________________
आगम
(४०)
प्रत
सूत्रांक
[-]
दीप
अनुक्रम
[3]
श्रीआव
श्यकमल
यगिरीय
वृत्तौ नमस्कारे
॥ ५१६ ॥
आवश्यक”- मूलसूत्र-१ (निर्युक्तिः + वृत्ति:) भाग-४
अध्ययनं [१], निर्युक्तिः [ ९३९ - ९४० ], वि० भा० गाथा [-] भाष्यं [ १५१...], मूलं [- / गाथा-], मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र [४०], मूलसूत्र-[१] "आवश्यक" निर्युक्ति एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्तिः
*%*
रेव प्रयोजनं यस्याः इति, सत्यमेतत्, किन्तु स खल्वन्तरं गत्वात् सर्वबुद्धिसाधारण इति न विवक्ष्यते, न चान्यच्छास्त्रकर्म्माभ्यासादिकमपेक्षते, तत उक्तम् उत्पत्तिरेवेत्यादि, विनयो गुरुशुश्रूषा स कारणमस्या वैनयिकी २ अनाचार्यकं कर्म साचार्यकं शिल्पं, यदिवा कादाचित्कं कर्म्म नित्यमभ्यस्यमानं कर्म्म शिल्पं, कर्मणो जाता कर्मजा ३ तथा परि-समन्तानमनं यथावस्थितवस्त्वनुसारितया गमनं परिणामः, सुदीर्घकालपूर्वापरार्थावलोकनादिजन्य आत्मधर्मविशेष इत्यर्थः, स कारणमस्याः पारिणामिकी, बुद्ध्यतेऽनयेति बुद्धिः चतुष्प्रकारा उक्ता, तीर्थकरगणधरैः किमिति १, यस्मात्केवलिनाऽपि पञ्चमी बुद्धिर्नोपलभ्यते, असत्त्वात् ॥ साम्प्रतमौत्पत्तिक्या लक्षणमाह
मदमस्तु अमवेइअ तक्खण विसुद्धगहिअत्था । अवायफलजोगा बुद्धी उप्पत्तिआ नाम ।। ९३९ ।। पूर्व युयुत्पादात् प्राक् स्वयमदृष्टोऽन्यतश्चाश्रुतोऽविदितो- मनसाऽप्यनालोचितः तस्मिन्नेव क्षणे विशुद्धो गृहीतो-यथावस्थितो गृहीतोऽवधारितोऽर्थो यस्याः सा तथा, इह ऐकान्तिकमिहपरलोकाविरुद्धं फलान्तरावाधितं वाऽव्याहतमुच्यते, फलं प्रयोजनं, अव्याहतं च तत् फलं च अव्याहतफलं तेन योगो यस्याः सा अव्याहतफलयोगा बुद्धिरौत्पत्तिकी नाम ॥ संप्रति विनेयजनानुग्रहाय अस्या एव स्वरूपप्रतिपादनार्थमुदाहरणानि प्रतिपादयति-
'भरहसिल १ पणिय २ रुक्खे ३ खुड्डग ४ पड ५ सरड ६ काय ७ ऊच्चारे ८ ।
गय ९ धरण १० गोल ११ खंभे १२ खुड्डग १३ मग्गस्थि १४ पह १५ पुत्ते १६ ॥ ९४० ॥ भरहसिल १ मिंट २ कुकुड ३ तिल ४ वालुअ ५ हत्थि ६ अगड ७ वणसंडे ८ ।
Por Private & Personal Use Only
~154~
योगार्थ - सिद्धाः
॥ ५१६ ॥