________________
१३- तथा वेवड़
वेवईनी व्याध्या २०i ३२मावेछ"तथा वेवई तिं वातसमुत्था शरीरावयवानां कम्प इति उक्तं च
प्रकामं वेयते यस्तु, कम्पमानश्च गच्छति ।
कलायखंचं तं विद्या-न्मुक्त सन्धिनिबंन्धकम् //91/ “તથા વેવÉએટલે વાતથી ઉત્પન્ન થયેલો શરીરના અવયવોનો કમ્પ કહ્યું છે કેજે ખુબ ધ્રુજે છે અને ધ્રુજતો ધ્રુજતો જાય છે, તેને મૂકાઇ ગયું છે સાંધાઓનું બંધન જેને એવો કલાયખંજ वो." १४- तथा पीढसर्पि
पीढसर्पिनी व्याध्या २त ५९॥३२भावेछ
"तथा पीढसर्पि च त्ति जन्तुर्गर्भद्रोयात् पीढ सर्पित्वेनोत्पद्यते, जातो वा कर्मदोपाजावति स किल पाणिगृहोतकाप्ठः प्रसर्पतोति'
તથા પીઢસર્પિ એટલે ગર્ભના દોષથી પીઢસપિપણાથી ઉત્પન્ન થાય છે અથવા તો જમ્યા પછી કર્મના દોષથી તેવો થાય છે અને તે રોગના પ્રતાપે તે હાથમાં લાકડી પકડીને ચાલી શકે છે. १५-तथा सिलिवयं ।
सिलिवयंनी व्याज्या ४२त। ३२भावेछ :
"तथा सिलिवयं ति श्लोपदं पादादी काठिन्यं, तद्यथाप्रकुपितवातपित्तश्लेप्माणोडधप्रपन्ना वङ क्षणोरु जडधास्ववतिष्ठमाना कालान्तरेण पादमाश्रित्य शनैः शनैः शोफ मुपजनयन्ति तच्छ्लीपदमित्याचक्षते
“पुराणोदकभूमिष्ठाः, सर्व पु च शीतलाः । ये देशास्तेप जायन्ते, श्लीपदानि विशेषतः //91/
पादयोहस्तयोश्चापि, श्लीपदंजायते नृणाम् ।
कोप्ठनासास्वपि च, केचिदिच्छन्ति तदिदः //// तथा 'सिलिवर्य ५॥ माहिने विषे हीनता, नीये माव्या छतां ॥ धना सांधा, साथ અને જંગામાં નહિ રહી શકતા એવા પ્રકુપિત થયેલા વાત, પિત્ત અને કફ કાલાંતરે પગનો આશ્રય કરીને ધીમ ધીમે શોફ એટલે હાથ પગ વિગેરે સુજાડી દેનાર રોમને પેદા કરે છે, તેનું નામ શ્લીપદ એ પ્રમાણે કહે છે
વિશેષે કરીને શ્લીપદો તે દેશોમાં ઉત્પન્ન થાય છે કે-જે દેશો પુરાણ-જૂના પાણીવાળી ભૂમિમાં રહેલા હોય અને સર્વ ઋતુઓમાં શીતલ હોય. એ શ્લીપદ રોગ મનુષ્યોના પગને વિષે પણ થાય છે અને હાથોને વિષે પણ થાય છે. કેટલાક તે વસ્તુના જ્ઞાતાઓ તો કાન, હોઠ અને નાસિકા ઉપર પણ થાય છે.” એમ પણ માને
१६-तथा- महुमेहणि
"तथा महुमेहणि ति मधुमेहो-वरितरोगः स विद्यते यरयासौ मधुमेही, मधतुल्यप्रस्त्राववानित्यर्थः, तत्र प्रमेहाणां विशतिभेदाः, तत्रारयासाध्यत्वेनोपन्यास, तत्र सर्व एव
Page 156 of 234