________________
તંત્રીની સેંધ
સ્થાને વિગેરેમાં ઉઘાડી ભૂલો કરવા ઉપરાંત જૈન સાધુઓ ગમે તે આકારમાં ચિતરી શકાય. લાલા લજપતરાયને કામણ-મણ કરતા હતા એવું બતાવવા એક શીલાને પંજાબની ધારાસભામાં દાખલ થવાનો વિચાર થતાં જૈન પ્રસંગ શો છે-કપે છે. આ આખી’ વાત તદ્દન કામે તેમણે જૈનધર્મ વિરૂદ્ધ લખેલા લેખે માટે વિરોધ 'બનાવટી હોય એમ એની વસ્તુ વાંચતાં તુરતજ લાગે તેવું જાહેર કર્યો હતો, અને તે પુસ્તકની પુનરાવૃત્તિમાં તે છે. કુમારપાળ મેવાડના રાજાની દીકરીને પરણ્યા એ વાત વિરોધી લખાણે સુધારી લેવા તેમણે વચન આપ્યું હતું, ઇતિહાસથી સાબીત થઈ નથી અને અસલ રાસમાળામાં રા મુનશી માટે જૈન કોન્ફરન્સે વિરોધ જાહેર કર્યો છે, ફાર્બસ સાહેબે માત્ર ઝમેર શબ્દ લખે તે પર ફુલગુંથણી અને મી. મુનશી જે તેઓ એતિહાસિક પાત્રોને બેટી કરી એકાદ ખૂણની વાર્તા તેના ગુજરાતી ભાષાંતરકારે વગર રીતે ચિતર્યું છે તેમ સાબીત કરી ન આપે, તે પછી આધારે દાખલ કરી દીધી; તેના પર આ ચાળીશ પૃષ્ઠની પુનરાવૃત્તિમાં તે સુધારી લેવા જેટલી સરલતા કેમ ન દાખવે વાર્તા કાઈ કલ્પનારૂ મગજે ગોઠવી દીધી છે. અતિહાસિક તે અમે સમજી શકતા નથી. જેનબંધુઓએ પોતાને વિરોધ પાત્રાલેખનમાં આવી ગડબડ કરવાને કોઈ લેખકને હક તે પુસ્તક પ્રગટ થયાં તે વખતેજ જાહેર કરેલ છે, અને નથી અને એ રીતે કામ કોમ વચ્ચે વૈમનસ્ય વધે છે. રા. મુન્શી ધારાસભામાં ચુંય કે ન ચુંટાય, પણું સત્ય આ સંબંધમાં એ માસિકના અધિપતિને રૂબરૂમાં મળતાં હકીક્તને સ્વીકાર કરવામાં અથવા તેમના તરફથી સ્પષ્ટ તેમણે જૈનમ તરફને લંબાણ ખુલાસે બીજા મહિના ખુલાસે પ્રગટ કરવામાં કેમ ઢીલ કરતા હશે તે વિચારવા (માધ) ના અંકમાં પ્રગટ કર્યો છે અને એમને ઈરાદે જેવું છે. જેનો કોન્ફરન્સે પ્રગટ કરેલ વિરોધ થગ્ય અવસરે જૈન કમની લાગણી દુખવવાને હતો નહિ. એમ મુક્ત છે. રા. મુનશી પાસેથી ખુલાસે લેવાની, નહિ તે કંડે જાહેર કરી જૈન ધર્મના અનુયાયીની લાગણીને યોગ્ય તેમના તે પુસ્તકે સામે સ્પષ્ટ વિરેાધ જાહેર કરવાની માન આપ્યું છે. એમણે જે મીઠાશ અને પ્રેમથી જૈન અમે ભલામણ કરીએ છીએ. કેમના આગેવાની વાત સાંભળી અને ખુલાસે આ અને પ્રકટ કર્યો તેમાં બંને પક્ષકારનાં દીલને શાંતિ થઈ કે
૩-કેશરીઆઇ પ્રકરણ, (૨) દિગબરી ભાઈછે અને કેમ વચ્ચે થતી વિના કારણુની અથડામણુ અટકી
એની મનેદશા. છે. શેઠ પરશોતમ વિશરામ માવજીએ બતાવેલી વિશાળતા
અમે ગત વૈશાખના અંકમાં આ સંબંધે (૧) માટે તેમને અભિનંદન ઘટે છે અને આ કાર્યને સંતેષ
“શું શ્વેતાંબરીઓએ દિગંબર ભાઈઓને માર્યા એ કારક ફડચ લાવવા માટે કાર્ય કરનારને માન ઘટે છે. આ દાખલાનું અનુકરણ સર્વત્ર થાય તે એકંદરે કચવાટના
પ્રશ્ન પર ઉહાપોહ કરીને તેનો જવાબ ના છે એમ બતાવી પ્રસંગે દર થતા જાય અને ધર્મ ધર્મ વચ્ચેનું વૈમનસ્ય આપ્યું હતું પણ તે સંબંધી હવે દિગંબરભાઈઓને અટકે. આ સ્થિતિ એકંદરે ઈ છવાજોગ છે અને બન્ને બમ્બઈ દિગમ્બર જૈન પ્રાન્તિક સભાકા સાપ્તાહિક બાજુના સ્વમાન અને આંતરપ્રેમમાં વધારો કરનારી છે. પત્ર” જન મિત્ર તા. ૧૪-૭-૨૭ ના મુખ પૂર્ણ
(૨) મી. મુનશી અને જેને-મુંબઈની ધારાસભામાં ઉપર જણાવે છે કે, ગ્રેજ્યુએટસ તરફથી ચુંટાયેલ સભાસદે રાજીનામું આપ- “યહ માલૂમ હુઆ હૈ કિ-રિષભદેવજીઍ હત્યાવાળ મી. મનસીએ તે જગ્યા માટે ઉમેદવારી કરી છે કાંડ કે સમય શ્વેતામ્બર લાગ નિગ્ન પ્રકારે થ'અને જૈનબંધુઓને તે બાબતમાં મત આપવાની તેમણે
આમ કહી ૨૫ જણના નામ આપે છે તેમાં માગણી કરી છે. મી. મુનશી ગુજરાતના એક શ્રેષ્ઠ લેખક અને નવલકથાકાર છે. પાટણની પ્રભુતા, ગુજરાતને નાથ, અમુક અમુક નિશાની કરી કહે છે કે, રાજાધિરાજ વિગેરે તેમની વાર્તાઓ ગુજરાતમાં સુપ્રસિદ્ધ * ૩ મહાશય રિષભદેવજી કમેટી કે મેમ્બર હૈ.
. ગમે તે કારણે આ પુસ્તકમાં આવતા જૈન એતિહાસિક તથા ૫ મહાશય ઉદયપરાદિ કે શ્વેતાંબર જૈન લાગી પાત્રને તદ્દન જુદા આકારમાં હલકી રીતે ચિતરવાને 3
છે. પરતુ (અન્ય) સબ ૧૭ મહાશય રાજયકતેમણે પ્રયાસ કર્યો છે. રા. મુનશી જેવા વિદ્વાન માણસને .
‘ર્મચારી હી હૈ એસા ભી માલૂમ હુઆ હૈ. ઈસ ઐતિહાસિક પાત્ર સાથે આવી રીતની રમત રમવાનું શું મરણ હશે તેની અમને ખબર પડતી નથી. ઇતિહાસપ્રસિદ્ધ પરસે સ્પષ્ટ જાના જાસકતા હૈ કિ ઇન સબ - પાત્રે તે વાર્તામાં કપાયેલ પાત્રો નથી હોતા, કે જેઓને તાંબરી રાજ્યકર્મચારિયાને હી રીષભદેવમે