________________ 66. વિરશિરોમણી વસ્તુપાળકહ્યું. " મહેતા ! અમે હવે જઈએ છીએ અને તમે સદીકની બધી ભકતને કબજે કરી રાજભંડારમાં અત્યારેજ મોકલવાની ગોઠવણ કરે. અને ત્યારબાદ તમે મારી પાસે આવજે.” - એમ કહીને મહામાત્ય વસ્તુપાળ જયદેવ અને દેવજીને સાથે લઈ ત્યાંથી ચાલ્યા ગયે. - તે ગયા પછી સલક્ષે સદીકની બધી મીક્ત પિતાના માણસો પાસે કબજે કરાવી રાજભંડારમાં મોકલી આપી. સદીકના માણસો સામા થયા, તે બધાને મહાત કરીને કેદ પકડી લીધા અને તેનો આવાસ પિતાના માણસને સોંપી તે મહામાત્યના આવાસે ગયો. -- -- પ્રકરણ 9 મું. કળાવતી મેનકા. પ્રિય જયદેવ! કહે કે ન કહે; પણ તમે મને હવે પ્રથમની જેમ ચાહતા નથી. મને તમારું ચિત્ત કેટલાક દિવસ થયા વ્યાકુળ જણાય છે અને તમે મારી ઉપેક્ષા કરતા જણુઓ છે. હું ગુણિકા છું, એ તમે જાણે છે. કોઈ એકજ પુરૂષ ઉપર પ્રેમ રાખવો, એ અમારો આચાર, નૈથી અને ગમે તે ઉપાયે ધન પેદા કરવું, એ અમારો વ્યવસાય છે. તે છતાં મારા આચાર વ્યવસાયનો ત્યાગ કરી હું માત્ર તમને જ ચાહું છું અને તમારા ઉપર પ્રાણ પાથરૂં છું, એ તમે કેમ ભૂલી જાઓ છે ! પાટણને છોડી હું અહીં શા માટે આવી છું ? માત્ર તમારા માટે જ. પણ તમને મારા આ સ્વાર્થ ત્યાગની કશી કિંમત નથી. મેં સાંભળ્યું છે કે તમે એક અન્ય રમણી ઉપર મોહિત થયા છે અને તે માટે જ મારી ઉપેક્ષા કરવા લાગ્યા છે; તમે વ્યાકુળ પણ એટલા માટે જ રહ્યા છે. શું આ વાત સત્ય છે ?" જયદેવની પ્યારી મેનકા ઉપર પ્રમાણે બેલીને છેલ્લે પ્રશ્ન કરી ચૂપ રહી અને સામે આસન ઉપર બેઠેલા જયદેવના સામે એકાગ્રતાથી જોઈ રહી. જયદેવ મેનકાનું આ વિચિત્ર કથન સાંભળીને આભો જ બની ગયે. તેણે મેનકાને કદિ આવા સ્વરૂપમાં ગંભીરતાથી વાત કરતાં જોઈ નહતી.