________________
आगम
(०५)
"भगवती- अंगसूत्र-५ (मूलं+वृत्ति:) भाग-१
शतक [२], वर्ग H, अंतर्-शतक H, उद्देशक [१], मूलं [८५] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[०५], अंगसूत्र-०५] "भगवती" मूलं एवं दानशेखरसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत
सुत्रांक
लघुवृत्ती
[८५]
दीप अनुक्रम [१०७]
श्रीभगपदिशमानमन्ति, तेषां हि त्रसनाड्यन्त तत्वात् , अथकेन्द्रियाणामुच्छ्वासादिभावादुच्छासादेश्च वायुरूपत्वात् किं वायुकायानामपि
शतके | उच्वासादिना वायुना भवितव्यं उतान्येन केनापि पृथिव्यादीनामिव तद्विलक्षणेनेत्याशङ्कायां प्रश्नयनाह-'बाउयाए णं'ति(स.८६) ।
१ उद्देशः |अथोच्छवासस्थापि वायुत्वादन्येनोच्छासवायुना भाव्य, तस्याप्यन्येन, एवमनवस्था, नैवं, अचेतनत्वात्तस्य, किच-योऽयमुच्हास-IN वायुः स बायुत्वेऽपि न वायुसम्भब्यौदारिकवक्रियशरीररूपः, तदीयपुद्गलानामानप्राणसंज्ञितानामौदारिकवैक्रियशरीरपुद्गले|भ्योऽनन्तगुणप्रदेशत्वेन सक्ष्मतया एतच्छरीराव्यपदेश्यत्वात् , तथा च सत्युच्छ्वासादीनामभाव इति नानवस्था, 'बाउकाए || भंते'त्ति अयं च प्रश्नो वायुकायप्रस्तावाद्विहितः, अन्यथा पृथिवीकायिकादीनामपि मृत्वा खकाये उत्पादोऽस्त्येव, सर्वेषामेषां || कायस्थितेरसङ्ख्याततयाऽनन्ततया चोक्तत्वात , यदाह-"असंखोसप्पिणिसप्पिणीउ एगिदियाण य चउण्हं । ता चेव ऊ अणंता|R | वण्णस्सईए उ बोद्धव्वा ॥१॥" तत्र वायुकायो वायुकाये एव अनेकशतसहस्रकृत्वः 'उद्दाइत्त'ति अपहत्य-मृत्वा तत्थेव'त्ति |
| तत्रैव वायौ 'पञ्चायाइ' प्रत्याजायते उत्पद्यते, 'पुढे उद्दाई' स्पृष्टः स्वकायपरकायशस्त्रेण अपद्रवति-म्रियते, 'नो अपुढे'त्ति, सोपIN क्रमापेक्षमिदं, 'निक्खमह'त्ति निष्कामति स्खकलेवरात् , 'सिय ससरीरि'त्ति स्यात्-कथञ्चिच्छरीरी,'ओरालिय'त्ति औदा-1 HIरिकवक्रियापेक्षयाऽशरीरी तैजसकार्मणापेक्षया तु सशरीरी निष्कामति ।। यथा बायोस्तथा कस्यापि मुनेरपि तत्रवोत्पत्तिः स्यादिति |
दर्शयन्नाह-'मडाई 'ति (स. ८७) मृतादिः-प्रासुकभोजी निर्ग्रन्थः-साधुः 'नो निरुद्ध ति अनिरुद्धातनजन्मा, चरमभवाप्राप्त | इति, अयं च भवदयप्राप्तव्यमोक्षोऽपि स्यादित्याह-'नो निरुदभवपवंचे त्ति प्राप्तव्यभवविस्तार इति, अयं च देवमनुष्यभवप्र|पश्चापेक्षयाऽपि स्यादत आह-'नो पहीण'त्ति अनहीणचतुर्गतिगमनः, यत एवमतो 'नो पहीणसंसार'त्ति अप्रक्षीणसंसारवे
~93