________________
શ્રી મહાવીર ચરિત્ર રહસ્ય
સંબંધમાં ઉચિત વિવેક જાળવવાની ખાસ જરૂર છે. ઉપર ઠેષ કરવાની જે અયોગ્ય ઠેષ શેને કરવો? એટલું જ કહેવું છે,
અહીં આવા ન્યાયની વિચારણું છે. આ કામ કરવા વીરપરમાત્મા ચારિત્ર લીધા પછી પણ બ્રાહ્મણને
આવનારે પ્રભુની પીડાનું નિવારણ કર્યું નથી પરંતુ અર્ધ વસ્ત્ર આપવા પડે દાનવૃત્તિ ને મુભાવ બને
પિતાના આત્માનું કામ કરી નાખ્યું છે. શ્રેયના બતાવે છે. છદ્મસ્થપણાના બારવર્ષમાં એમણે જે
ઢોલા મેળવ્યા છે. ઉપસર્ગો સહન કર્યા છે તે બીજે સામાન્ય મનુષ્ય હવે સંગમના ઉપસર્ગનો વિચાર કરીએ. એણે તે સહન કરી શકે તેમજ નથી. એવા ઉપસર્ગોમાં તે ઉપસર્ગ કરવામાં બાકી રાખી નથી. પ્રાણાંત ઉપપણ એમની ક્ષમ અતિ અદ્દભૂત દેખાઈ આવે છે. સર્ગો પણ અનેક કર્યા છે. મોટું કાળચક્ર મૂકીને પણ ચંડકોશીઓ સર્ષ વારંવાર કસે અને મૃત્યુ પમાડવા ઇચ્છે છેવટ બાકી રાખી નથી. ત્યાર પછી પણ છ મહિના છતાં પ્રભુ તે તેના પર કૃપાને વરસાદજ વરસાવે છે. પર્યત શુદ્ધ આહાર મળવા દીધો નથી. પ્રભુએ તે અને “ચંડકેશીક! બુઝ! બુઝ!' કહી તેને બુઝ સાવંત એક સરખી સમતા રાખી છે. કિંચિત છે. આ મહાત્માને પ્રસંગ પડતાં પ્રથમ કષાયની પણ તેના ઉપર દ્વેષ કર્યો નથી. એટલું જ નહીં પણ બળતા છતાં પણ પછી તેનું કામ થઈ જાય છે. જ્યારે તે થાકીને પાછી જાય છે ત્યારે પણ પ્રભુને તે ખરેખર બુઝે છે. અને મુનિ પણાને સમતા તે તેના પર દયાજ આવે છે. અને આ બીચારાનું બતાવી આપે છે. એણે એ વખત દુઃખ ઓછું સહન શું થશે? એ કેટલા ભવ રઝળશે ને દુઃખ પામશે ? કર્યું નથી. પરંતુ શરીર ઉપરથી મમતા ઉઠી જવાથી તેના વિચારથી પ્રભુની આંખમાં અશ્રુ આવી જાય અને સ્વપરનું વિવેચન ખરેખરૂં સમજીને અમલમાં છે. એટલા માટે જ કહ્યું છે કેમૂકવાથી શરીરને પર જાણવાથી એ બધી પીડા સમભાવે સહન કરે છે-સહન કરી શકે છે, અને
कृतापराधेऽपि जने, कृपामथरतारयोः। પ્રભુની કૃપા દૃષ્ટિથી સદ્ગતિનું ભાજન થાય છે. ૬ વાદyકંથાર્મદ્ર, શ્રી કીજિનાઃ | કાનમાં ખીલાના ખનાર ગોવાળ ઉપર અને તે
કર્યો છે અપરાધ જેણે એવા જીવની ઉપર ખીલા કાઢનાર વૈદ્ય ને વણિક ઉપર પણ પ્રભુ સમ
આ પણ જેના નેત્રના તાર (કીકી) કૃપાયુક્ત છે અને ભાવ રાખે છે. આ જેવી તેવી વાત છે? એક પ્રાણાન્ત
કાંઈક બાષ્પવડે આદ્ધ થયેલ છે એવા શ્રી વીર પર ઉપસર્ગ કરે અને એક તેમાંથી બચાવે તે બંને
માત્માના નેત્રાનું કલ્યાણ થાએ અર્થાત તે તમારું ઉપર સમભાવ રહી શકે ખરો? એને આપણે ન્યાય ઈ-કલ્યા : કહીએ ખરા? ન કહીએ. પણ અહીં ન્યાય જુદે - હવે વીર પરમાત્મા કેવળ જ્ઞાન પાળ્યા પછી છે. અહીં તે તે જીવો પોત પોતાના કર્મને વશ છે, ૩૦ વર્ષ વિહાર કરીને અનેક જીવાપર ઉપકાર કરી અને ઉપકાર કે અપકાર કરીને શુભાશુભ કર્મના અંત સમયે પાવા પુરી પધારે છે. તે વખતનો એક ભાગી થાય છે એ વિચારણા છે. તે સાથે પિતાને પ્રસંગ બહુ ચિતાકર્ષક લાગે છે. તે પ્રસંગ એ છે કે અશુભ કર્મને ઉદય છે, તેમાં ગોવાળ તે માત્ર –મહાવીર પરમાત્મા પિતાનો અંત સમય નજીક કારણીક-નિમિત્ત કારણુજ છે, એની ઉપર દ્વેષ શેને જાણી અત્ર પાવા પુરી પધાર્યા. ત્યાં આવ્યા પછી કર? જો મારે એવા અશુભ કર્મને ઉદય ન ગૌતમસ્વામી પોતાની ઉપર અત્યંત રાગ વાળા હોવાથી હેત તો એ કાંઈપણ કરી શકત ? નજ કરી શકત તે અંત સમય જોઈ શકશે નહી એમ ધારી તેમને તે પછી વિચાર તો આપણે પૂર્વે બાંધેલા અશુભ નજીકના કેઈ ગામમાં રહેનારા દેવશમાં નામના બ્રા - કર્મને કરવો. ખેદ કરવો તે તે કર્મ ઉપર કે તેના ક્ષણને પ્રતિબોધ કરવા મોકલ્યા. તેને પ્રતિબોધ કરી બાંધનાર આત્મા ઉપર કરે. ઠેશ વાગતાં પથ્થર તેઓ પાછી પ્રભુ પાસે આવવા ચાલ્યા, ત્યાં તે આ