________________
પ્રતિભા દર્શન
જે ૬૩૯ લાખનું દાન આપતાં મુંબઈની પ્રથમ કોમર્સ કોલેજ સીડહામ કરતો જાય છે. સી.પી. ટેન્કની સરહદે સર્જાયેલા સુભવ્ય ભવનમાં કોલેજના દ્વાર ઊઘડ્યાં હતાં.
ચાલતી ચંદા રામજી ગર્લ્સ હાઈસ્કૂલ મહાન કચ્છી સખાવતી સ્વ. ગુજરાતી દાનથી હોસ્પિટલો?
ચંદા રામજીના રૂ. સાડા ત્રણ લાખની સખાવતથી ઊભી થઈ છે.
મુંબઈની આ પ્રથમ કન્યા હાઈસ્કૂલ છે. મુંબઈના જાણીતા લોહાણા ઈ.સ. ૧૯૨૫માં દાતા કપોળ પરિવારે “હરકિશન
અગ્રેસર લાલજી ડુંગરશી કું. વાળા ગોરધનદાસ જાદવજી રૂપારેલ નરોત્તમ હોસ્પિટાલ’ બંગલો તેમજ લાખોની રકમનું દાન આપતાં
અને તેના બંધુ નારણદાસ જાદવજી રૂપારેલની સખાવતથી પ્રાર્થના સમાજના ચોકમાં ખડી થઈ હતી. ગુજરાતીઓના દાનથી
માટુંગામાં ઇ.સ. ૧૯૫રથી રૂપારેલ કોલેજનો કીર્તિધ્વજ ફરકી સ્થપાયેલી અન્ય હોસ્પિટલોમાં સૌથી જૂની હોસ્પિટલ “જે. જે.
રહ્યો છે. ઉપનગર ઘાટકોપર વિસ્તારમાં જાણીતા ખાંડ ઉદ્યોગપતિ હોસ્પિટાલ’ સ્વ. જમશેદજી જીજીભાઈના રૂા. અઢી લાખના દાનથી
શ્રી કરમશી જેઠાભાઈ સોમૈયાની સખાવતથી વિદ્યાવિહારનું વિરાટ ઈ. સ. ૧૮૪૩માં બંધાઈ હતી. બીજી “પારસી જનરલ
વિદ્યાનગર ખડું થયું છે. ઇ.સ. ૧૯૬૦માં સ્થપાયેલી જે.કે. હોસ્પિટાલ' સ્વ. બમનજી દિનશા પીટીટના સાત લાખના દાનથી સોમૈયા કોલેજનું વટવૃક્ષ આજે તો પોલીટેકનિકલ, એન્જનીયરિંગ સર્જાઈ હતી. જી. ટી. ભાટિયા હોસ્પીટાલ ઇ.સ. ૧૮૭૦માં રૂ.
કોલેજ એમ અનેકવિધ ક્ષેત્રમાં વિકાસ પામતું જાય છે. દોઢલાખના દાનથી સ્વ. વલ્લભદાસ કરશનદાસે બંધાવેલી.
કાપડનગર : યુનિવર્સિટીની સ્થાપના:
મુંબઈમાં કાપડવ્યાપારનું મુખ્ય મથક મૂળજી જેઠા માર્કેટ, | કચ્છ કોઠારાથી આવીને મુંબઈમાં સ્વશક્તિથી શ્રીમંતાઈ
વિશાળ વિસ્તારમાં પ્રસરેલી એશિયાભરમાં શ્રેષ્ઠ કાપડ વ્યાપાર પામેલા ભાટિયા સ્વ. ગોકુળદાસ તેજપાલના દાનથી જી.ટી.
ધરાવતી, વિરાટ કાપડનગરી જણાય છે. આ માર્કેટની સ્થાપના હોસ્પિટલ અને જી.ટી. હાઈસ્કુલ, જી.ટી, બોર્ડીંગ સ્થપાયાં હતાં.
દ્વારકા વિસ્તાર નજીકના વરવાળાના ભાટિયા ઠાકરશી મૂળજી અને ઉદાર સખાવતી સ્વ. ગોકળદાસ તેજપાલની એકંદર સખાવત ફી .
જામનગરના ભાટિયા મૂળજી જેઠાએ ભારે સાહસ અને પુરુષાર્થ સત્તરલાખની અંકાય છે. એ જ રીતે ભાટિયા ગોરધનદાસ
ઉઠાવીને ઇ.સ. ૧૮૬૮માં કરી હતી. આ કાપડ માર્કેટ ઉપરાંત સુંદરજીની સખાવતથી સ્થપાયેલી જી.એસ. મેડીકલ કોલેજ પણ
અન્ય નાની મોટી કાપડ માર્કેટમાં ગુજરાતી સાહસિકોનું વિશેષ ગુજરાતીઓનું ગૌરવ છે.
યોગદાન રહ્યું છે. મંગલદાસ માર્કેટ પણ ધીખતી અને ધમધમાટ એસ.એન.ડી.ટી. નાથીબાઈ દામોદર ઠાકરશી મહિલા ભરી છે. યુનિવર્સિટી ભારતભરમાં પ્રથમ મહિલા યુનિવર્સિટી છે. બરવાળાના મૂળ વતની ભાટિયા ઠાકરશી મૂળજીનો પરિવાર
ઝવેરી બજારની જાહોજલાલી: અનેકવિધ સેવાઓ અને સખાવતોથી ઉજજવળ સ્થાન પામ્યો છે. ઝવેરી બજારમાં પણ વિશેષ ગુજરાતીઓ છે. મુમ્માદેવીથી આ પરિવારનાં દાનથી સ્વ. હંસરાજ પ્રાગજીનાં ધર્મપત્ની જુમ્મા મસ્જિદ સુધીના ઝવેરી બજારના સોહામણા - સજાવટભર્યા સુંદરાબાઈનાં સ્મણાર્થે સુંદરાબાઈ હોલનું સર્જન થયું છે. કપોળ શોરૂમમાં આ વૈભવી બજારમાં લાખો રૂપિયાનો વ્યાપાર થાય છે. દાનથી અંધેરીમાં મીઠીબાઈ આર્ટસ કોલેજની અને ગોકળીબાઈ હજારો કર્મચારીઓ પરિશ્રમ ઉઠાવે છે. હાઈસ્કુલની પણ સ્થાપના કરવામાં આવી હતી.
મુંબઈમાં રસ્તાઓ અને ગુજરાતીઓનાં નામો: સાગરસમ્રાટ સ્વ. રણમલ લાખા:
મુંબઈમાં વિશિષ્ટ પ્રતિભાઓના બહુમૂલ્ય પ્રદાનને કારણે ઇતિહાસના પાના ઉપર અમર બનેલા, ભારતીય મહાનગરપાલિકા તરફથી જાહેર રસ્તાઓને ગુજરાતી વહાણવટાના ક્ષેત્રના સાહસિક પુરુષાર્થી સાગરસમ્રાટ સ્વ. રણમલ
મહાનુભાવોનાં નામો નીચે મુજબ અર્પણ થયાં. લાખાના કર્મવીર પુત્ર સ્વ. કરમશી રણમલ લાખા કચ્છથી સાગર પર સવારી કરીને મુંબઈ મહાભૂમિ ઉપર ઉતરનારા પ્રથમ લોહાણા
- મહાત્મા ગાંધી રોડ, સર ફિરોજશાહ મહેતા રોડ, વેપારીએ મુંબઈના વિકાસમાં ભારે મોટું પ્રદાન આપેલું છે. રણમલ
જમશેદજી જીજીભાઈ રોડ, વીરનરીમાન રોડ, દાદાભાઈ નવરોજી લાખાની જાહોજલાલી રજવાડાને ઝાંખી પાડે તેવી હતી.
રોડ, સરદાર વલ્લભભાઈપટેલ રોડ, વિઠ્ઠલભાઈ પટેલ રોડ,
ભૂલાભાઈ દેસાઈ રોડ, વાલચંદ હીરાચંદ રોડ, યુસુફ મહેરઅલી કોલેજની સ્થાપના
, રોડ, ડૉ. કાવસજી રોડ, ઇબ્રાહીમ રહીમતુલા રોડ, સુરજી - વર્તમાન સદીમાં ગુજરાતીઓની ઉદાર સખાવતથી વલ્લભજી રોડ, નરશીનાથી સ્ટ્રીટ, કેશવજી નાયક રોડ, નાથીબાઈ સર્જાયેલી અનેક સંસ્થાઓનો સરવાળો પણ સમૃદ્ધ સ્વરૂપ ધારણ ઠાકરશી રોડ, જમનાદાસ મહેતા રોડ, મેડમ કામા રોડ,
Jain Education Intemational
For Private & Personal use only
www.jainelibrary.org