Aagam 43 UTTARAADHYAYANAANI Moolam evam Vruttii

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar

Page 1407

आगम
“उत्तराध्ययनानि”- मूलसूत्र-४ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:) अध्ययनं [३६], मूलं [-] / गाथा ||२१५-२४३|| नियुक्ति : [५५६...], भाष्यं [१५...]
(४३)
प्रत
बृहद्वृत्तिः
सूत्रांक
३६
[२१५
-२४३]]
उत्तराध्य
स्यापि सागरोपममेव, उक्तं हि-"चमरबलि सारमहिय" सेसाणं'ति, जघन्येन दशवर्षसहस्राणि प्रमाणमस्या जीवाजीव दशवर्षसहस्रिका, इयमपि सामान्योक्तावपि किल्विषिकाणामेव स्थितिः, स्थितिप्रभावादीनां देवेषु सहैव हासादिति,
विभक्ति उत्तरत्रापि भावनीयम् । तथा पल्योपमं वर्षलक्षाधिकमिति ज्योतिषामुत्कृष्टस्थित्यभिधानं चन्द्रापेक्षं, सूर्यस्य तु ॥७०४॥ ६ वर्षसहस्राधिकं पल्योपममायुः, ग्रहाणां तदेव अ(न)तिरिक्तं, नक्षत्राणां तस्यैवार्द्ध, तारकाणां तचतुर्भागः तथा पल्यो-15
पमाष्टभागो ज्योतिष्षु जघन्यस्थितिरित्यपि तारकापेक्षमेव, शेषाणां पल्योपमचतुर्भागस्यैव जघन्यस्थितित्वात् , यत उक्तं 'चतुर्भागः शेषाणा'मिति (तत्त्वा-अ०४ सू०५३)। इह च सर्वत्रोक्तरूपयोरुत्कृष्टजघन्यस्थित्योरपान्तरालब|र्तिनी मध्यमा स्थितिरिति द्रष्टव्यम् । तथा 'प्रथम' इति प्रक्रमाद् अवेयकेऽधस्तनाधस्तने, एवं द्वितीयादिवपि ग्रेवेयक इति सम्बन्धनीयम् । अविद्यमानं जघन्यमिति-जघन्यत्वमस्यामित्यजघन्या तथा अविद्यमानमुत्कृष्टमित्युस्कृष्टत्वमस्यामित्यनुत्कृष्टा अजघन्या चासावनुत्कृष्टा चाजघन्यानुत्कृष्टा, मकारोऽलाक्षणिकः, महच तदायुःस्थित्याधपेक्षया विमानं च महाविमानं तच तत्सर्वे-निरवशेषा अर्यमानत्वादर्थाः-अनुत्तरसुखादयो यस्सिंस्त(तथा तच्च त)त्सर्वार्थ च महाविमानसर्वार्थ तस्मिन् , स्थितिरिति सर्वत्रायुःस्थितिरेव, कायस्थितित्वाभिधाने तत्रानन्त- ७०४॥ रमनुत्पत्तिरेवेत्यभिप्राय इति सप्तविंशतिसूत्रार्थः ॥
१ चमरवल्योः सागरोपममधिकं (च) शेषाणां
दीप अनुक्रम [१६८०-१७०८]
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..........आगमसूत्र - [४३), मूलसूत्र - [४] "उत्तराध्ययनानि" मूलं एवं शान्तिसूरि-विरचिता वृत्ति:
~1406~