________________
आगम
(४०)
आवश्यक"- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्तिः) भाग-४ अध्ययनं [१], नियुक्ति: [९१८], वि०भा०गाथा , भाष्यं [१५१...], मूलं - /गाथा-], मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०], मूलसूत्र-[१] "आवश्यक नियुक्ति एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत
सूत्रांक
दाच, तत्र वाह्या कर्णपर्पटिकादिरूपा, सा च विचित्रा, न प्रतिनियतसंस्थानरूपतया व्यपदेष्टुं शक्या, तथाहि-मनुष्यस्य श्रोत्रे
नेत्रयोरुभयपार्श्वतोभाविनी भुया चोपरितनबन्धापेक्षया समे, वाजिनो नेत्रयोरुपरि तीक्ष्णे चाग्रभागे इत्यादि जातिमेदा-IN 18| नानाविधे, अभ्यन्तरा तु निर्वृत्तिः सर्वेपामपि जन्तूनां समाना, तामेव चाधिकृत्यामूनि सूत्राणि प्रावर्तत, यतः 'सोइंदिए णं दाभंते ! किसंठाणसंठिते पन्नते?, गोयमा ! मसूरचंदसंठाणसंठिए पण्णत्ते, घाणिदिए णं भंते ! किंसंठाणसंठिए पण्णत्ते,
गोयमा ! अइमुत्तगसंठाणसंठिए पण्णत्ते, जिभिदिए णं भंते ! किंसंठाणसंटिए पन्नत्ते, गोयमा ! खुरप्पसंठाणसंठिए पण्णत्ते, फासिदिए णं भंते ! किंसंठाणसंठिए पन्नत्ते ?, गोयमा ! नाणासंठाणसंठिए पन्नते," इह स्पर्शनेन्द्रियनिर्वृत्तेः प्रायो न बाह्याभ्यन्तरभेदः, पूर्वसूरिभिस्तथाभिधानात् , उपकरणं खड्गस्थानीयाया बाह्याया निवृत्तर्या खडधारासमाना स्वच्छतरपु
दूगलसमूहात्मिका अभ्यन्तरा निवृत्तिस्तस्याः शक्तिविशेषः, इदं चोपकरणरूपं द्रव्येन्द्रियं नान्तरनिर्वत्तेः कश्चिदर्थान्तरं, || शक्तिशक्तिमतोः कथञ्चिझेदात् ,कथञ्चिद्भेदश्च सत्यामपि तस्यामान्तरनिर्वृत्तौ द्रव्यादिनोपकरणस्य विघातसम्भवात् , तथाहि
सत्यामपि कदम्बपुष्पाद्याकृतिरूपायामान्तरनिवृत्तौ अतिकठोरतरघनगर्जितादिना शक्त्युपपाते सति न परिच्छेत्तुमीशते जन्तवः शब्दादिकमिति, भावेन्द्रियमपि द्विधा-लब्धिरुपयोगश्च, तत्र लब्धिः श्रोत्रेन्द्रियादिविषयः सर्वात्मप्रदेशानां तदाब| रणक्षयोपशमः, उपयोगः स्वस्वविषये लब्धिरूपेन्द्रियानुसारेणात्मनो व्यापारः, इह यदि उपयोगापेक्षया संसारिजीवानां चिन्ता क्रियते तदैकस्मिन् काल एकेनैवेन्द्रियेण उपयोगो न शेषरित्युपयोगापेक्षया सर्वोऽपि संसारिजीव एकेन्द्रियः, उक्तं |च-"जो सविसयवावारो सो उवयोगो स चेगकालंमि । एगेण चेव तम्हा उवयोगेगिंदिआ सबे ॥१॥"लब्धिरपि प्रायः
अनुक्रम
RRC%DBACRORECर
~129