________________
પ્રમુખ રા, મેહનલાલ દલીચંદ દેશાઇનું ભાષણ
૨૧૩
આપણે કે જે પાલિતાણાની પ્રજા નથી અને મોટે પાલિતાણાના રાજ્યકર્તા હિંદુ રજપૂત છે તેણે ભાગે અંગ્રેજ સરકારની પ્રજા છીએ, તેને પિકાર પિતાના પ્રભુનાં દર્શન કરવા યાત્રાએ આવનાર પ્રત્યે સાંભળવા સરકાર બંધાયેલી છે એટલે આણંદજી સંપૂર્ણ સદ્દભાવ અને પ્રેમ દાખવવા ઘટે. અસંખ્ય કલ્યાણજીની પેઢી જે લડત ચલાવી રહી છે તેને યાત્રાળુના આગમનથી પિતાના રાજ્યને બીજી અનેક આપણે મજબૂત કે આપ જોઈએ. આપણી રીતે થતા લાભથી સંતોષ માનવો ઘટે. આવી સંસ્કારી મુખ્ય કૅન્ફરન્સે પોતાની ગત બેઠકમાં કરેલ ઠરાવ આયંભાવના તેના હૃદયમાં જાગે તો ઝટ નિકાલ થઈશકે, પ્રમાણે આ તીર્થ સંબંધી જ કોમના હકોની તપાસ આ સમયે ત્યાગીઓ-મુનિઓ પોતાનું સંમેલન ચલાવવા માટે અને પાલિતાણું રાજ્ય અને જન ભરી તેમજ પોતાની શક્તિ અને પ્રભા બતાવી કંઇ કેમ વચ્ચેના હમેશના ઝઘડા બંધ કરવાને સારું કરે એમ અનેક લેકે આશા રાખી રહ્યા છે. સાંભઉપાય જવા પ્રતિનિધિત્વવાળું તપાસ માટેનું ળવા પ્રમાણે મહાતપસ્વી યતિ મોતીચંદજી માઘ કમિશન નીમવા માટે બ્રિટિશ સરકારને વિનંતિ કરી શુદિ ૧૫ લગભગ પાલિતાણા પહોંચી પિતાની શક્તિને લેવાની છે. આવું કમિશન નીમાય તોયે રસ્તો ઘણે આવિર્ભાવ કરી સંઘ માટે યાત્રા ખુલ્લી કરવા કટિ: સાફ થાય તેમ છે.
- બંધ થયા છેઃ પ્રભુ તેમને જશ આપે સામાન્ય તે ગત શત્રજય કૅન્કરજો જે ઠરાવો કર્યા છે તે રીતે મુનિશ્રીઓ ધારે તે આ તેમજ અન્ય સર્વ ઘણા વિચારપૂર્વક કર્યા છે અને તેને હિંદના સમસ્ત તીર્થો માટે અને સમાજસુધાર અને પ્રગતિ માટે ઘણું જૈન સંઘે કે આપી મક્કમપણે વળગી રહેવું જોઈએ અને સવાર કાર્ય પરિણુમાવી શકે તેમ છે. ઉપેક્ષા સમસ્ત દેશમાં તીર્થ સંબંધીના હકકો અને સેવવાનું, ભય સમજી વિપક્ષ બાંધવાનું, ભ્રમિત કરવાનું આપણું હાલનું કર્તવ્ય શું છે તે સંબંધી પુષ્કળ નેવે મુકી પ્રગતિશીલ બની કાર્ય કરવાનું તેઓ માથે પ્રચાર કરવું જોઇએ અને તે માટે પ્રચાર સમિતિ લે તે બહુ વહેલો આપણે સૌને ઉદ્ધાર થાય. નીમાઈ છે તેના કાર્યમાં તન મન અને ધનની મદદ
સાધુવર્ગના ત્રણ પ્રકાર બાંધીએ તેમાં 1 લો. કોન્ફરન્સને કરવી ઘટે.
આત્માથી કે જેઓ સમાજના કેઈ પણ પક્ષમાં
ન પડી બીજી લપછપમાં પડતા નથી. અકસ્માત બીજા રસ્તા,
કઈ મળે તે ઉપદેશ આપે, બાકી આત્મોદ્ધાર પ્રત્યે ' અરસ્પર સમજી લેવું એમાં જે શાંતિ અને આનંદ ગતિશીલ હેય. બીજો સ્થિતિચુસ્ત જે હોય તે-કંઈક રહે છે તે ઝઘડા કરવાથી નથી રહેતાં. આમ પાલિ નવીન જોઈ ભડકી ઉઠે, મત સહિષ્ણુતા હોય નહિ તાણું રાજ્ય અને આ. ક. પેઢી પરસ્પર સમજ- તેથી ધમાલ કરી નાંખે, અને તે અંગે વાદવિવાદ, તીથી નિકાલ કરી નાંખે તેના જેવું એકકે નથી. જામે તે જા, ત્રીજે નવીન વિચારો પ્રત્યે પ્રદ પણ તેમ કરવા માટે બંને પક્ષની હદય પૂર્વક ઈચ્છી ભાવનાવાળા વર્ગ-કેળવાયેલા સંસારીઓ સાથે સહાઅને સહકારિતા જોઈએ. એક પક્ષ અસવાર બને નુભૂતિ દાખવી તેમના માર્ગમાં સરલતા કરે, જમાનાને અને પોતાનું મમત્વ ન છોડે તે બીજા પક્ષથી સમા- ઓળખી તેને અનુકુલ જનાઓ કરે અને તેમાં ધાન ન થઈ શકે. વળી જે સમાધાન થાય તે સ્વમાન પોતાની શક્તિનો ઉપયોગ કરે. આ સર્વેમાંથી પ્રતિઅને પ્રતિષ્ઠાને જાળવીને યથાસ્થિત ન્યાયપુર:સર ભાસંપન્ન સર્વશાસ્ત્રવેત્તા,સમયજ્ઞ મહાન મુનિ નીકળી થાય તેજ આખી સમાજને સંતોષ થાય.
“યુગપ્રધાન’ બને અને શાસનને સંસ્કારી અને જયવંતું અરસ્પર સમજુતી ન થઈ શકે, તે બંને કરે એવી પ્રભુ પ્રત્યે અભ્યર્થના છે. પક્ષના વિશ્વાસપાત્ર તટસ્થ અને નિષ્પક્ષપાતી લવાદ વર્તમાન સામાજિક સ્થિતિ, દ્વારા ફડચે લાવી શકાય; પણ તે માટે પણ ઉપર ' સામાન્ય રીતે દક્ષિણની ફર્યાદ છે કે મુનિ મહાજણાવી તેવી બંને પક્ષોની મદશા જોઈએ. રાજે અત્ર વિચરતા નથી, તેથી ધર્મનું જ્ઞાન મળતું