Jain Yug 1983

SR No.: 536286
Original Sutra Author: N/A
Author: Mohanlal Dalichand Desai
Publisher: Jain Shwetambar Conference
Publication Year: 1983
Total Pages: 576
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Jain Yug, & India
File Size: 36 MB

Page 46

જૈનયુગ
કારતક-માગશર ૧૯૮૩ બાબતમાં, આવાં સાધનને અભાવે બાંધેલો આપણે જોઈએ. ખરું જોતાં તે વખત એવો આવી લાગ્યો મત એટલો તે જડ ઘાલી બેઠેલો છે કે, તે ફેરવતાં છે કે જૂના ગુજરાતી સાહિત્યનું ખરું ભાન કરાવવા આજે પણ ઘણાના અંતઃકરણને આઘાત થતો હશે. માટે સાહિત્યમાં રસ લેતા અભ્યાસિને જેટલું જનેવિજ્ઞાનશાસ્ત્ર અને બીજા શાસ્ત્રીય વિષયની બાબ- તર વર્ગના આચાર, વિચાર અને ધર્મનું જ્ઞાન હોવું તમાં પણ એમજ થાય છે. નવી શોધને આધિન જોઈએ તેટલુંજ જનાના આચાર, વિચાર તથા ધર્મનું થઈ જૂના સિદ્ધાંતે ફેરવવા પડે છે. મધ્યયુગ તથા હોવું જોઈએ. એ પરિચય આવશ્યક છે. એ ન હોય તેની પૂર્વની ગુજરાતી સાહિત્યની ખરેખરી સ્થિતિથી તે દ્રષ્ટિબિંદુ રહેવાનું (this perspective હજુ હાલ આપણે સંપૂર્ણ રીતે જ્ઞાત નથી, એવું would be false) અને સાહિત્યના ચિત્રપર પડતું હવે કહેવું જ પડશે. એ સ્થિતિનું ખરું ચિત્ર આલે- તેજ, (Light) અથવા તેને ઢાંક્તી, ઝાંખું દેખાખવા માટે આપણે ધારીએ છીએ કે આપણી પાસે ડતી તેજહીનતા (Shades) બરાબર સમજાવાના પૂરતાં સાધન છે, પરંતુ વસ્તુસ્થિતિ તેમ નથી, એમ નહિ. હાલની એક બાજુ અત્યાર સુધી જોવામાં લાગે છે, કારણ કેઈ અમુક વિષય માટે આપણે આવતી. હવે બે બાજુ જોવી પડે છે ને પડશે. એ એવું ધારી બેસીએ કે તે સંબંધી કૃતિ તો કોઈ બીજી બાજુ જેવાનાં સાધન આનંદકાવ્ય મહોદધિનાં જૈનેતર લેખકનીજ છે, અને અંતે કેઈ અપ્રસિદ્ધ સૈતિક પૂરી પાડે છે, અને તેટલે દરજજે તે ઘણો લેખ એવો નિકળી પડે કે જે કઈ સમર્થ જેન કીમતી મદદ કરે છે, એ નિ:સંશય છે. લેખકને હાથે લખાયે હોય. માધવાનળ કામકંદલાની સાતમાં ઐક્તિકના કવિયોના સમયની, તેમના લોકકથાનો પ્રથમ પ્રબંધ ભરૂચ પાસે આમદના જીવનની, તેમની કૃતિઓની માહીતી રા. મોહનલાલ કાયસ્થ કવિ નરસી સુત ગણપતિએ સંવત ૧૫૭૪ દલીચંદ દેસાઈએ પોતાના નિવેદનમાં આપી છે. એ માં બનાવે, અને જ્યાં સુધી આ જનકૃતિ પ્રસિ- લેખ ઘણી મહેનત અને કાળજીથી તેમજ ઘણું સંશાદ્ધિમાં નહિ આવેલી ત્યાં સુધી માત્ર એ લોકકથા ધનબાદ એમણે તૈયાર કર્યો છે, તેની સાબિતી લીટીસંબંધે એ એકજ ગ્રંથ લખાયો સમજાતો. જૂના લીટીએ દેખાઈ આવે છે. એ વિસ્તારપૂર્વક લખાએલા ગુજરાતી સાહિત્યના બંધારણમાં તથા તેના વિકા: લેખને લીધે ઉઘાત લખનારની મહેનત પણે સમાં બ્રાહ્મણ, વાણીઆ, શ્રાવક અને જૈન સાધુ. દરજજે ઓછી થઈ છે, પ્રસ્તુત કવિઓને લગતી ઓએ મુખ્ય ભાગ લીધેલો છે, એટલે કે જનતર લગભગ સંપૂર્ણ માહીતી એમાંથી મળી આવશે. તેમજ જન એ બને કેમેએ સાહિત્યને ખીલવવામાં મદદ કરી છે. એ બેમાંથી એકજ કેમે એવો દાવો ખરી રીતે તો આ કાવ્ય (માધવાનલ કામ કરવો કે એ સાહિત્ય હમારા વડેજ જીવતું રહ્યું છે કુંદલા ચેપઈ) તેમજ બીજા કાવ્ય માટે માત્ર તે કેવળ પ્રમાદ છે. જૂના ગુજરાતી સાહિત્યનો સિલ- પાઠાંતર બતાવીજ પ્રસિદ્ધ કર્તાઓએ સંતોષ માનસિલાબંધ સંબદ્ધ (connected) ઇતિહાસ લખવો વાને નથી. પરંતુ તેને સટીક બનાવવા જોઈએ. હોય છે જેનાથી જનેતરની કૃતિ તરફ અને જને- [critically edit કરવાં જોઈએ.] શબ્દાર્થ આપવો તરથી જેનોની કૃતિ તરફ દુર્લક્ષ થઈ શકે નહિ. જોઈએ. જે એ બધી ક્રિયાઓ તેને સંબંધે કરવામાં અમુક વિષયો સંબંધે બંને કેમોએ એકજ નદીના આવે તેજ એ “માર્તિકે” ની ઉપયોગીતા, એની મળમાંથી પાણી લીધેલું; એટલે કે સંસ્કૃત ગ્રંથપર કીંમત, એનું “પાણી” વધે. બાકી કેવળ text આધાર રાખેલો. અમુક બાબતમાં વિચારની પરસ્પર છાપવાથી તે કાવ્યો લોકપ્રિય તે નહિજ થાય. જૈન આપ લે થએલી. (they acted and reacted સાધુ સંપૂર્ણ અંશે પાળવા છતાં સંસારનું જ્ઞાન on each other) એટલે ખરા ઇતિહાસની રચ- સંસારીઓને પણ ટપી જાય એવા ઉંડા પ્રકારનું નામાં તે એ બંને કામની કૃતિની આલોચના થવી બતાવે છે. કુશલલાભની ગારસની જમાવટ એ