Agamsar

Author(s): Rasiklal C Sheth
Publisher: Natwarlal C Sheth

Page 430

શ્રી તત્ત્વાર્થ સૂત્ર ]
[ ૪૦૯ અને ચારિત્ર’–આ ત્રણ મીમાંસાનુ જૈનટષ્ટિએ નિરૂપણુ યુ છે. તેના દશ અધ્યયનામાં પહેલા અધ્યયનમાં “જ્ઞાનની,” બીજાથી પાંચમાં અધ્યયનમાં “જ્ઞેયની” અને છઠ્ઠાથી દસમાં અધ્યયનમાં “ચારિત્રની” મીમાંસા કરી છે. તત્ત્વ પ્રમાણે પહેલા ચારમાં જીવતત્ત્વની, પાંચમામાં અજીવતત્ત્વની, છઠ્ઠામાં આસવની, સાતમામાં ૧૨ અણુવ્રત ને પ મહાવ્રતરૂપી ધર્મની, આઠમામાં અન્ધતત્ત્વની, નવમામાં સવર ને નિર્જ રાતત્ત્વની ને દશમામાં મેાક્ષતત્ત્વની વાત છે. જે નીચે પ્રમાણે છેઃ
પહેલુ. અધ્યયન :-તત્ત્વાર્થ સૂત્રને મૂખ્ય પ્રતિપાદ્ય વિષય મેક્ષ છે; અને ચારે ગતિના જીવામાં મનુષ્ય જ મેાક્ષની આરાધના અને પ્રાપ્તિ કરી શકે છે, તેમ પરમાથ થી બતાવવા પ્રથમ અધ્યયનના પ્રથમ સૂત્રમાં જ “સમ્યગ્ઇનજ્ઞાન ચારિત્રાણિ મોક્ષમાર્ગ :” ॥૧॥ અર્થાત્ સમ્યગદર્શીન જ્ઞાન ચારિત્રરૂપ મેાક્ષમાર્ગ છે તેમ કહ્યું. આ ત્રણેમાં “સમ્યગ્દર્શનને પ્રાધાન્ય-પ્રથમ સ્થાન આપવાનું પરમા કારણ એ છે કે સમ્યગ્દર્શનની અર્થાત્ વ્યવહારથી દેત્રગુરુ-ધર્મ'ની શ્રદ્ધા થયા પછી જ જીવાત્માનું અજ્ઞાન ટળી સભ્યજ્ઞાન થાય છે, અને ચારિત્ર સચ્ચારિત્ર અને છે. જે ખ'નેની–જ્ઞાન ને ચારિત્રની પછી આરાધના કરી જીવાત્મા સિદ્ધ પરમાત્મા બને છે અર્થાત્ મેાક્ષ પ્રાપ્ત કરે છે. પછી સમ્યગ્દનની વ્યાખ્યા કરતાં કહ્યું કે જીવાઢિ સાતતāાની કે જેનું વિવરણ આ સૂત્રમાં કરવામાં આવ્યું છે તેની શ્રદ્ધા કરવી, એટલે કે શ્રી જિનેશ્વરદેવે જીવાદિ તત્ત્વાનુ જે નિરૂપણ પરમાથ હેતુએ કર્યું છે, તે જ યથાર્થ છે તેમ માનવું તેને સમ્યગૂદન ખીજા સૂત્રથી કહ્યું, તે શ્રદ્ધા
..