________________
आगम
(०५)
"भगवती- अंगसूत्र-५ (मूलं+वृत्ति:) भाग-१
शतक [२], वर्ग H, अंतर्-शतक H, उद्देशक [५], मूलं [९९] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[०५], अंगसूत्र-०५] "भगवती" मूलं एवं दानशेखरसूरि-रचिता वृत्ति:
श्रीभग
के
प्रत सूत्रांक [९९]
दीप अनुक्रम [१२३]
आत्मानं स्त्रीपुरुषरूपतया विकृत्य, 'परउत्थियवत्तब्धय'त्ति परतीर्थिकवक्तव्यता एवं नेतव्या, 'जंसमयमिथिवेयं वेएइ, तंसमयं पुरिस० समयं पुरिस तं समयमित्थिवेयं वेएइ, इथिवेयस्स वेयणाए पुरिसवेयं वेएइ, पुरिसवेयस्स वेयणाए इस्थिवेयं वेएइ, एवं खलु एगेऽवि य गति, मिथ्यात्वमेषामेवं ज्ञेयं-स्त्रीरूपकरणेऽपि तस्य देवस्थ पुरुषत्वात् पुरुषवेदस्यैवैकसमये उदयो, न खीवेदस्य, वेदपरिवृत्त्या वा स्त्रीवेदस्वैव, न पुरुषवेदस्य, परस्परविरुद्धत्वादिति, 'उबवत्तारो'त्ति प्राकृतशैल्या उपपत्ता भवति इति दृश्य, 'उज्जोवेमाणे'त्ति उद्योतयन् प्रकाशकरणेन 'पभासेमाणे'त्ति प्रभासयन शोभयन् 'पडिरूवेत्ति द्रष्टारं २ प्रति रूपं यस्य स प्रतिरूपः।।'उदगगम्भे 'ति (सू०१००) 'एक समयंति समयानन्तरमेव प्रवर्षणात्, उत्कृष्टतस्तु षण्मासान् , पण्मासानामुपरि वर्षणात् , अयं च मार्गशीर्षपौषादिषु वैशाखान्तेषु सन्ध्यारागमेधोत्पादादिलिङ्गः स्यात् ,यदाह-“पौषे च मार्गशीर्षे सन्ध्यारागाम्बुदाः सपरिवेषाः । नात्यर्थ मार्गशिरे शीतं पौपेऽतिहिमपातः ॥१|| 'कायभवत्थेणं'ति (सू०१०१)। काये जनन्युदरस्थितनिजदेह एवं यो भवो-जन्म स कायभवः, तत्र तिष्ठतीति स कायभवस्थः, 'चउबीसं'ति सीकाये द्वादश वर्षाणि | स्थित्वा पुनर्मृत्वा तस्मिन्नेव खशरीरे उत्पद्यते द्वादशवर्षस्थितितया इत्येवं चतुर्विशतिवर्षाणि स्युः, केचिदाहुः-द्वादश वर्षाणि स्थित्वा । | पुनस्तत्रैवान्यबीजेन तच्छरीरे उत्पद्यते द्वादशवर्षस्थितिरिति, 'एगजीवेण'ति (सू० १०३) मनुष्याणां तिरश्चां च बीजं द्वादश
मुहुर्तान यावद् योनिभूतं स्यात् , गवादीनां शतपृथक्त्वस्थापि बीजं गवादियोनिप्रविष्ट वीजमेव, तत्र च वीजसमुदाये एको जीव | उत्पद्यते, स च तेषां बीजवामिनां सर्वेषां पुत्रः स्यात् , अत उक्तम्-'उकोसेणं सयपुहुत्ते'त्ति,'सयसहस्सपुहुत्त'ति(सू.१०५) मत्स्यादीनामेकसंयोगेऽपि शतसहपृथक्त्वं गर्भे उत्पद्यते निष्पद्यते चेत्येकस्यैकभवग्रहणे लक्षपृथक्त्वं पुत्राणां स्यात् , मनुष्य
1४९॥
~106
