________________
आगम
(४५)
प्रत
सूत्रांक
[१३८
१४२]
गाथा
||१०७
११२||
दीप
अनुक्रम
[२७९
२९२]
"अनुयोगद्वार"- चूलिकासूत्र - २ (मूलं + वृत्तिः)
मूलं [ १३८-१४२] / गाथा [१०७-११२]
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित.. आगमसूत्र - [४५], चूलिकासूत्र - [२] "अनुयोगद्वार" मूलं एवं हरिभद्रसूरिजी - रचिता वृत्तिः:
श्रीअनु हारि. वृत
॥ ८७ ॥
| एव गृह्यन्ते, असंख्येयप्रदेशात्मकत्वाच्च बहुवचनं, अद्धासमय इति वर्तमानकाल:, अतीतानागतयोर्विनष्टानुत्पन्नत्वादिति ॥
'कति णं भंते! सरीरा' इत्यादि (१४२-१९५) कः पुनरस्य प्रस्ताव इति उच्यते, जीवद्रव्याधिकारस्य प्रक्रान्तत्वात्सरीराणामपि च तदुभयरूपत्वादवसर इति व्याख्या चास्य पदस्यापि पूर्वाचार्यकृतैव न किंचिदधिकं क्रियत इति, 'ओरालिय' इत्यादि शीर्यत इति शरीरं, सत्थ ताव उदारं उराले उरलं उरालियं वा उदारियं, तित्थगरगणघरसरीराई पडुच्च उदारं, उदारं नाम प्रधानं उरालं नाम विस्तराळं, विशालंति वा जं भणितं होति, कहं १, सातिरेगजोयण सहस्समवद्वियप्पमाणमोरालियं अण्णमेदमित्तं णत्थि, वेडब्वियं होज्जा लक्खमहिये, अवयं पंचधणुसते इमं पुण अवहितपमाणं अतिरेगजोयणसहस्सं वनस्पत्यादीनामिति, उरलं नाम स्वल्पप्रदेशोपचितत्वाद् वृहत्वाच्च भिण्डवत् उराले नाम मांस। स्थिस्नाय्वाद्यवयववद्धत्वात् वैकये विविधा विशिष्टा वा क्रिया विक्रिया, विक्रियायां भवं वैक्रियं विविधं विशिष्ट वा कुर्वति तदिति वैकुर्विक, आहियत इत्याहारकं गृह्यते इत्यर्थः, कार्यपरिसमाप्य पुनर्मुच्यते याचितोपकरणवत्, तेजोभावस्तैजसं, रसायाहारपाकजननं निबंधनं च कर्मणो विकारः कार्मण, अष्टविधकर्मनिष्पन्नं सकलशरीर निबंधनं च उक्तंच तत्थोदारमुराउं डर ओरा समह व विष्णेयं । ओराडियंति पढमं पदुच्च तित्बेसरसरीरं ॥ १ ॥ भण्णइ य तोराळं बित्थरवंत वणस्वातं पप्य । पयतीय जरिथ अण्णं एहमेचं विसाति ॥ २ ॥ उरलं शेवपदेसोवचियंपि महल्लगं जहा में मंसट्टिण्दारुवद्धं उरालियं समयपरिभासा ।। ३ ।। विविहा बिसिगा वा किरिया विकिरिय ती अं तमिह । नियमा विउब्वियं पुण णारगदेवाण पयतीए ॥ ४ ॥ कज्जमि समुप्पण्णे सुयकेवलिणा विसिद्धीय जं एत्थ आरिज भणति आहारवं वं तु ॥ ५ ॥ पाणिदयरिद्धिसंदरिसणत्थमत्यावगणहेडं वा । संसयवोच्छेदयत्यं गमणं जिणपायमूमि ॥ ६ ॥ सव्वस्व उदसिद्धं रसादिश्राहारपागजणणं च तेयगलद्धिनिमित्तं वेयगं होइ नाय ॥ ७ ॥ कम्मवि
*** अथ 'शरीर'स्य पंच-भेदानां वर्णनं प्रस्तूयते
~91~
शरीरपश्चर्क
॥ ८७ ॥