________________
आगम
(०५)
"भगवती- अंगसूत्र-५ (मूलं+वृत्ति:) भाग-१
शतक [३], वर्ग, अंतर्-शतक H, उद्देशक [२], मूलं [१४३-१४६] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[०५], अंगसूत्र-०५] "भगवती" मूलं एवं दानशेखरसूरि-रचिता वृत्ति:
श्रीभग
शतके
उमेश
प्रत सूत्रांक [१४३१४६]
दीप अनुक्रम [१७२१७५]
एव व्याख्या सुखावबोधार्थ विस्तरतो वित्रियते, तत्रादौ गाथाद्वयमाह- "चउबीस बारसऽट्ट य दुवालसंसा उ जोयणस्सुई। सक्को वजं चमरो तिष्णिवि गच्छंति समकालं ॥१॥ तिरियऽद्वारस दस सोलसेव अह वास्सऽढचउवीसा । जहसंखं तेण हरी वजं पाविंसु नो चमरं ॥२॥" देवेन्द्रसूरिभिरिमे माथे कृते, एतत्स्थापना चेयम् । एवं गतिविषयं क्षेत्रमानमनेकविध, तस्य मध्ये कतरो गति| विषयः कतस्माद् गतिविषयादल्पादिरिति प्रश्नः, उत्तरं तु सर्वस्तोकमधाक्षेत्रं समयेन शक्रोऽवपतति, यतः-त्रिभिर्भागैर्गव्यूत चिन्तितमत्रास्ति, तेन चतुर्भिस्त्रिकैदिशेति वचसा त्रिभागरूपगब्यूतचतुष्केण योजनं स्यात् , ततोऽधः शक्रो मन्दगतित्वात् योजन यातीत्यर्थः, इत्यधो द्वादशभागैर्योजन, ततश्च योजने द्विधा कृते द्वौ भागौ स्यातामिति, कथं, द्वादशभागरूपं योजनमधीक्रियते, अतखिभागद्वयरूपाः षट् भागाः स्युरित्येवं द्वौ फ्हरूपी भागौ जाती, तयोश्चैकसिन् द्विभागे मीलिते त्रयस्सख्येया भागाः स्युरिति,
कथं ?, तयोः पहपयोर्भागयोरेकस्मिन् द्विभागत्रिभागरूपगव्यूतद्वयरूपे तृतीयपहभागे मीलिते सति जातात्रयः पदभागा इति| जागुक्तद्वादशभागरूपयोजनोपरित्रिभागरूपं गब्यूतद्वयं यदि चिन्त्यते तदा तिर्यग्गतौ तस्य शीघ्रगतित्वात् जातं पभागाधिक
योजनं, भागाश्चैवं जाता अष्टादश, तर्जातं गव्यूतद्वयाधिक योजनं, सार्द्ध योजनमित्यर्थः, तेषु चतुर्थेऽन्यसिन् द्विभागे मीलिते ते " चत्वारो द्विभागरूपाः सख्यातभागाः सम्भवंतीति, कथं , तेषु प्रागुक्ताष्टादशभागेषु चतुर्थेऽन्यस्मिन् द्विभागे त्रिभागरूपगब्यूतद्वियरूपे चतुर्थपड्भागे च मीलिते सति जाते द्वे योजने, भागाश्चैवं चतुर्विशतयः, अतस्तानूल शीघ्रगतित्वाच्छको व्रजेत् , जाते, ऊर्ध्व व योजने इत्यर्थः, एवं शक्रस्यावस्तिर्यगूर्ध्वगतित्रयमानं प्रोक्तं । 'चमरस्स 'ति ऊर्ध्व चमरस्त्रिभागन्यून गव्यूतत्रयमिति, कोऽर्थः ?, प्रागुक्तत्रिभागरूपगन्यूतद्वयं तृतीयगव्यूतस्य द्वौ भागौ च, एवं जाते द्वे गव्यूते त्रिभागरूपगब्यूतद्वयद्विभागाधिके ग. २३
अत्र शतक-३, उद्देशक: २ एव वर्तते, मूल संपादने यत् उद्देषक: । मुद्रितं, तत् मुद्रण स्खलना।
~127