________________
૮/૧/૪૮ થી ૫૦
૧૦૦
અંતકૃદશાંગસૂત્ર-સટીક અનુવાદ વિચરે છે. કાલી આય, ચંદના બસે સામાયિક આદિ અગિયાર અંગોને ભણીને, પતિપૂર્ણ આઠ વર્ષનો ગ્રામeભ્ય પયરય પાળીને, માસિકી સંલેખનાથી આત્માને અપરાધી, ૬o ભક્તોને અનશન વડે છેદીને, જે હેતુ માટે ચાસ્ત્રિ ગ્રહણ કરેલ, તે અને સાધીને, છેલ્લા ઉચ્છવાસ-નિઃશ્વાસે સિદ્ધ થયા. નિફોપો
કરવો.
આપની અનુજ્ઞા પામીને નાવલી તપ સ્વીકારીને વિચારવા ઈચ્છું છું.
- - યથા સુખ - - ત્યારે કાલી આય, ચંદના આયની અનુજ્ઞા પામીને રત્નાવલી તપ સ્વીકારે છે. તે આ પ્રમાણે –
(૧) પહેલા એક ઉપવાસ, પછી સર્વકામ ગુણિત પારણું કરે છે. (૨) પછી છઠ્ઠ કરીને સર્વકામગુણિત પારણું કરે છે. (3) પછી અઠ્ઠમ કરે છે, કરીને સર્વકામ (૪) પછી આઠ છ કરે છે, બધાં પારણા સર્વકામe (૫) પછી ઉપવાસ, સર્વકામગુણ પારણું, (૬) પછી છૐ, સર્વકામe (9) પછી આમ, સર્વકામe (૮) પછી ચાર ઉપવાસ, સર્વકામe (૯) પછી પાંચ ઉપવાસ, સકામe (૧૦) પછી છ ઉપવાસ, સર્વકામe - - એ પ્રમાણે (૧૧) સાત-આઠ-નવ-દશઅગિયાર-બાર-તેર-ચૌદ-પંદ+સોળ ઉપવાસ, બધામાં સર્વ કામગુણ પારણું (૧ર). પછી ચીસ છ૪, ભથે સર્વ કામગુણિત પારણા. પછી (૧૩) સોળ-ગોદ ચાવતું એક ઉપવાસ, બધે સર્વકામ ગુણિત પારણા (૧૪) પછી આઠ છ, સકામગુણo, (૧૫) અમ-છ-ઉપવાસ કરે. ત્રણે સર્વકામ ગુણિત પારણું.
આ રીતે રનાવલી તપની પહેલી પરિપાટી એક વર્ષ, ત્રણ માસ, રરઅહોરણ વડે યથાસૂગ ચાવ4 આરાધિત થાય છે.
પછી બીજી પરિપાટીમાં - x - પહેલી પરિપાટી મુજબ તપ કરે છે, પણ પારા બધાં વિગઈ છોડીને કરે છે . . પછી ત્રીજી પરિપાટી આરંભે છે, તેમાં તપ પૂર્વવતું જ છે. પણ પારણું લેયકૃત કરે છે, એ રીતે જ ચોથી પરિપાટી આરાધે છે, તેમાં પારણા આયંબિલથી કરે
[૪૯] પહેલીમાં સર્વકામગુણિત પારણું, બીજામાં વિગતે વજીને, શ્રીજીમાં અલેપકૃત અને ચોથીમાં આયંબિલથી પરણું કરે
[૫૦] ત્યારપછી તે કાલી આ નાવલી તપને પાંચ વર્ષ, બે માસ, ૨૮દિવસે યથાર યાવતું આરાધીને આ ચંદના પાસે આવી, વંદના-નમસ્કાર કરી, ઘણાં ઉપવાસ યાવતુ આત્માને ભાવિત કરતાં વિચરે છે. ત્યારપછી તે કાલી આય, તે ઉદાર યાવતુ ધમની વ્યાપ્ત થઈ ગયા. જેમ કોઈ કોલસા ભરેલ ગાડી હોય યાવતું સારી રીતે હોમ કરેલ અગ્નિ હોય, ભસ્મરાશિથી ઢંકાયેલ હોય, તેમ તપ-dજ શ્રી વડે અતી ઉપશોભતી રહી હતી.
ત્યારપછી તે કાલી આયનિ અન્ય કોઈ દિને મધ્યરાત્રિકાળ આવો વિચાર આવ્યો, સ્કંદકની વિચારણા મુજબ જાણવું ચાવતુ ઉઠવાની શક્તિ છે, ત્યાં સુધીમાં મારે કાલે ચાવતું સૂર્ય ઉગ્યા પછી આ ચંદનાને પૂછીને, તેમની અનુજ્ઞા પામીને, સંલેખના કરીને, ભોજન-પાનનું પચ્ચખાણ કરીને, કાળની અપેn ન કરતાં વિચરવું. એમ વિચાર કરીને બીજા દિવસે આય ચંદના પાસે આવીને, તેમને વંદન-નમન કરી આમ કહ્યું - હે આય! આપની અનુજ્ઞા પામીને સંલેખના ચાવતું વિચરવા ઈચ્છું છું - - યથા સુખ - -
કાલી આય, ચંદના આયની અનુજ્ઞા પામી, સંલેખની-ઝોસણા ચાવતું
• વિવેચન :
આઠમા અધ્યયનમાં કંઈક લખીએ છીએ. રત્નાવલી-કોઈ આભરણ વિશેષ છે, જેમ રત્નાવલી બંને બાજુએ સૂમ-સ્થૂળ-સ્થૂળતર વિભાગથી, સુવર્ણયુક્ત હોય છે, મધ્યદેશે સ્થલ-વિશિષ્ટ-મણિવાળી હોય છે, એ રીતે આ તપમાં સૂત્રોક્ત પ્રમાણથી આવો આકાર થાય છે. [અહીં વૃત્તિકારશ્રીએ વૃત્તિમાં તેની સ્થાપન વિધિ જણાવી છે, જે મુખ્યત્વે સુખ જ હોવાથી અમે તેનો અનુવાદ અહીં કર્યો sea.]
ૐ વર્ગ-૮, અધ્યયન-૨-“સુકાલી” છે .
- X - X - X - X - • સૂત્ર-પર :
તે કાળે ચંપાનગરી, પૂણભદ્ર શૈત્ય, કોમિક રાજ. ત્યાં સા શ્રેણિકની પની અને કોણિકની ઉંઘમાતા સુકાલીદેવી હતી. કાલીદેવી માફક દીક્ષા લીધી, ચાવતુ ઘણાં ઉપવાસ રાવત ભાવાં વિચરે છે. તે સુકાવી આય અન્ય કોઈ દિને, ચંદના આયર્સ પાસે યાવત આપની અનુજ્ઞા પામીને કનકાવલી તપ સ્વીકારી વિચરવા ઈચ્છું છું. રજનાવલી માફક જ કનકાવતી જાણવી. વિશેષ એ કે ત્રણ
સ્થાને અક્રમ કરે છે, જ્યાં નાવલીમાં છઠ્ઠ આદિ છે. એક પરિપાટીમાં પાંચ માસ, ૧ર-દિન થાય છે. ચારે પરિપાટી થઈને પાંચ વર્ષ, નવ માસ, ૧૮-દિન થાય છે, બાકી પૂર્વવત નવ વર્ષનો પર્યાયપાળી યાવતુ સિદ્ધ થઈ.
• વિવેચન-પ૧ - કનકાવલિ-સુવર્ણમય મણિરૂપ આભરણ વિશેષ.
$ વર્ગ-૮, અધ્યયન-૩-“મહાકાલી” છે
- X - X - X - X - • સૂત્ર-પર :
એ પ્રમાણે મહાકાલી પણ જાણવા. વિરોષ આ - તેણી લધુ સિંહ-નિષ્ક્રીડિત તપ સ્વીકારી વિચરે છે. તે – (૧) ઉપવાસ કરે છે, પછી સર્વકામ ગણિત પારણું કરે છે. () પછી છઠે, સર્વકામe (3) પછી ઉપવાસ, સર્વકામ, (૪) પછી આમ, સર્વકામe (૫) પછી છ સર્વકામ, (૬) પછી ચાર ઉપવાસ, સર્વ કામગુણo () અક્રમ, સર્વકામe (૮) પાંચ ઉપવાસ, સર્વકામe (૯) ચાર ઉપવાસ, સર્વકામ, (૧૦) છ ઉપવાસ, સર્વકામ, (૧૧) પાંચ ઉપવાસ, સર્વકામe
પારણું
એ રીતે સાત - છ, આઠ-સાત નવ-આઠ, પછી પાછાં નવ-આઠ, આઠ
