Haimshabdanushasanam Laghunyas Sahitam

SR No.: 010659
Original Sutra Author: Hemchandracharya
Publisher: ZZZ Unknown
Total Pages: 1131
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 78 MB

Page 246

भीमश० १७४॥
द्विती
एवं वात्सकम् । गार्ग्यस्यायं गार्गीयः । एवं वात्सीयः । आपत्यस्येत्येव । संकाशेन निर्वृत्तं सांकाश्यम् तत्र भवः साकाश्यकः । एवं काम्पील्यकः । तादिवोत किम् । गाग्र्येण । वात्स्येन । यस्वर इति किम् । *गार्यरूप्यः । अनातीति किम् । गाायणः । व्यअनादित्येव । कारिकेयिः । हारिकेयिः ॥ १२॥ 'बिल्वकीयादेरीयस्य ॥२॥४॥१३॥ 'नडादिषु विल्वादयः पठान्ते तेषां कीयप्रत्ययान्तानामिह निर्देशः । विल्वकीयादीनां दशानां शब्दानामवयवस्येयस्य तद्धितयस्वरे परे लुग् भवति । अनाति इति नानुवर्तते । आतोऽसंभवात् । विल्वाः सन्त्यस्यामिति थियकीया नाम नदी । तस्या भवा थैल्वकाः । एवं वैणुकाः । क्षेत्रकाः । वैतसकाः । त्रैकाः । ताक्षकाः । ऐक्षुकाः । काटकाः । कापोतकाः । 'क्रौनकाः । विल्वकीयादेरिति किम् । नाडकीयः । लाक्षकीयः । तद्धितयखर इत्येव । विलकीयाः । पिल्सकीयरूप्यम् ॥ ९३ ॥"न राजन्यमनुष्ययोरके ॥२॥४॥२४॥ राजन्यमनुष्यशब्दयोर्यकारस्पाकगत्यये परतो लग् न भवति । राजन्यानां
समूहो राजन्यकम् । एवं मानुष्यकम् ॥ ' तद्धितयस्वरेऽनाति' (२-४-९२) इति यलोपे प्राप्ते पतिपेधोयम् ॥ ९४ ॥ यादेगौणस्याकिपस्तद्वितलुक्य१ गोणीसच्योः ॥२।४।९५ ॥ ज्यादेः प्रत्ययस्य गौणस्याकिचन्तस्य तद्धितलुकि सति लुग् भवति गोणीसुनीसंवन्धिनस्तु न भवति । सप्त कुमार्यो देवतास्य
'गणणोऽगापर्णान्त '-प्रति न प । गतो गाणां सगूगो गागंक गोशाकम् ॥-गागीय इति । गार्गस्साय शिष्पोत् । अगया गोतावरण गुरगाण स्यात् ॥--काम्पील्येति । कम्पन कम कम्पोऽस्गास्तीति कम्मी कपिनगिलति मलपियजादा' । रामानदीपथम् ॥-गार्गरूप्य पा गूतपूर्ण गागरगति गिगृण 'पना रूगप्पर '-पति रूणपि । अथवा गागीदागत 'गृहेतुभ्यः' इति रूणः ॥-बिल्वकीया- गिदपकीयागो विधा केविन माये कीये सति अपरे हस्तिता प्रत्यगान्तादीये सति तपामि" प्राणमित्यापागा आदिशयस्य गवरधागाधिरपाविल्या-गडादिष्विमादि । यि येणयो पेशाग तसागगरतक्षाण पक्षप कापानि कपोता. 'कुया सरणगामिति विगहे नगदे कीग । गादित्याप । ततो भवार्थऽण् ॥ काठकीया इत्या तु काकीगशव्यः कादो मा । तरा गागारिपाठारकोपागाणाम् । अन्यमा दोरीग पात् ॥-कीचमा इति । शाशब्दस्य कीगे नादिपाठार हरा । गफीयाया भवा । गन्या गणाण किम । नियकीपादेरियेव किगतामेपपि हो आपका इमादीनगऽणि अगणवर्णसा' इति नाकारलोपे ततो विपकीपादेरिगोगाधिकारापातसा यकारमाण होपे पुन 'अपर्णवर्णस्य' पति कारलोपे सेत्स्यन्ति । न च पारण निकीगादेगिनेन यकारलोपे कगे 'सारस्त'-इति परिभागगाकारतोपररा स्थानियम् । 'म राधि '-इति गविधो शानिरुवनिपेोऽपि कारलोपे स्थानियमरस्येवेति यमाहणम् । ननु वा गियफीयादेगरंग इति मिगताम् । एप को गाराधिकारे पुनर्गर प्राण करोति तदेव ज्ञापगडा सहारस्येव यरग उग् सस्वरलोपे न स्परगानसमुदागरुणात् 'स्वरस्य -इति स्थानिणाभाचे रा भयिणति । सरणम् । एवं कृते पायाशा रगाडगेन गकारलोपे ईकारण तुम् न भवतीति । गदीकारलोपोऽपि सम्मत. स्यारादा ध्यस्गेति कुर्गादिति ॥-न राजन्य-॥-राजन्यकमिति । राशोऽगत्यमिति 'जावो राज.' इति ये अनोटयेंगे' इति निरोधात् अनो तुगभाये राशन्गाना सगुह 'गोक्ष'-इति अकम् ॥ज्यादेगौण-॥ तुगिति गुप एवं उपलक्षण तेगाऽगोमती गोमती भूवा गोमतीभूतेगा चरभावेऽपि तुयऽभावात् नितेरऽमायः ॥-पुनगारादिलक्षणो दीरिति । एष पिदारी मूलग १ आमली फलमित्यादि । तथा विशागाशिवागागुफाभिर्युक्त. काल, 'पन्नयुकार '-व्यणो उपि उगादिनिवृतो पुनरपि पिशाशा काल इति । हे शिगो देवते अरग अण् । 'द्विगोरग'-लुक् ॥-12॥७
NeonewneKORameer