________________
૬/૩/૨૦
૯૨
બાલ્યાવસ્થાથી તેનો ભકત હતો.
તે હંમેશાં વાંસની છાબડી લઈને રાજગૃહથી નીકળતો અને પુષ્ય ઉધાનમાં આવીને પુષ્પો ચુંટતો હતો. ચૂંટીને અગ્ર અને શ્રેષ્ઠ પુષ્પોને લેતો. પછી અગરપાણિના યક્ષાયતને અાવીને તેની મહાઈ પુષ્પા કરતો. કરીને પગને પૃથવીએ નમાવી પ્રણામ કરતો. પછી રાજમાર્ગમાં આજીવિકા કરતો હતો. તે રાજગૃહમાં લલિતા નામે એક ટોળી હતી. આય યાવતું પરિભૂત અને “યતનું સુકૃતા” હતી. રાજગૃહે કોઈ દિવસે મહોત્સવ શોષણા થઈ.
ત્યારે તે અજુનમાળી કાલે ઘણાં જ પુષ્પોનું કામ પડશે, એમ માની પ્રાતઃકાળમાં બહુમતી સાથે વાંસની છાબડી લઈને, પોતાના ઘેરથી નીકળ્યો, નીકળીને રાજગૃહ મધ્યેથી જઈને પુu-ઉધાને આવે છે. આવીને બંધમતી સાથે પુષ્પો ચુંટે છે, તે લલીતા મંડળીના છ ગોષ્ઠિક પરષો અગરપાણિ યક્ષના ચક્ષાયતને આવ્યા અને રમણ કરતા ત્યાં રહ્યા.
ત્યારે આજુનમાળીએ બંધુમતી સાથે પુણો એકઠા કરીને, અગ્ર અને શ્રેષ્ઠ પુષ્પો લઈને મુગરપાણિ યક્ષના ચક્ષાયતને આવ્યા. પછી છ ગોષ્ઠિક પરષોએ અર્જુનને લધુમતી સાથે આવતો જોયો. જોઈને પરસ્પર આમ કહ્યું – અજુનમાળી, બંધુમતી સાથે અહીં જલ્દી આવે છે, આપણે ઉચિત છે કે – આપણે અજુનમાળીને અવકોટક બંધન કરીને બંધુમતી સાથે વિપુલ ભોગ ભોગવતા રહીએ. એમ કહી આ અને પરસ્પર સ્વીકાર્યો. પછી બારણાના અંતરમાં સંતાઈ ગયા, નિશ્ચલ-નિણંદ-મૌન-પ્રચછન્ન રહn.
પછી આજુનમાળી, બંધુમતી સાથે મુગર યાયતને આવ્યો, આવીને દર્શન થતાં જ પ્રણામ કર્યા, મહાર્ણ પુષ્ય પૂજા કરી, ઘુંટણથી ગે પડી પ્રણામ કર્યા. ત્યારે છ એ ગોષ્ઠિક પરષો જલ્દી-જલ્દી દ્વારાંતરથી નીકળ્યા, અર્જુન માળીને પકડીને અવકોટક બંધન કર્યો. બંધુમતિ માલણ સાથે વિપુલ ભોગ ભોગવતા રહ્યા. ત્યારે અજુન માળીને આનો વિચાર આવ્યો કે હું બચપણથી આ પૂજ્ય અગરપાણિ યક્ષની રોજ પૂજા કરી પાવતુ આજીવિકા કરતો વિચરું છે. તેથી જે અગરપાણિ યક્ષ અહીં સાંનિધ્યપણે હોત તો શું મને આવી આપત્તિમાં પળેલો જોઈ રહે? તેથી મુગરાણિ યક્ષ અહીં સાંનિધ્યપણે નથી, આ સ્પષ્ટ કાષ્ઠ રૂપ જ જણાય છે.
ત્યારે મુળરપાણિ યક્ષે જુનમાળી ના આવા વિચારને અણીને વાવતું અજુનના શરીરમાં પ્રવેelીને તડતડ કરતાં બંધનો છેદી નાંખ્યા, તે સમ્રપલ નિux લોહમય મુગરને ગ્રહણ કર્યો, કરીને તે છ પુરુષ અને સાતમી રુરી, સાતેનો ઘાત કર્યો પછી તે અર્જુન માળી મુલ્ગરપાણિ યજ્ઞ વડે અધિષ્ઠિત થઈ રાજગૃહની બહાર રોજેરોજ છ પુરુષો અને સાતમી સ્ત્રીનો ઘાત કરતો વિચરવા લાગ્યો.
રાજગૃહના શૃંગાટક યાવતું મહાપથ-માગોંમાં ઘણાં લોકો એકબીજાને
અંતકૃદશાંગસૂત્ર-સટીક અનુવાદ આમ કહેતા હતા - હે દેવાનુપિયો ! અજુનમાળી, મુગપાણિ યક્ષ વડે અધિષ્ઠિત થઈ રાજગૃહ બહાર રોજ છ પુરષ અને સાતમી રુરીનો ઘાત કરતો વિચરે છે. શ્રેણિક રાજ આ વૃત્તાંત જાણીને, કૌટુંબિક પુરુષોને બોલાવીને કહ્યું - અન માળી પાવતુ હણતો યાવતું વિચરે છે, તો તમે કોઈ કાછ-gણ-પાણીપુષ-ફળને લેવા માટે યથેષ્ટ ન નીકળવું, જેથી તમારા શરીરનો વિનાશ ન થાઓ. પ્રમાણે બે-ત્રણ વખત ઘોષણા કરાવો, કરાવીને જદી મારી આજ્ઞા પાછી સોંપો, તેઓએ ચાવત સોંપી.
તે રાજગૃહમાં સુદર્શન નામે આદ્ય શ્રેષ્ઠી રહેતો હતો. તે શ્રાવક થયેલો, જીવાજીવને જાણતો યાવતું વિચારે છે. તે કાળે, તે સમયે શ્રમણ ભગવત મહાવીર ચાવતુ પધાર્યા. રાજગૃહના શૃંગાટકાદિએ ઘણાં લોકો આમ કહેવા લાગ્યા વાવ4 વિપુલ અર્થ ગ્રહણનું તો કહેવું જ શું? આ પ્રમાણે તે સુદનિ ઘણાં લોકો પાસે વૃત્તાંત સાંભળીને અવધારીને આમ વિચાર્યું કે - નિચે ભગવંત મહાવીર યાવત વિચરે છે, હું ત્યાં જઉં, વંદન કરું આમ વિચારી, માતા-પિતા પાસે આવીને બે હાથ જોડીને આમ કહ્યું - હે માતાપિતા / ભગવત રાવતું પધાર્યા છે, તો હું જઉં, તેઓને વાંદીને ચાવતુ પર્યાસના કરું.
ત્યારે સુદર્શન શ્રેષ્ઠીને માતા-પિતાએ કહ્યું - હે પુત્ર! અર્જુનમાળી યાવત હણતો વિચરે છે, તો તું ભગવંત મહાવીરના વંદનાર્થે ન નીકળો, જેથી તારા શરીરને કોઈ આપત્તિ ન થાય, તું અહીં રહીને ભગવંતને વંદન-નમન ક્ર. ત્યારે સુદર્શન, માતાપિતાને કહ્યું - હે માતાપિતા! ભગવંત અહીં આવ્યા છે - પ્રાપ્ત થયા છે - સમોસમી છે તો અહીં રહીને કેમ વાંદુ ? તો હું આપની અનાજ્ઞા પામીને ભગવંત મહાવીરના વંદનાર્થે જઉં. પછી સુદર્શનને, માતાપિતા જ્યારે ઘણાં વચનો વડે તેને રોકવાને સમર્થ ન થયા, ત્યારે કહ્યું – “સુખ ઉપજે તેમ કર”
ત્યારપછી સુદરશને માતા-પિતાની અનુજ્ઞા પામીને, સ્નાન કરી, શુદ્ધાત્મા થઈ, ઉત્તમ વેશ પહેરી યાવતુ શરીર શણગારી, પોતાના ઘેરથી નીકળ્યો, પગે ચાલીને રાજગૃહ મધ્યેથી નીકળે છે, પછી મુગપાણિ યક્ષના યક્ષાયતનની સમીપણી ગુણશીલ શૈલ્ય ભગવંત પાસે જવા નીકળ્યો. ત્યારે મુદગરપાણિયો સુદર્શન શ્રાવકને સમીપથી પસાર થતો જોયો, જોઈને ક્રોધિતાદિ થઈને, તે સહમ્રપલ નિum લોહમય મુગરને ઉછાળતો-ઉછાળતો સુદર્શન તરફ જવા નીકળ્યો.
ત્યારે સુદર્શન શ્રાવકે અગરપાણિ યક્ષને આવતો જોઈને ભય-બાયઉદ્વેગ-ક્ષોભ-ચલન-સંભાત રહિત થઈ, વાના છેડાથી ભૂમિને પ્રમાજીને બે હાથ જોડી કહ્યું – અરહંત સાવત્ સિદ્ધિ પ્રાપ્તને નમસ્કાર થાઓ, શ્રમણ ભગવંત યાવત મોક્ષ પામવા ઈચ્છતા મહાવીરને નમસ્કાર થાઓ, પૂર્વે મેં ભગવંત મહાવીર પાસે સ્કૂલ પ્રાણાતિપાત-મૃષાવાદ-અદત્તાદાન-વદારા સંતોષ-ઈચ્છાપરિણામ
