________________
आगम
(४०)
आवश्यक'- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्तिः) भाग-४ अध्ययनं [१], नियुक्ति: [९१८], वि०भा०गाथा , भाष्यं [१५१...], मूलं - /गाथा-], मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०], मूलसूत्र-[१] "आवश्यक नियुक्ति एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
S
प्रत
इन्द्रियस्वरूपं
दीप अनुक्रम
श्रीआव-18सर्वजीवानामपि संसारिणां पवेन्द्रियविषयाऽपि समस्ति, एकेन्द्रियाणामपि बकलादीनां तथोपलम्भात . उक्तं च-"ज किर इयकमल- बउलाईणं दीसइ सेसेंदितोवलंभोऽवि । तेणत्थि तदावरणक्खओवमसंभवो तेसिं ॥१॥" तस्मादुपयोगापेक्षया लब्ध्यपेयगिरीय-हाक्षया वा नैकेन्द्रियादिभेदव्यपदेशसंभवः, किन्तु निवृत्तिरूपद्रव्येन्द्रियापेक्षया, तस्याः प्रतिनियतैकेन्द्रियादिजातिभेदं प्रति दृत्तौ नम- नियतस-ख्याया भावात् , उकं च-"पंचिंदिओऽपि बउलो नरोध सबविसयोवलंभातो । तहवि न भन्नइ पंचिंदिओत्ति स्कारे बझेन्दियाभावा ॥१॥" अमीषां च द्रव्यभावेन्द्रियाणामयं भावक्रमः-प्रथममिन्द्रियावरणक्षयोपशमरूपा लब्धिर्भवति,
ततो वाह्याभ्यन्तरभेदभिन्ना यथास्वकर्मविपाकोदयं निवृत्तिः, तत आन्तरनिवृत्तेः शक्तिरूपमुपकरणं, तदनन्तरं चेन्द्रि।।५०४॥
यार्थोपयोगः, तथा चाह-"लाभक्कमो उ लद्धी निबत्तुवगरणउवओगे य॥' अमूनि च स्पर्शनादिभेदेन पंच भवन्ति,
ततो बहुवचनम्, उक्कं च-"स्पर्शनरसनघ्राणचक्षुःश्रोत्राणीन्द्रियाणी"ति, तानि चानामितानि अलं दुःखायेति । अत्रोदाहदि रणानि । तत्र श्रोत्रेन्द्रिये उदाहरणम्-वसंतपुरे नयरे पुप्फसालो नाम गंधबितो, सो य अइसुस्सरो विरूवो य, तेण Iजणो यहियओ कओ, तम्मि य नयरे सत्थवाहो दिसाजत्तं गतो, भद्दा य से भारिया, सीए केणवि कारणेण दासीओट
पेसियातो, तातो सुणंतीतो अच्छंति, कालं न याति, चिरेण आगयातो, अंबाडियातोभणंति-मा भट्टिणीतो रुसह मज्झं अम्हाहिं सुयं पसूणवि लोभणिज्ज, किमंग पुण सकन्नाणं?, ततो पुच्छइ-कहं ?, ताहिं कहियं, सा हियए चिंतेइ-अहह
कहमहं पेच्छेज्जामि', अन्नया तत्थ नगरे देवयाए जत्ता जाया, सवं च नगरं गयं, सावि गया, लोगोऽवि पणमिऊणं | 15पडिएइ, पभायं वट्टइ, सोवि गाइऊण परिस्संतो परिसरे सुत्तो, सा य सत्यवाही दासीए समं गया, पणिवइत्ता देवउलं
[१]
CRICK
॥५०४॥
1-5645
k
imastram
~130~