________________ ચાચિંગ મહેતા. 75 આશયો અને તમારી ઈચ્છાઓને હું જાણું છું અને મને ખાતરી છે કે તે જરૂર પાર પડશે; પાટણને ઉદ્ધાર તમારા હાથે થશે અને જે મારી ધારણું આવી ન હોત, તો શું તમે એમ ધારો છો કે તમે મહામાત્ય રહી શકે ખરા ? મારા આશયો અને ઈચ્છાઓ તમારાથી પાર ૫ડવાને સંભવ હેવાથી જ હું તમારી આડે આવતા નથી; નહિ તે મહામાત્ય થવું એ મારાં મનથી કઠિન નથી. " “બરાબર છે.” વસ્તુપાળે ચાચિંગ તરફ તીવ્ર દષ્ટિથી જોઈને કહ્યું. “અને હજી પણ જો તમે મહામાત્ય થવાની અભિલાષા રાખતા હૈ, તે હું તમને મારું પદ અત્યારે જ આપી દેવા તૈયાર છું. હું જાણું છું કે ચાચિંગ મહેતા ત્રિભુવનપાળ સોલંકી કે વીરધવળ વાઘેલાએ બન્નેમાંથી કેાઈના પક્ષમાં નથી; પરંતુ તટસ્થ વૃત્તિના છે અને તેથી તેમના હાથે પાટણની અવનતિ નહિ પણ ઉન્નતિજ થશે.” ચાર્જિંગને પિતાને મહામાત્ય થવાનું ગમતું હતું. સર્વોપરી સત્તાને તે લોભી હત; પણ તે ખટપટી કે કપટી નહેતો. ખટપટ અને કપટથી મહામાત્યનું પદ મેળવવાને તે રાજી નહે. પાટણન અને ગુજરાતના રાજ્યનો તે શુભેચ્છક હતા અને તેથી તે ખટપટી અને કારસ્તાની મંત્રીઓ અને સરદારના પક્ષમાં રહેવા કરતાં પાટણની ચડતીને માટે પ્રયત્ન કરનારા વિરધવળ અને વસ્તુપાળના પક્ષમાં રહેવાનું વધારે પસંદ કરતા હતા. તેણે શાંતિથી કહ્યું. " મહામાત્ય તમે હો કે હું હોઉં, એ મારે મન બહુ મહત્ત્વની વાત નથી; કારણકે મારે અને તમારો આશય એક છે. પાટણની પ્રભુતા એ મારું જીવનસુત્ર છે અને તે પાર પાડવામાં મારે કદાચ એક સામાન્ય સિનિક તરીકે કામ કરવું પડે; તો પણ હું નારાજ થવાનો નથી. મેં તમને કહ્યું છે કે મારે મહામાત્ય થવું નથી અને જે થવું હોય તે મારે મન એ વાત બહુ સરલ છે. મહામાત્ય તમેજ રહો અને ગુજરાતના ગૌરવને વધારે, એજ મારી ઈચ્છા છે.” વસ્તુપાળે ચાચિંગનાં શુદ્ધ હદયની કદર પીછાણું. તેણે સ્મિત હાસ્યપૂર્વક કહ્યું. “જેવી તમારી ઈચ્છા; પરંતુ આ યુદ્ધમાં સેનાપતિનું પદ તે તમારે સ્વીકારવું પડશે.” “ઘણું ખુશીથી.” ચાચિંગે તરતજ કહ્યું. “અને ઉપસેનાપતિનું કામ ભુવનપાળ કરશે.” વસ્તુપાળે સરદાર ભુવનપાળ તરફ જોઇને કહ્યું.