________________ 6 વિશિમણી વસ્તુપાળ. તેમજ રાજકાર્યમાં પણ તે ઉમંગથી ભાગ લે છે. મને લાગે છે કે, જયદેવ ડાક સમયમાં રાજ્યના દરેક કામમાં કુશળ બની જશે.” એટલા માટે તે મેં તેમને અહીં તમારી પાસે મોકલ્યા છે અને જાણીને મને સંતોષ થાય છે કે તેમને અહીં મોકલવાનો મારે હેતુ લગભગ પાર પડ્યો છે.” વસ્તુપાળે જયદેવની તરફ જોઈને કહ્યું. * જયદેવ અવનત મુખે આ વાર્તાલાપ સાંભળી રહ્યો હતો, પરંતુ તેના મનમાં શંકા હતી કે મેનકાનું આગમન વસ્તુપાળના જાણવામાં આવ્યું છે કે નહિ. આ વાર્તાલાપ એટલેથી અટકી જાય તો ઠીક, એમ તે ઈચ્છતા હો અને થયું પણ એમજ, વસ્તુપાળનું કથન પૂરું થતાં સલક્ષ બોલવા જતો હતો, પણ તે કાંઈ પણ બોલે એ પહેલાં વસ્તુપાળીનો એક સેવક ખંડમાં આવી પહોંચે અને મહામાત્યને નમીને સામે. ઉભો રહ્યો. વસ્તુપાળ તેના સામું જોયું એટલે તેણે નમ્રતાથી કહ્યું. “આ. નગરનો એક વણિક આપને મળવાને માટે ઈચછે છે અને આજ્ઞાની રાહ ' જેતો બહાર ઉભો છે.” “તેને અંદર આવવા દે.” વસ્તુપાળે આજ્ઞા કરી. સેવક નમીને ચાલ્યો ગયો અને થોડીવારમાં મધ્યમ વયના એક પુરૂષે એ ખંડમાં પ્રવેશ કર્યો. તેણે સાદાં વસ્ત્રો પહેરેલાં હતાં અને તેની સુખકાતિ તેજસ્વી પણ સહજ ઝાંખી પડી ગયેલી હતી. તે મહામાત્યને અને સલક્ષ તથા જયદેવને અનુક્રમે નમે અને સન્મુખ ઉભો રહ્યો. વસ્તુપાળે તેને બરાબર નિહાળી લઈને કહ્યું. “મને મળવાને માટે આવ્યા છે, તે તમે જ કે?” “જી, હા.” તે વણિકે ઉત્તર આપે. “બેસે.” વસ્તુપાળે તેને બેસવાની સૂચના કરતાં કહ્યું. “તમારું નામ શું છે?” વણિકે સામે બેસતાં જવાબ આપે. “મારું નામ દેવજી છે.” દેવજી!” વસ્તુપાળ તેને તેનાં નામથી સંબોધીને કહ્યું. “તમે મને શું કારણથી મળવાને આવ્યા છે? તમારે કાંઈ ખાનગી વાત કહેવાની હોય, તો આપણે એકાંતમાં જ રહીએ.” મહામાત્યનું કથન સાંભળતાંજ સલક્ષ અને જયદેવ તરતજ ઉભા થયા.