Page Text
________________
૫૦૬
નયુગ
આષાઢ-શ્રાવણ ૧૯૮૩ કોશ પ્રાકૃત-સંસ્કૃત અને અંગ્રેજી એમ ત્રણ ભાષામાં બહાર પાડો. ત્રીજો ખંડ સ. ૧૯૮૨ માં ૫ થી લ કરી આપવા માટે ડા. સ્વાલીએ પોતાનો મનોરથ સુધીને પ્રકટ કર્યો. આ રીતે પ્રાકૃત ભાષાના બહાર પાડ્યો હતો અને તે સંપૂર્ણ પ્રકટ થાય ત્યાં અભ્યાસ માટેનાં મુખ્ય સાધનો તૈયાર થયાં. પ્રાકૃત સુધી માત્ર દશ હજાર રૂપીઆ જોઇએ તે માટે અમે ' સાહિત્યમાં પણ સમરાઈ કડા, ૫ઉમરિયમ, ઘણાં વર્ષો પહેલાં તે વખતની જૈન ગ્રેજ્યુએટ એ. સુરસુંદરી કહા, સુપાસનાહ ચરિયું, કુમારપાલ પ્રતિસોસિએશનના મંત્રી તરીકે તેમજ જૈન કૅન્ફરન્સ બોધ, ઉપદેશમાલા, ઘણાં ખરાં આગમે, વગેરે હેરલ્ડ નામના પત્રમાં અપીલ બહાર પાડી હતી અને બહાર પડતાં ગયાં. હજુ ઘણું બહાર પડવાની જરૂર આખી યોજના રજુ કરી હતી છતાં તેટલા રૂપીઆ છે. આ બહાર પડેલાં તેમ જ અપકટ પ્રાકૃત ગ્રંથને આપનાર સખીદાતા એક મળ તે દર રહ્યો, પણ ઉપયોગ પંડિત હરગોવિન્દદાસે યથાયોગ્ય કરી તેમનાં અમુક પૈડા મળીને રકમ પૂરા કરવા વાળા કોઈ અવતરણ પણ આપવાની પુષ્કળ મહેનત લીધી છે. શ્રીમંતો બહાર પડયા નહોતા. આજે એક જન પંડિત આ કેશ માટે ખરેખર અમારા તેમને વંદન છે. આ પિતેજ પ્રાકૃત કેશનું કાર્ય કરી પોતેજ પિતાના ગ્રંથોની નામાવળી બીજા અને ત્રીજા ખંડના આદિ ખર્ચથી બહાર પડે છે એ માટે તે પંડિતને અમો ભાગમાં આપેલી છે તે પરથી સમજાય છે કે કેટલા ઉલ્લાસથી વધાવીએ છીએ. જૈન સમાજનાં વખાણ બધા ગ્રંથે કોશકારને જોવા પડયા છે. આવું કાર્ય તે કેમ જ કરી શકીએ ?
યુરોપિયન સ્કોલરે કરી શકે એ ભ્રમણ છે એમ આપણું કૅન્ફરન્સે અનેક વખત પ્રાકૃત સાહિ- આ પંડિતજીએ બતાવી આપ્યું છે; વળી એમ ત્યને યુનિવર્સિટીમાં દાખલ કરવા માટે ઠરાવ કર્યા બતાવી આપનાર ગુજરાતીને માટે સમગ્ર ગુજરાત પણ તે ઠરાવ પાર ૫ડવા માટે પ્રાપ્ત ભાષાનો કોશ. અભિનંદન લઈ શકે તેમ છે અને તે ગૂજરાતી ભજન તેનું બહદ વ્યાકરણ, તે સંબંધીના સાહિત્યનું પ્રકા- છે તેથી જૈનોએ પણ અભિમાન લેવા જેવું છે. શન પહેલું જોઈએ તે પ્રત્યે શ્રીમંતોનું લક્ષ ગયું પંડિત બહેચરદાસે ૧૯૮૦ ના પિશ માસના નહોતું. તે માટેના પોકારો અમે તથા બીજા કર્યા પુરાતત્વમાં આ કોશના પ્રથમ ખંડની આલોચના કરતા હતા, પણ તેને અમલમાં મૂકવા માટે જોઈતું કરી હતી અને તેની પ્રત્યાચના કોશકારે વિવિધ નાણાંનું ફંડ કઈને કાઢી આપવાની બુદ્ધિ છુરી વિચારમાળાના તેજ વર્ષના આસો સુદિ ૧૪ ના નહિ; છતાં પણ સાહિત્યના સુભાગ્યે પોકારો પણ અને ૧૯૮૧ માગશર સુદિ ૧૪ ના અંકમાં કરી આખર સંભળાયા. કાર્ય કરનાર નીકળ્યા. પહેલો હતી. આ બંને અમે વાંચી ગયા છીએ. કોશકારના જ પ્રયાસ આ દિશામાં કરનાર પંડિત બહેચરદાસે વિચારે અમારી આ બાબતમાં અલ્પ બુદ્ધિને ચાહ પ્રાકૃત માર્ગો પદેશિકા તૈયાર કરી જે શ્રી યશવિજય લાગે છે. છતાં પણ શબ્દો-અર્થોની શુધ્ધાશુદ્ધિ ગ્રંથમાળાએ પ્રકટ કરી. પછી તે જ પંડિતે પા- બતાવવા જેટલું વિશાલ જ્ઞાન અમોને ન હોવાથી
અલચ્છી નામમાળા સંશોધિત કરી પોતેજ બહાર તેમાં ઉતરવા માંગતા નથી. કેશકારે અતિ પરિશ્રમ પાડી, ત્યાર પછી તેજ પંડિતને સારું વ્યાકરણ તૈયાર લઈ સાવધાની બને તેટલી રાખી કાર્ય લીધું છે એમ કરવા માટે કૅન્ફરન્સ તરફથી આનરેરિયમ મળ્યું છે તે અમે મુક્ત કંઠે કહીએ છીએ. આ કેશ પંડિત તેને પરિણામે આખરે પ્રાકૃત વ્યાકરણ તેમણે તૈયાર હરગોવિન્દ્રદાસની વિજયપ્રશસ્તિ છે. તેમણે આ મહાકર્યું ને ગૂજરાત પુરાતત્ત્વ મંદિર ગ્રંથાવલીમાં સં. ભારત કાર્ય કરી બહાર પાડી પ્રાકૃતિના અભ્યાસીઓને ૧૯૮૧માં બહાર પડયું. આની પહેલાં એટલે ૧૯૭૯ ઉપકૃત કરેલ છે અને ભવિષ્યની પ્રજાને અમૂલ્ય માં પંડિત હરગોવિન્દ પ્રાપ્ત હિન્દીષનો પહેલો વારો આપ્યો છે એ નિર્વિવાદ છે, ખંડ અ થી ઓ સુધી, અને સં. ૧૯૮૦માં બીજે અમે હવે ચોથા ભાગની ઉલટથી ઉકંઠ બની ખંડ ક થી ન સુધીને પિતેજ તૈયાર કરી પોતેજ રાહ જોઈએ છીએ. તેમાં “નર્મકોશ'માં આપી છે
| SR No. | 536286 |
| Book Title | Jain Yug 1983 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Mohanlal Dalichand Desai |
| Publisher | Jain Shwetambar Conference |
| Publication Year | 1983 |
| Total Pages | 576 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Jain Yug, & India |
| File Size | 36 MB |