________________
પ્રમુખ રા, મેહનલાલ દલીચંદ દેશાઈનું ભાષણ
૨૧૫
શકે. સામાન્ય દર્દ તે નિયંતા, જડતા, અનક્ષરતા
જ્યાં જ્યાં વસે એક ગુજરાતી, જ્યાં ત્યાં વ્યાપી રહેલ છે તે પહેલા પ્રથમ દૂર કર
ત્યાં ત્યાં સદાકાળ ગુજરાત ! વાની જરૂર છે. તે માટે વિચાર કરો અને વિચાર
જ્યાં જ્યાં ગુજરાતી બોલાતી, કરતાં જે માર્ગ મળે તે સત્વર સ્વીકારવું જોઈએ. ત્યાં ત્યાં ગુર્જરીનાં મહેલાત ! આ વિચાર એકનો કામ ન આવે, પણ ઘણુએ
આપણે બધા શ્રી મહાવીરનાં સંતાનો છીએ. મળી ઊહાપોહ કરી જે નિર્ણય પર અવાય તે નિર્ણય
તીર્થંકર પ્રભુની દેશનામાં બાર પરવદા બેસતી. એ ઠરેલ અને સત્ય નિવડી શકે. વિચાર કર્યા વગર
પરષદા એજ પરિષ, તેથી સમજાશે કે પરિષદ એ દશા ખરાબજ થતી જાય. નાના વર્ગ ટકી રહેવું
જાતે પ્રાચીન શબ્દ છે. આ પરિષદમાં વરસંતાને હોય તે પુનઃ પુનઃ મળવું જોઇએ અને વિચાર
એકત્રિત થઈ સામાજિક સુધારો કરે, એ ઉચિતજ કરવો જોઈએ.
છે. શ્રી વીરના સકલ સંધના અંગભૂત આપણે છીએ સંમેલનની જરૂર.
એ ભાવના દરેક સ્થળે ઉત્પન્ન કરીએ. નવી પ્રવૃત્તિ, આ માટેજ આવા સંમેલનની જરૂર છે. મહા નવી પ્રેરણા, નવી સ્થિતિ જનતા માગે છે. સહિસંમેલન આપણી મહાસભાએ અનેક ભર્યા તેથી ઘણુતા પહેલા કરતાં વધુ થઈ છે. આ ભાગમાં સમાજને લાભ જ થયો છે. જોકે વસન્તઋતુ આવે ચેતનાના પૂરનું વહેણ આવ્યું છે તે ચેતનને વિશેષ ને કુદરતમાં જબરો ફેરફાર થઈ જાય તેટલો બધે જગાવી આપણો કાર્યક્રમ ઘડી તેને નિરંતર સક્રિય, લાભ આપણી નરી આંખે દેખાતો નથી, છતાં વિ• ગતિમાન અને સકલ રાખીશું તેજ આ પરિષદુને ચારોનું આંદોલન કરવામાં,જૂના ચીલાએ જમાના હેતુ બર આવશે. માત્ર ભાષણથી, માત્ર ઠરાવથી અનુસાર બદલાવવામાં, જ્ઞાન અને કેળવણીની મહત્તા કાર્ય સરવાનું નથી. છવંત શ્રદ્ધાથી જ્ઞાનપૂર્વક વિચાર સમજાવવામાં અને સ્થળે સ્થળે સમાજની સ્થિતિનું કરી નક્કી કરેલા ઠરાવ-નિર્ણય અમલમાં મૂકીશુંદિગ્દર્શન કરાવવામાં તે મહાસભાએ-કૅન્ફરન્સે ઓછું
ફરન્સ અછું મૂકતાજ જઈશું, તો આવા સંમેલન પાછળ કરેલ કર્યું નથી; તેજ પ્રમાણે આ પ્રાન્તમાં પ્રાંતિક પરિષદું તન, મન, ધનનો વ્યય ઈષ્ટદાયી થશે. આપને ઉત્સાહ આપ સૌએ એકત્રિત થઈ ત્રણવાર ભરી અને તેનું અદમ્ય છે, સ્વભાવ સરળ છે. અને સેવાભાવ હેંદઆ ચેાથું અધિવેશન ભરો છે. તેથી પહેલાં કરતાં યમાં ઉછળે છે અને તેથી આપની બીજી પરિષદમાં આપે જરૂર પ્રગતિ કરી છે, અને આમ પ્રયત્નશીલ શ્રી જિનવિજયજીએ યથાસ્થિત કહ્યું હતું કે “હું નિરાર ભવિષ્યમાં તેનાં અનેક મધુર ફળ આપણી શાવાદી છું પણ દક્ષિણના લોકોને ઉત્સાહ જોઈ મને પ્રજા ભેગવતી થશે એ નિઃશંક છે.
કંઈક આશા ઉત્પન્ન થાય છે કે દક્ષિણના લોકોને આપને મેટો ભાગ ગૂજરાતને છે. અમદાવાદથી જે ખરા માર્ગદર્શક મળે તો તેઓ અવશ્ય જન કલ્લોલ સુધીના ઘણું વતનીઓએ આ બાજુ લગ- ધર્મને દીપાવશે.' ભગ દોઢ વર્ષ પહેલાં આવી નિવાસ કર્યો. વૈશ્ય
આ પ્રાન્તિક પરિષદ્ છે–તેણે અત્યાર સુધી વૃત્તિ એટલે વેપારને વ્યવસાય કર્યો. પસે ટકે સુખી
મુખ્ય પરિષદથી જે કે ભાવથી અભિન્ન રૂપે પણ થયા. રીત રીવાજ ગુજરાતના ચાલુ રાખ્યા, ઘરમાં
દ્રવ્યથી ભિન્ન રૂપે કાર્ય કર્યું છે. તે તેની સાથે દ્રવ્ય માતૃભાષા ગુજરાતીને જ વ્યવહાર રાખ્યો, તળ
અને ભાવ બંનેથી અભિન્ન રહી સહકાર આપ્યાં ગુજરાત સાથે સંબંધ અખંડિત રહે અને ગૂજ
કરે અને લીધાં કરે તે પોતે વધુ ફલદાયી અને સંગઠિત રાતી સંસ્કૃતિ આબાદ જાળવી. આ રીતે આપણું
થઈ શકશે. બહ૬ ગૂજરાત ગુજરાત દેશની બહાર અદ્દભુત લીલા બતાવી રહ્યું છે એ મારા જેવા ગુજરાતીને ઓછું હવે શેની જરૂર છે? સાચા સેવકેની, આનંદજનક નથી. કવિ ખબરદાર બરાબર કહે છે કે:- (૧) જે કેમ કે દેશમાં આત્મભોગી નિઃસ્વાર્થ