________________ ૧૦ર વિશિરોમણી વસ્તુપાળ, જયંતસિંહના છેલ્લા પ્રશ્નથી વીરમ વિચારમાં પડે. અને તે એથી વિચારમાં પડે, એ સ્વાભાવિક હતું. કારણ કે તે ભોળા હૃદયને હતો અને તેનામાં સારાસાર સમજવાની શક્તિ નહતી. કેટલાક સમય વિચાર કરીને તેણે પૂછ્યું. " આપણું મેળાપની શરૂઆતમાજ આ પ્રશ્ન પૂછવાની શી અગત્ય છે? મને તમારી સલાહ અને સહાયની જરૂર છે અને તે માટે જ મેં તમને લાવ્યા છે. એટલે પછી એવો પ્રશ્ન કરવાની અગત્ય હોય એમ હું માનતા નથી.” તમને એની અગત્ય લાગતી નહિ હોય; પરંતુ મને એની અગત્ય લાગે છે.” જયંતસિંહે દઢતાથી કહ્યું “તમે જાણતા હશે કે મહારાજા ભીમદેવ, તમારા દાદાજી લવણુપ્રસાદ અને તમારા પિતાજી વીરજવળ તથા ધોળકાના જેન મંત્રીએ વસ્તુપાળ તથા તેજપાળ વગેરે મને તેમને શત્ર ગણે છે. વળી મહારાજ ભીમદેવે મને રાજદ્રોહી ઠરાવીને દેશનિકાલની શિક્ષા પણ કરેલી છે. તમારા દાદા અને તમારા પિતાના જે રાજકીય વિચારે છે, તેથી મારા વિચારો ભિન્ન છે. પાટણની ચડતી અને ગુજરાતનાં ગૌરવને માટે હું જુદોજ મત બાંધીને બેઠો છું અને તેથીજ મારે તમને પૂછવું પડે છે કે મારી સલાહ તમને રૂચશે ખરી ?" જયંતસિંહનું સ્પષ્ટ કથન સાંભળીને વીરમ વધારે વિચારમાં પડે. શો ઉત્તર આપવો, તે એને સુવું નહિ. છેવટ તેણે સ્પષ્ટ ઊત્તર આપવાને બદલે સામે પ્રશ્ન કર્યો, પણ તમે કેવી સલાહ આપવાના છે કે તે મને રૂચશે નહિ ? મધુરી અને તેના ઓળખીતા સન્યાસીએ મને તમારી સલાહ અને સહાય લેવાની ભલામણ કરી છે, એથી મને જણાય છે કે તમારી સલાહ ગેરવ્યાજબી તો નહિ જ હેય.” જયંતસિંહે તરત જ કહ્યું. “મારી સલાહ વ્યાજબી હશે કે ગેરવ્યાજબી. એ સંબંધી તે તમારે જ વિચાર કરવાનો છે. પણ તમે મારા. પ્રશ્નને સ્પષ્ટ ઉત્તર આપવાને બદલે મને સામે પ્રશ્ન કરે છે, ત્યારે મારે તમને બધી વાત ખુલ્લા દિલથી જ કહેવી પડશે.” એટલું બોલીને જયંતસિંહે વીરમના સામે જોયું અને પછી કમરે લટકતી તલવારને ઠીક કરીને કહ્યું. “સાંભળો વીરમકુમાર ! મધુરી અને તેના ઓળખીતા સન્યાસીની ભલામણથી તમે મારી સલાહ અને સહાય લેવાને આવ્યા છો; પરંતુ મને લાગે છે કે તમને મારી સલાહ રચશે નહિ. હાલની રાજકીય ચળવળ સંબંધી મારા વિચારે. મારી કલ્પનાઓ અને મારે કાર્યક્રમ જુદા જ પ્રકારનાં છે. તમારા પિતાએ સ્થાપિત કરેલા ધોળકાનાં નવાં રાજ્યતંત્રના અસ્તિત્વને તે