________________
૨૫૨
જૈન યુગ,
માહ ૧૯૮૩ મેળવી એટલે વિનય કરી સાથે બળે આગળ સની પૂર્ણતાજ છે. રાત્રિનો સર્વથા અભાવ છે. વધી શકીએ તે, ચોથી સ્થિતિ જેને આચાર્ય પ્રભુ એટલે જે આત્મા આપણે પામો છે, તેમાં અજ્ઞાસિદ્ધિ કહે છે, એ સિદ્ધિએ આપણે પહોંચીએ, નાદિ રાત્રિનો અભાવ છે-એ આપણે હવે જોઈશું. આપણુ સાધ્યની સિદ્ધિ થયા પછી આપણે વિનિ
પૃથ્વી ઉપર રાત્રિ દિવસ છે, તેમાં જે બાજુ મય કરીએ એટલે બીજાઓને એ સાધન દેખાડીએ
સૂર્યને પ્રકાશ આવે છે, ત્યાં દિવસ, અને તેની સામેની કે જેથી એઓ પણ એ સિદ્ધિને પામે.
બાજુએ રાત્રિ હોય છે. શ્રી મહાવીર સ્વામીનું સાધ્ય શું હતું? એ સાધ્યને આ રીતે જ્યાં સુધી આપણે આ પૃથ્વીરૂપ દેહને હોંચવા તેઓશ્રીએ કયું સાધન અંગીકૃત કર્યું ? હે માનીએ છીએ–શરીરાદિમાં આત્મબુદ્ધિ કરીએ એ સાધનની સાધના કે પ્રકારે કરી? માર્ગમાં
છીએ ત્યાં સુધી શુભ અશુભ કર્મના રાત્ર દિવસ, આવતાં વિદને કે પ્રકારે દૂર કર્યા? અને આ
આપણને આવ્યા કરવાના છે. પરંતુ કાંતે પૃથ્વીને ત્મસિદ્ધિ વરીને શી સિદ્ધિઓ પ્રાપ્ત કરી? એ આપણે
ખસેડી નાખી હોય, તે આપણે શાશ્વત દિવસ હવે તેઓશ્રીના સ્વમુખે ઉચ્ચારેલાં આગમરૂપ આરી
દેખાશે કાંતે આપણે, સૂર્યના વિમાનમાં ચડી સામાં જોઈ શકીએ છીએ, એટલું જ નહિ પરંતુ
જઇએ તે પણ આપણને શાશ્વત દિન જણાશે, જે સાધન વડે, જે સામાયિક વડે, અનંત જ્ઞાનાદિ
તેમ આપણે દેહભાવને, પૃથ્વી જેવા બહિરાભસ્મૃદ્ધિ તેઓ પામ્યા તે સામાયિકનું પણ જે
ભાવને, દૂર કરીએ-સામાયિકના સમય સુધી પણકંઇ વર્ણન પ્રથમના આચારંગ સૂત્રમાં છે તે પણ બે ઘડી સુધી પણ-એક મુહર્ત સૂધી પણ-દૂર કરીએ આપણે વિચારીએ.
તે એ આત્માની આપણને ઝાંખી થશે, એ સામાએમનું સાધ્ય શું હતું?-કંઈ એર-જૂદુ હતું યિક ચાલુ રાખી તેને એક દિવસના પૌષધ સુધી અને તે એકે પૂર્ણજ્ઞાન, પૂર્ણદર્શન, પૂર્ણચારિત્ર, લંબાવીશું તે તેનાં દર્શન થશે. અને રાત્રિ દિવસ પૂર્ણ આનંદ, પૂર્ણ બળ-વીર્યની પ્રાપ્તિ. તે મેળવવા પૂર્ણ પૌષધ એટલે ૩૦ સામાયિક સાધીશું તે દર્શન માટે તેમણે કુટુંબ, રાજ્ય, દેશ છોડયાં અને એ મોહનો ક્ષય થઈ ચારિત્ર મોહનો પણ ક્ષય કરી, પૂર્ણ જ્ઞાનાદિ અનંત ચતુષ્ટય, તેઓએ સામાયિક એ પૂર્ણ આત્માને સાક્ષાત્કાર કરીશું. એવા આશવડે, હાંસીલ કર્યા. શ્રી વીરને વિનજય કરતાં યથીજ પ્રભુએ આપણને, આચારાંગ સૂત્રમાં ઉપદેશ કેટલો સમય જોયો? સાડાબાર વર્ષ અને એક પક્ષ કર્યો છે કે,-મેં સામાયિક વડે પૂર્ણતા સાધી અને તમે તે વીતતાં, તેમની સાધના પૂર્ણ થઈ, કઈ કાળે અસ્ત સાધો–“સવીછવ કરૂં શાસનરસી' એવી ભાવનાવાળા ન પામે એવા કેવળ જ્ઞાન રૂ૫ ભાસ્કરને, ઉદય પ્રભુએ સામાયિક-ગના રસિક થાઓ એવું ઉપદેરયું.
એક મહાપુરૂષના વચનમાં કહું તોએ જ્ઞાનાદિની-આનંદની-બળાદિની પૂર્ણતા એ મનુથrri Hદg fશ્ચત વસતિ faછે. શું છે ? એ સમજવા હવે આપણે પ્રયત્ન કરીએ. એ ચતતામfસાન કાશ્ચિત્ત મામતો તરતઃ પૂર્ણતાનો ખ્યાલ આવે, એના માટે આપણે એક ઉદા- “અરે તમે મનુષ્યો થઈને, કોઈક જ મારા ઉપદેહરણ લઈએઃ-
નારા યથr કમાત્ર વિ. શેલા-સામાયિક યોગને સાધે છે! અને મારા શાશેષતઃ As there is neither day nor night સનમાં સામાયિક યોગને સાધતા છતાં પણ મનેin the ever-enlightening sun અર્થાત જેમ મારી સામાયિકને મારી સાધનાને તત્વથી રહસ્યથી સર્વદા ઉદયમાન રહેતા સૂર્યમાં રાત્ર દિવસ નથી, કેઈકજ સમજે છે ! એમ ન ઘટે, મારા પુત્ર અને તેમ આત્મામાં પૂર્ણતા ક્ષણિક નથી, તેમ નથી પુત્રીઓ, તમારે સર્વએ સર્વથી અને શક્તિ ન હોય ક્ષણિક અપૂણતા, પણ આત્મામાં તે શાશ્વત દિવ- તે, દેશથી-એ સામાયિક યોગની સાધના કરવી જ
થયો.