________________
आगम
(०५)
“भगवती- अंगसूत्र-५ (मूलं+वृत्ति:) भाग-१
शतक [१], वर्ग H, अंतर्-शतक H, उद्देशक [६], मूलं [१४] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[०५], अंगसूत्र-०५] "भगवती" मूलं एवं दानशेखरसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत
सूत्रांक
[१४]
दीप अनुक्रम [७३-७६]
श्रीभग- लोकादिभावान् रोहकाख्यमुनिद्वारेण दर्शयितुमाह-'आलीणे'त्ति (सू. ५४) गुरुसमाश्रितः संलीनो वा 'भद्दपत्ति अनुपता
१ शतके वती- पको गुरुशिक्षागुणात् 'सत्तमे उवासन्तरे'त्ति सप्तमपृथिव्या अधोवाकाशमिति, अत्र सङ्गाहगाथा वाच्या, तत्र "उवासंति, उद्देशः सूत्रम्
सप्त अवकाशान्तराणि 'वाय'त्ति तनुवाता ७ धनवाताः ७'घणउदहि'त्ति घनोदधयः सप्त, 'पुढवित्ति सप्त पृथ्व्यः,'द्वीवत्ति जम्बूद्वीयादयोऽसख्याताः सागरा-लवणादयोऽपि असङ्ख्याताः, 'वास'त्ति वर्षाणि भरतादीनि ७,'नेरझ्याईति २४ दण्डकाः, | 'अस्थि'त्ति अस्तिकायाः पञ्च, 'समय'त्ति कालविभागाः, कर्माण्यष्टौ लेश्याः ६, दृष्टयो मिथ्यादृष्ट्यादयः ३, दर्शनानि ४ ज्ञानानि ५ संज्ञाः ४ शरीराणि पश्च योगाः ३ उपयोगी द्वौ द्रव्याणि ६ प्रदेशा अनन्ताः पर्यवा अप्यनन्ताः 'अ'त्ति अतीताद्धा अनागताद्धा सर्वाद्धा वा, अत्रैवं सूत्रामिलापः 'पुब्बिं भंते ! लोए पच्छा सव्वद्धा'इति, एतानि सूत्राणि शून्यज्ञानादिवाद निरासेन विचित्रवाह्याध्यात्मिकवस्तुसत्ताभिधानार्थानि, शम्भुकृतत्वनिरासेन वाऽनादित्वाभिधानार्थानि । अथ गौतममुखेनाह–'कइविहा 'ति (सू. ५५) आकाशप्रतिष्ठितो वातः-तनुवातघनवातरूपः, तस्य चाकाशान्तरोपरिस्थितत्वात् , आकाशं तु स्वप्रतिष्ठितमेव, न।
तत्प्रतिष्ठाचिंता कार्या, तथा वातप्रतिष्ठित उदधिः, धनोदधेस्तनुघनवातोपरिस्थितत्वात् २, उदधिप्रतिष्ठिता पृथिवी, धनोदधीनाMIमुपरिस्थितत्वात् रत्नप्रभादीनां, बाहुल्यापेक्षया चेदं उक्तं, अन्यथा ईषत्याग्भारा पृथ्वी आकाशप्रतिष्ठितैव ३ सुगम, पृथ्वीप्रतिष्ठि-14 | तानसस्थावराः प्राणाः, इदमपि प्रायिकमेव, यतः आशाशविमानगिरिस्थिता अपि ते सन्ति इति ४, अजीवाः-शरीरादिपुद्गलाः, ते जीवप्रतिष्ठिताः, जीवेषु तेषां स्थितत्वात् ५, जीवाः कर्मप्रतिष्ठिताः, कर्मसु अनुदयावस्थकर्मपुद्गलसमुदयरूपेषु संसारिजीवानामाथि
॥३२॥ तत्वात , अथवा जीवाः कर्ममिः प्रतिष्ठिता:-नारकादिभावेनावस्थिताः ६, तथा अजीवा जीवासङ्ग्रहीता?, मनोभावादेः पुद्गलानां
DOSTOCHODHRIAGar
~72~
