Agam 08 Ankruddasha Sutra Satik Gujarati Anuvad

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar

Page 24

૫/૧/૧/ર૦
શ્રેષ્ઠ ચોધ વૃક્ષની નીચે પૃવીશિલપટ્ટકે પીળા વાથી આચ્છાદિત શરીરે સુતા હશો, ત્યારે જરાકુમારે ધનુષ્યમાંથી છોડેલા તીણ ભાણ વડે ડાબા પગમાં વિંધાઈને કાળમાસે કાળ કરી ઉજ્જવલ વેદનાવાળી વાલુકાપભા નામે ત્રીજી નરક પ્રતીમાં નૈરયિકપણે ઉત્પન્ન થશો.
ત્યારે કૃષ્ણ વાસુદેવે, અરિષ્ટનેમિ અરહંતના આ રથને સાંભળી, અવધારીને અપહત યાવત્ વિચારે છે. ત્યારે ભગવંતે કૃષ્ણને કહ્યું – હે દેવાનુપિયા તું અપહત ચાવત ચિંતામગ્ન ન થા. તે નિચ્ચે ત્રીજી પૃથ્વીથી નીકળી અનંતર ઉદ્ધતીને આ જંબૂદ્વીપના ભરતક્ષેત્રમાં આગામી ઉત્સર્પિણીમાં પુંડ દેશમાં શdદ્ધાર નગરમાં બારમાં “અમમ” નામે તીર્થકર થશો. ત્યાં તમે ઘણાં વર્ષો કેતલિપયરય પાળી સિદ્ધ થશો.
ત્યારે કૃષ્ણ વાસુદેવ, અરિષ્ટનેમિની પાસે આ અર્થ સાંભળી, અવધારી, હસ્ટ-તુષ્ટ થઈ, આસ્ફોટન કર્યું, કુદકો માર્યો, ત્રણ પગલાંરૂપ ન્યાસ કર્યો, સહનાદ કર્યો. કરીને ભગવંતને વંદન-નમન કર્યું કરીને તે જ અભિષેક્સ હસ્તિ ઉપર બેસીને દ્વારવતી નગરીમાં પોતાને ઘેર આવ્યો. અભિષેક હસ્તિનથી ઉતર્યો, બાહ્ય ઉપસ્થાન શાળામાં પોતાના સહાસન પાસે આવ્યો, આવીને સીંહાસન ઉપર પૂર્વાભિમુખ થઈ બેઠો, બેસીને કૌટુંબિક પુરુષોને બોલાવીને આ પ્રમાણે કહ્યું –
' હે દેવાનપિયો ! તમે જાઓ અને દ્વારવતીનગરીના શૃંગાટકાદિએ યાવતું ઉદ્દઘોષણા કરતા આમ કહો કે - હે દેવાનુપિયો ! નવયોજન લાંબી યાવત્ દેવલોકભૂત આ દ્વારવતી નગરી સૂરાઅગ્નિ-દ્વૈપાયન નિમિત્તે વિનાશ પામવાની છે. તો દ્વારવતીના જે કોઈ રાજા, યુવરાજ, ઈશ્વર, તલવર, માઉંબિક, કૌટુંબિક, અભ્ય, શ્રેષ્ઠી, રાણી, કુમાર કે કુમારી અરિહંત અરિષ્ટનેમિની પાસે મુંડ થઈ ચાવ4 દીક્ષા લેવા ઈચ્છે, તેને વાસુદેવ કૃષ્ણ રજા આપશે. પાછળ રહેલા પીડા પામતાને પૂર્વો હોય તેવી આજીવિકા અપાશે પણ હરી નહીં લેવાય, મહા કદ્ધિસરકારના સમુદાય વડે દીક્ષા મહોત્સવ કરશે, એવી ઉદ્ઘોષણા બે-ત્રણ વખત કરાવો. પછી મારી આ આજ્ઞા પાછી સોંપો. કૌટુંબિક પુરષોએ યાવતુ આજ્ઞા સોંa.
ત્યારે તે પsiાવતી દેવી, અરિષ્ટનેમિ અરહંત પાસે ધર્મ સાંભળી, સમજી, હસ્ટ-તુષ્ટ યાવત્ હદયી થઈ ભગવંતને વાંદી-નમીને કહે છે - ભગવન ! નિલ્થિ પ્રવચનની હું શ્રદ્ધા કરું છું. ચાવતું આપજે કહો છો વિશેષ એ કે - કૃષ્ણ વાસવદેવની જ લઉં. પછી હું આપની પાસે મુંડ થઈ ચાવતુ દીક્ષા લઈશ. • • યથા સુખંe - -
પછી પાવતી દેવી ધાર્મિક યાનપવરમાં બેઠી, બેસીને દ્વારવતી નગરીએ આવી, આવીને ધાર્મિક યાનથી ઉતરી, ઉતરીને કૃષ્ણ વાસુદેવ પાસે આવી, બે હાથ જોડીને કહ્યું - હે દેવાનુપિય! આપની અનુજ્ઞા પામીને હું અરિષ્ટનેમિ અરહંત પાસે યાવત દીક્ષા લેવાને ઈચ્છું છું. • • યથાસુખ • • પછી કૃષ્ણ
અંતકૃતદશાંગસૂત્ર-સટીક અનુવાદ કૌટુંબિકોને બોલાવીને કહ્યું - જલ્દી પડાવતીદેવી માટે મહાર્ણ નિષ્ઠમણાભિષેક તૈયાર કરો. કરીને મારી આજ્ઞા પાછી સોંપો. તેઓએ યાવતુ અા પાછી સોંપી.
ત્યારે કૃષ્ણ વાસુદેવે પદ્માવતી દેવીને પાટે સ્થાપી, ૧૦૮ સુવર્ણ કળશ યાવતું મહાનિષ્કમણાભિષેકથી અભિષેક કર્યો. કરીને સવલિંકારથી વિભૂષિત કરી, પછી સહચપુરુષ વાહિની શિબિકા રચાવીને, તેણીને બેસાડીને દ્વારવતીનગરીના મધ્યેથી નીકળ્યા, રૈવતક પર્વત સહમ્રામવન ઉધાનમાં આવ્યા. શિબિકા સ્થાપી, પદ્માવતીને શિબિકામાંથી ઉતારી, છી અરિષ્ટનેમિ રહd પાસે આવ્યા. આવીને ત્રણ વખત પ્રદક્ષિણા કરી, વાંદ-નમીને કહ્યું -
ભગવના આ મારી અગ્રમહિણી પાવતી રાણી, ઈષ્ટા કાંતા પિયા મનોજ્ઞા મણામાં અભિરામાં સાવત્ દર્શનનું કહેવું શું? હે દેવાનુપિય! આપને શિષ્યા ભિક્ષા આપું છું, આપ સ્વીકાર કરો. - - યથાસુખ • • ભારે પડાવતી ઈશાન ખુણામાં જઈ, સ્વયં જ આભરણ અલંકાર ઉતા, સ્વયં જ પંચમુષ્ટિક હોય કર્યો. કરીને અરિષ્ટનેમિ અરહંત પાસે આવી, વંદન-નમન કરીને કહ્યું - આ લોક આદિત છે યાવતુ ધર્મ કહો. ત્યારે ભગવંતે પાવતીદેવીને સ્વયં જ પ્રતા આપી, મુંડ કરીને યક્ષિણી યાનિ શિષ્ય રૂપે સોંપી, પછી યક્ષિણી આયએિ પutવતીને સ્વયં દીક્ષા આપી યાવતુ યત્ન કરવો. ત્યારપછી પstવતી ચાવતુ સંયમ વિશે ચન કરે છે.
પછી તે પાવતી આયર્સ થઈ, ઈયસિમિતા યાવત ગુપ્ત બહાચારિણી થઈ. Bllવતી આમ, યક્ષિણી આય પાસે સામાયિક આદિ ૧૧-અંગો ભણ્યા. ઘણાં ઉપવાસ, છo વિવિધ તપ ભાવિત કરતાં વિચરે છે. પછી પstવતી આયાં, પ્રતિપૂર્ણ વીસ વર્ષ શ્રમણ્ય પાય પાળીને માસિકી સંલેખનાથી આત્માને ઝોષિત કરીને સાઈઠ ભક્તોને અનશન વડે છેદીને, જે હેતુથી નગનભાવ ધારણ કરેલ, તે અર્થને આરાધી, છેલ્લા શ્વાસે સિદ્ધ થયા.
• વિવેચન-૨૦ :
પાંચમાં વર્ગમાં દશ અધ્યયનો છે, તેમાં પહેલામાં :- મુરાવાયામૂલ્લા - મધ, કુમારોને ઉન્મતતાનું કારણ, અગ્નિકુમાર દેવ, દ્વૈપાયન-દારુ પીને ઉન્મત કુમારો વડે પીડિત, નિયાણું કરેલો બાલ તપસ્વી. તે વિનાશના મૂળ કારણો છે.
પુઢવી-પૃથ્વીશિલાપક, પીયવત્થ-પીળા વસ્ત્રથી આચ્છાદિત શરીર, તિવાઇ - ત્રિપદી-મલની જેમ રંગભૂમિમાં ત્રણ પગલાં વિન્યાસ વિશેષ કરે છે. યુવરાજ-રાજ્યને યોગ્ય, ઈશ્વર-અમાત્યાદિ, તલવાજવલભ, માડંબિક-મડંબ નામે સંનિવેશ વિશેષનો સ્વામી, કટુંબિક-બે, ત્રણ આદિ કુટુંબનો નેતા. - x -
પછી ૩ર - દીક્ષા લેનારે પાછળ મૂકેલ કુટુંબકના નિર્વાહ માટે પીડાયુકત માનસવાળાને પૂર્વે પ્રરૂપિત આજીવિકા પૂર્વવતુ દેવી. પણ પ્રજિતની પાછળ રહેલા કુટુંબી પાસેથી તેનું હરણ ન કરવું.. fair પુખ ઉર્દુબર પુષ માફક સાંભળવું પણ દુર્લભ છે, તો જોવાની તો વાત જ શું ? -- મનનેvi & ભગવનું ! આ લોક આદીપ્ત