________________
आगम
(०५)
“भगवती- अंगसूत्र-५ (मूलं+वृत्ति:) भाग-१
शतक [१], वर्ग H, अंतर्-शतक H, उद्देशक [६], मूलं [१] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-०५], अंगसूत्र-०५] "भगवती" मूलं एवं दानशेखरसूरि-रचिता वृत्ति:
बती
प्रत सूत्रांक
सूत्रम्
[१]
फरिसति चक्षुषो-दृष्टेः स्पर्श इव स्पर्टी, न तु स्पर्श एव, चक्षुषोऽप्राप्तकारित्वात् , 'हब्वति शीघ्रं, स सूर्यः सर्वाभ्यन्तरमण्डले सप्तचत्वारिंशति योजनानां सहस्रेषु द्वयोः शतयोः त्रिषष्टौ च साधिकार्या वर्तमान उदये दृश्यते, तदस्तमयेऽप्येवं इति, मण्डल| विचारः स्थानान्तरादवसेयः। 'सवओ समंत'त्ति सर्वतो दिक्षु, समन्तात् विदिक्षु च, 'ओभासई'त्ति अवभासयति ईषत् स्थूलमेव प्रकाशयति, 'उओवेइ' भृशं उद्योतयति, तवेइ'त्ति तपति-शीतनाशं कुर्यात् इति, (प्रभासयति) यथा सूक्ष्म वस्तु दृश्यते तथा कुर्यात् इति, अथ क्षेत्रमाश्रित्याह-'तं भंते'त्ति यत् क्षेत्रमवभासयति उद्योतयति तपति प्रभासयति तत् क्षेत्रं किं भदन्त स्पृष्टं अस्पृष्टं वाऽवभासयति ?, इह यावत्करणादिदं दृश्यं, गो० पुटुं, नो अपुट्ठ ओभासेइ, तओ ओगाढं अणोगाढं?,
गोओगाई, नो अणोगाद, एवं अर्णतरोगाद, नो परंपरोगाद, तं भंते ! किं अणुयं बायरमोभासद ?, गो० अणुंपि ओभासेइ चायपि ओभासेइ, तं किं उड़ तिरिय अहे ओभा०१, गोउपि ३, तं भंते ! किं आई मज्झे अंते ओभासेइ १, गो आईपि ३, तं भंते ! सविसए अविसए?, गो० सवि० नो अविसए, तं भंते ! आणुपुब्धि अणाणुपुचि ओभा०, गो! आणुपु० नो अणाणुपुतं भंते ! कइदिसि ओभासइ ?, गोणियमा छद्दिसिंति, एतेषां पदानां 'उजोएइ० इति पदत्रयेण योजना वाच्या, 'पुढ'ति स्पृष्ट क्षेत्र प्रभासयति, अथ स्पर्शनामाह-'से नूर्ण'ति, सब्वंति'त्ति प्राकृतत्वात् सर्वतः सर्वासु दिक्षु'सब्वावंति'त्ति सर्वेण चा आतपेन। |आप्तिः-प्राप्तिर्यस्य क्षेत्रस्य तत्सर्वाप्ति, सर्वेण वा आतपेन आपो-व्याप्तिर्यस्य तत्सर्वापं, सह व्यापेन आतपव्याप्त्या यत् तत्सव्यापं,। | इतिशब्दः सामान्यार्थः, 'फुसमाणकालसमयंमि'त्ति स्पृश्यमानक्षणे, अथवा स्पृशतः पर्यस्य स्पर्शनायाः कालसमयः स्पृश|त्कालसमयः, आतपेनेति गम्यते, यावत् क्षेत्रं स्पृशति सूर्यः, 'तावइयंति तावत् क्षेत्रं स्पृश्यमानं स्पृष्टमिति, 'हन्ते'त्युत्तरं
दीप अनुक्रम [६९]
~69~