________________ શંખ અને સદીક 181 વાત કરી હતી, તે મારો વિશ્વાસપાત્ર હતો અને તેથી તેનું કથન અસત્ય હોવાનું મને જણાતું નહોતું” દીકે તરત જ કહ્યું. શંખે જરા ગંભીરતાથી કહ્યું. “મિત્ર સદીક! કોઈ માણસે કરેલ અપકૃત્યની તપાસ કર્યા વિના અને તેને ખરેખરો દોષિત ઠરાવ્યા વિના શિક્ષા કરવી, એ યોગ્ય નથી. વળી દષની તપાસ કરી દોષિત માણસને દંડ આપવો, એ રજસત્તાનું કામ છે, તેમ છતાં તમે રાજસત્તા તમારા પિતાના હાથમાં લઈ સગરને જે શિક્ષા કરી છે, તે ઘણું જ અયોગ્ય કર્યું છે અને તમારાં એ અયોગ્ય કાર્યને માટે વસ્તુપાળ જેવો મંત્રી તમને પ્રતિદંડ આપે, એ સ્વાભાવિક જ છે.” “પણ આ ઉપરથી તમે શું કહેવા માગો છો, એ હું સમજતો નથી.” સદીકે અધિરતાથી પૂછયું. મારે કહેવાનો ભાવાર્થ એટલેજ છે કિંવા હું એટલું જ કહેવા માગું છું કે સગરને દંડ આપવામાં તમે કેવળ ભૂલ કરેલી છે. " શંખે આસન ઉપર બેસતા ઉત્તર આપે. તમે એને ભૂલ માનતા હૈ, તે ભલે; હું તે એને ભૂલ માનતો નથી.” સાદીકે સહજ હસીને કહ્યું. “પણ થવાનું હતું એ થઇ ગયું છે અને તેથી તે માટે પાછળથી વાદવિવાદ કર, એ ચોગ્ય નથી. હવે તો વેર વાળવાને મેં જે નિશ્ચય કર્યો છે, તે પાર પાડવાનો જ વિચાર કરવાનો છે અને તેમાં તમારી મદદની મને આવશ્યકતા છે.” * “તમે મારા મિત્ર હોવાથી તમને મદદ આપવાનું વચન હું આપી. ચુ છું એટલે એ સંબંધમાં તમારે મનમાં શંકાને સ્થાન આપવાની અગત્ય નથી.” એ કહ્યું. " વસ્તુપાળ ઉપર વેર વાળવું, એ જેમ તમારે નિશ્ચય છે, તેમ ખંભાત પાછું મેળવવું, એ મારો નિશ્ચય છે. આપણે એક સાથે બે કામ કરવાનાં છે અને તે માટે યુદ્ધ એજ માત્ર ઉપાય છે. માત્ર આપણે મોકલેલ દૂતના આગમનની જ રાહ જોવાની છે.” વસ્તુપાળ તમારે સંદેશો માન્ય રાખે તેમ નથી. તેની સત્તા અને તેનો પ્રતાપ અત્યારે ન્યારાં છે. " સદોકે સહજ દિલગીરીસૂચક ભાવથી કહ્યું. એ હું સારી રીતે જાણું છું.” શેખે કહ્યું. “પણ ગમે તે ઉપાયે તેને મહાત કરીને ખંભાત પાછું મેળવવું, એ મારો નિશ્ચય છે અને તેને હું પાર પાડીશ, ત્યારે જ જંપીશ.”