________________
૪૩૯
અધ્યાત્મરસિક પંડિત દેવચંદ્રજી સર્વમાં પિતાના કથનની પુષ્ટિમાં ટાંકેલાં ગ્રંથોનાં કોઉ બાલ મંદમતિ ચિત્તઓ કરે ઉક્તિ, પ્રમાણ એટલાં બધાં મળી આવે છે કે તેમના | નભકે પ્રદેશ સબ ગનિ દેવ કરશે, આવા વિપુલ વાંચન માટે સાનંદાશ્ચર્ય ઉત્પન્ન થાય કાઉ જન છીન તન પુરાતન વયાતીત, છે; વળી મોટે ભાગે જે અવતરણો ટાંકે છે તે વચન કહે એ જુદ્ધ કરે હરિસે,
ભૂચર વામન સે સકતિ વિનુ કહે એસે, યતઃ, કહ્યું છે કે, ઇતિ ઉઠાં-એમ કહીને પણ
લંબી કરિ ભૂજા એતો મેરૂચૂલા પર ટાંકે છે પણ બનતાં સુધી તે તે ગ્રંથો યા
તૈસે મેં અલપબુદ્ધિ મહા વૃદ્ધ ગ્રંથ મંડ કર્તાનાં નામ પણ સાથે આપી ટાંકે છે. આની ટીપ
પંડિત હસેંગે નિજ જ્ઞાનકે ગહરસો. કરીશું તો મોટી થાય તેમ છે. તેનાં નામ ગણાવીશું.
(૨-૪૮૨-દ્રવ્યપ્રકાશ) અંગ ઉપાંગો આદિ ૪૫ સૂત્ર, તે પરના નિર્યુક્તિ
મે જિન આગતે જે ઉલંધિવે, . ભાષ્ય ટીકા ચૂર્ણિ આદિ, સમ્મતિ સૂત્ર, સ્યાદ્વાદ
જે કછુ વાત વિરૂદ્ધ વખાની, રત્નાવતારિકા, જિનભદ્રગણિ ક્ષમાશ્રમણ, તરવાર્થ
સે તુમ સેધિકે ભાખતુ પંડિત, સૂત્ર, તત્વાર્થ ટીકા, તવાર્થ ભાષ્ય-ગંધ હસ્તિભાષ્ય,
ખંડિત નાહીકી મોહ નિસાની,
ગડો ગુનષિ સુનકે તુમ સર્જન, અનેકાંતજયપતાકા, હરિભદ્રસૂરિકૃત ભાવુક નામે
શાસ્ત્રો અર્થસુતત્ત્વ પિછાની, પ્રકરણ, દ્વાદશારનયચક્ર, ભદ્રબાહુ, વાદિવેતાલ શાંતિ
બોધિસુબોધક ગ્રંથ ગહ બુધ સૂરિ, અધ્યાત્મબિંદુ (હર્ષવર્ધ્વન કૃત), સંગરંગશાલા,
ડારિકે સંપતિ એહ વિરાની યશોધનપટુ હરિભદ્રસૂરિકૃત યોગદષ્ટિ સમુચ્ચય, કર્મ
(૨-પ૪૨ દ્રવ્યપ્રકાશ.) પ્રકૃતિ, ધ્યાનપ્રકાશ, હરિભદ્ર પૂજયકૃત વિંશતિકા-દશ ભક્તિ વિતાલિક વૃત્તિ-જોડશક, પંચવસ્તુ સટીક, ધર્મસંહિણી, ૬૧. ભક્તિતત્ત્વને જૈનમાં અચૂક સ્થાન છે.
ગબિંદુ, પંચાશક વૃત્તિ, સિદ્ધસેન દિવાકર, હેમચં. એવો કોઈ પણ મનુષ્ય સંસારમાં રહી શકતો નથી દ્રસૂરિ, ક્ષેમેંદ્ર મુનિ, સમય પ્રાભત, પ્રાભ, ભવભા- કે જે મૂર્તિને ઉપાસક ન હોય અથવા પરમાત્માની વના, યોગશાસ્ત્ર સવૃત્તિ, વીતરાગ રસ્તોત્ર, વિધિરૂપ, મૂર્તિમાં અવલંબન લેતો ન હેય. મૂર્તાિધારા પરપ્રશમરતિ, રત્નાકર પચીશી, ઉપમિતિભવપ્રપંચા, માત્માની ઉપાસના કરવામાં આવે છે. મૂર્તિ પરમાઉપદેશમાલા, પ્રવચનસારોદ્ધાર, કાલિકાચાર્યકૃત કાલ ત્માનું પ્રતિરૂપ છે, પ્રતિબિમ્બ છે અને તેથી તેને સિત્તરી, તપ, ભાવવિજયકૃત ઉત્તરાધ્યયનટીકા, પ્રતિમા પણ કહેવામાં આવે છે. બુદ્ધિમાન લોક શાંતિનાથચરિત્ર, શ્રાદ્ધદિનકૃતિ, શ્રાદ્ધવિધિ, કર્મગ્રંથો, તેમાં પરમાત્માનું દર્શન અથવા તેની મદદથી પોતાના ભુવનભાનુ કેવલી ચરિત્ર, ૩૨ યોગસંગ્રહ, હીરપ્રશ્ન, આત્માનો અનુભવ કર્યા કરે છે. પરમાત્માની સ્તુતિ કલ્પકિરણવલિ (ધર્મ સાગર ઉ. કૃત), ગુણસ્થાનક્રમારોહ આદિ દ્વારા શુભ ભાવને ઉત્પન્ન કરીને આપણે જે ટીકા, અભયદેવસૂરિકૃત ટીકાઓ, તંદુલયાલી આદિ રીતે આપણું શેડાં ઘણાં હિતસાધન કરીએ છીએ પ્રકરણ, ગણધર શાર્ધશતક સવૃત્તિ, નવપદપ્રકરણ, તે રીતે આ મૂર્તિઓની સહાયતાથી આપણું કામ શ્રીપાલચરિત્ર, શત્રુંજયમાહાભ્ય જ્ઞાનપંચમી કથા, થાય છે. મૂર્તિઓનાં દર્શનથી આપણને પરમાત્માનું બત્કર્મસ્તવ ભાષ્ય, સંધદાસ ગણિકૃત વસુદેવ હીંડી, સ્મરણ થાય છે અને તેથી વળી આત્મસુધારણા દ્રવ્યાર્ણવ સંગ્રહિણી.
તરફ આપણી પ્રવૃત્તિ થતી જાય છે. જેની મૂર્તિઓ લધુતા
ધ્યાનમુદ્રામાં પરમ વીતરાગ અને શાંતસ્વરૂપ હેવાથી ૬. આમ છતાં પણ પોતાનામાં અતિ લઘુ 2માં નથી ઘણી શાંતિ મળે છે અને આત્મસ્વભાવ-નમ્રતા હતી. પોતે કહે છે કે –
રૂપની રસ્મૃતિ થાય છે.—એ ભાવ ઉત્પન્ન થાય કવિતા તણે અભિમાન નહિ, કીરતિ ઈચ્છા કઈ નહિં,
છે કે તું આને ભૂલીને સંસારની માયાજાળમાં અને ગ્રંથઉક્ત જે માહરી, કેવલ બેધન ચાહિ.
(૧-૪૫૪. ધ્યાનદીપિકા ચતુષ્પદી) કાના ફદામાં શાને ફસાયેલું રહે છે-આનું