાપિતા વૃદ્ધ થાય ત્યારે તેમના તરફ આચરતો જોવા મળે છે અને તેનું ઉત્તમ ઉદાહરણ છે જહાંગીર-શાહજહાં અને ઔરંગઝેબ. માંસાહાર-હિંસા.
માંસાહાર એટલે માંસનો આહાર, માંસ એ મનુષ્યનો કુદરતી ખોરાક છે જ નહીં અને હતો પણ નહીં. તેનું પ્રત્યક્ષ પ્રમાણ છે માંસાહારી પ્રાણીઓના શરીરનું બંધારણ. માંસાહારી પ્રાણીના નખ, દાંત, જડબા વગેરે અંગોની રચના માંસાહારને અનુરૂપ હોય છે. શાકાહારીને પરસેવો થાય છે. માંસાહારીને પરસેવો થતો નથી. માંસાહારીનું પાચનતંત્ર માંસભક્ષણને અનુકુળ હોય છે. તેમના આંતરડાની લંબાઈ ઓછી હોય છે. આમ માનવી જો માંસાહારી બને તો પ્રથમ તો શારીરિક રીતે જ તેનું શરીર બંધારણ તેને અનુરૂપ નથી. ભારતીય સંસ્કૃતિના લૌકિક ધર્મો પણ માંસાહાર નિષેધ કરે છે.
अस्थि वसति रूद्रश्व मांसे चास्ति जनादनः ।
शुक्रे वसति ब्रह्माच, तस्मान्मांसं न भक्षयेत् ॥
અર્થાત્ જીવોના હાડકામાં મહાદેવ, માંસમાં વિષ્ણુ અને વીર્યમાં બ્રહ્માજી વાસ કરે છે માટે માંસ ખાવું જોઈએ નહીં.
બીજાનું માસ ખાવું એ મહાપાપ છે. પોતાના પ્રાણના રક્ષાણાર્થે અન્યના પ્રાણનો ઘાતએ ન્યાય ક્યાંનો ?
માંસાહારીનું હૃદય પ્રથમ રાક્ષસી-દાનવ બને છે. કારણ અન્ય પ્રાણીઓનો ઘાત કરવાથી નિસર્ગદત્ત દયા-અનુકંપા તેનામાંથી નષ્ટ થાય છે આથી તે પાપી, ક્રૂર બને છે.
